سر و پا. [ س َ رُ ] ( ترکیب عطفی ، ق مرکب ) از پا تا سر. ( آنندراج ). اول و آخر : یکایک هرچه میدانم سر وپای بگویم با تو گر خالی بود جای.نظامی. || ( اِ مرکب ) سر و سامان. نظم و قاعده : آن ِ شما ندانم و دانم که تا منم کار زمانه را سر و پایی نیافتم.خاقانی.به لباس زر خورشید مبدل نکنم سر و پایی که من از بی سروپایی دارم.صائب.- بی سروپا ؛ ناکس.نااهل. - سروپابرهنه ؛ که کلاه و پای افزار ندارد. گدا. مستمند. بی چیز : پیاده ای سروپابرهنه با کاروان حجاز از کوفه بدر آمد و همراه ما شد. ( گلستان ).
معنی کلمه سر و پا در فرهنگ فارسی
از پا تا سر اول و آخر . یا سرو سامان نظم و قاعده .
جملاتی از کاربرد کلمه سر و پا
منم آن دایره بی سر و پا چون گردون که خبر نیست ز انجام و ز آغاز مرا
انجام تو آغاز شد، آغاز تو انجام چون دایره را نیست نشانی ز سر و پا
دایره چون تمام شد پرگار سر و پا را به هم نهاد آسود
تنها نه چرخ بی سر و پا رقص می کند هر ذره ای ز شوق جدا رقص می کند
با سینهٔ افروخته آغوش گشادیم کای دیده به راهت دو جهان بی سر و پا را
بمن بی سر و پا گوشۀ چشمی بنما که محال است جز این گوشه پناهی ما را
هـان اى طـالبـان عـلوم و كـمـالات و مـعـارف ، از خـواب برخيزيد و بدانيد كه حجت خداوندتـعـالى از شـمـا بـيـشـتـر بـاز خـواسـت فـرمـايـد، و مـيـزاناعمال و علوم شما با ميزان ساير بندگان خيلى فرق دارد، و صراط شما باريكتر و دقيقتـر اسـت ، و مـنـاقـشـه در حـسـاب شـمـا بـيـشـتـر شـود. واى بـهحـال طـالب عـلمـى كـه عـلوم در قلب او كدورت و ظلمت آورد، چنانچه ما در خود مى بينيم كهاگـر چـنـد مـفـهـومـى نـاقـص و پـاره اى اصـطـلاحـات بـىحـاصـل تـحصيل نموديم ، از طريق حق بازمانديم و شيطان و نفس بر ما مسلط شدند و ما رااز طريق انسانيت و هدايت منصرف كردند، و حجاب بزرگ ما همين مفاهيم بى سر و پا شد، وچاره (اى ) نيست جز پناه به ذات مقدس حق تعالى .
برم نیز سوهان و خام کمند گشایم سر و پای او را ز بند
اجزای کاینات سراپا بلند و پست هر ذره ذره بی سر و پا ز اضطراب شد
O مخالفانِ حقّ، گاهى رهبران الهى را تضعيف كرده و مى گفتند: شما انسان هايىمثل ما هستيد، نه برتر از ما، گاهى پيروان آنها را كوچك مى شمرند و مى گفتند: آنهاافرادى بى سر و پا و بى شخصيّت هستند، و گاهى مكتب را تضعيف مى كردند و مىگفتند: سخن شما دروغ و افترا يا سحر يا افسانه هاى پيشينيان است و يا سخنان شماحرف هاى عادّى است كه اگر بخواهيم ما نيز مثل آن را مى آوريم .
ايـن مـنـحـصـر بـه قـوم نـوح نـبـود كـه مـؤ منان مستضعف مخصوصا جوانان انقلابى را كهاطـرافـش را گـرفته بودند تهى مغز و كوتاه فكر و بى سر و پا مى دانستند، تاريخنشان مى دهد كه اين منطق در برابر پيامبران ديگر مخصوصا در مورد پيامبر اسلام (صلىاللّه عليه و آله و سلّم ) و مؤ منان نخستين وجود داشته است .
ببستند دست و سر و پای او به زنجیر بردند از جای او
آقاى هويدا من وظيفه دارم شماها را نصيحت كنم ، شماها از اين ملت و در اين آب و خاكپرورش پيدا كرده و صاحب عناوين شده ايد، اينقدر با حيثيت اين ملت بازى نكنيد، به جاىاينهمه گزافه و جنجال ، خدمتى به اين سر و پا برهنه ها كنيد يالااقل اينقدر با بهانه هاى مختلف آنها را رنج ندهيد، از اين كسبه بى بضاعت اينقدر اخاذىنكنيد، اينقدر براى ارضاء شهوات ديگران به علماء ملت و محصلين و دانشجويان فشارنياوريد، با اسرائيل دشمن اسلام و مسلمين ، آواره كننده بيش از يك ميليون مسلم بى پناه ،پيمان برادرى نبنديد، عواطف مسلمين را جريحه دار نكنيد، دستاسرائيل و عمال خائن آن را به بازار مسلمين بيش از اين باز نكنيد، اقتصاد كشور را بهخاطر اسرائيل و عمال آن به خطر نيندازيد، فرهنگ را فداى هوس ننمائيد، از خداى بزرگبترسيد، دختران جوان گول خورده را به سربازخانه ها نبريد، به نواميس مسلمين خيانتنكنيد. آيا اين حقيقت تلخ را كه قبلا انكار كرديد و گوينده آن را مستحق تعقيب دانستيد، حالاهم كه عمل كرديد انكار مى كنيد؟ آيا فجايع جشن بيست و پنجمينسال را و بى فرهنگى ها كه در آن كرديد منكر هستيد؟
ارزش يـك پـيـشـوا را بـايـد از پـيـروانش شناخت ، و به اصطلاح امامزاده را از زوارش مىشـنـاسـنـد، مـا وقـتـى بـه پـيـروان تـو نـگاه مى كنيم مشتى بى سر و پا گمنام و فقير،تـهـيـدسـت و پـا بـرهنه كه كسبهاى ضعيف و ناچيزى دارند اطرافت را گرفته اند با اينحـال چـگـونه انتظار دارى ثروتمندان سرشناس و اشراف با نام و نشان سر تسليم برآستان تو بسايند؟!
اما تو اى نوح ! فضيلتى بر ما ندارى ، براى اينكه چيزى از مختصات يكرسول با تو نيست ، نه قدرتى ملكوتى دارى و نه علمى به غيب و نه فرشتهاى هستىكه از پليديهاى ماده و طبيعت منزه باشى ، و اما مؤ منين به تو فضيلتى بر ما ندارندبراى اينكه آنان مشتى سر و پا برهنه و اراذل و مايوس از كرامت انسانيت و محروم از رحمتو عنايت جامعه اند.
تا شده همچو نسیم سحری بی سر و پای سحری بر سر کویش گذری نتوان یافت
خودرو بسیار جادار و راحت است. با ورود به داخل کابین اولین چیزی که جلب توجه می‌کند داشبورد بزرگ این خودرو است. صندلی‌های جلو در ارتفاعی تقریباً پایین قرار گرفته‌اند؛ این امر باعث شده است که افراد قد بلند به‌راحتی در این خودرو جای گیرند. سرنشینان عقب از نظر فضای سر و پا کاملاً راحت هستند. کیفیت داشبورد قابل قبول است و طرح مناسبی دارد. خودرو به‌صورت استاندارد ۴ عدد بلندگو دارد اما با وجود طاقچهٔ عقب بزرگ آن امکان نصب هرگونه سیستم صوتی وجود دارد. درها وزن بالایی دارند و صندلی‌ها خیلی راحت و دارای عمق مناسبی هستند و بدن شما را به‌راحتی در خود حفظ می‌کنند.
روزى به من خبر دادند كه مسلمانان تبعيدى به صورت دسته جات فشرده بيرون ريختهاند و سر و پا برهنه راه مى روند و به سر و سينه مى زنند و شعر مى خوانند و گريهمى كنند. من هفت تير خود را برداشته ، شلاق محكمى نيز به دست گرفته ، با جمعى ازپاسبانان به جلوى آنان رفتم . يكى از آنان سرش را هم تراشيده بود چنانكه بعدها همفهميدم قمه زن بود و در جلوى صفها با جوش و خروش شاه حسين ، واحسين مى گفت و دستجات را رهبرى مى كرد. من آمدم جلوى او را گرفتم و گفتم ديوانه هاچه مى كنيد؟! اين وحشيگريها و ديوانه بازيها يعنى چه ؟! گفت : امروز عاشورا، و مصادفبا روزى است كه پسر دختر پيغمبر ما را با لب تشنه در كربلا كشته اند. ما هم روزشهادت او را گرامى مى داريم و عزادارى مى كنيم . گفتم : آقاى شما چندسال است كشته شده ؟ گفت بيش از هزار سال است !
2 - قـريـش پـيـشـنـهاد كردند دست از ناسزاگوئى به خدايان ما و سبك شمردن عقلهايمانبردار، و اين بردگان و افراد بى سر و پا را كه بوى بد از آنها به مشام مى رسد ازدور خود دور كن ، تا در مجلس تو حضور يابيم و به سخنانت گوش فرا دهيم .
امام صادق (عليه السلام ) فرمود: در زمين منطقه اى مهمتر از زمين ميان صفا و مروه نيست ؛زيرا هر متكبرى در آنچا ذليل مى شود(75). افرادى كه در شرايط عادى ، حاضر نيستندميان جمع باشند، در آنجا سر و پا برهنه ، كفن پوشيده ، ميان جمعيت ، گاهى تند و گاهىكند، بايد بروند و بدودند.