زیوس

زِئوس (Zeus)
در اساطیر یونان، بزرگ ترینِ خدایانالمپ، همتای ژوپیتررومیان. پدرش، کرونوس، را از قدرت به زیر کشید. در مقام خدای اعظم تقسیم کنندۀ خیر و شر و فرمانروای انسان ها و سرچشمۀ قدرت شاهی و نظم و قانون بود. نشانه هایش آذرخش و سپر بودند. مجسمۀ عظیمی از او، در حالت نشسته، به دست فیدیاساز طلا و عاج برای معبد زئوس در پلوپونز ساخته شد، که از عجایب هفت گانۀ جهانبوده است. هرکول و هِرمس ازجمله فرزندان متعدد او بودند.تولد و رشد. کرونوس، که از تیتانها بود، از ترس آن که به دست یکی از فرزندانش نابود شود همۀ فرزندانش را هنگام تولد می بلعید. همسرش، رئا، پس از تولد زئوس، قطعه سنگی را در قنداق پیچید و او آن را به جای طفل نوزاد بلعید. بُزی به نام آمالتیازئوس را مخفیانه در غاری در کرتشیر داد و بزرگ کرد. متیس نیز بعدها تربیت او را برعهده گرفت.
براندازی تیتان ها. زئوس، با کمک رئا، معجونی ساخت که کرونوس پس از خوردن آن همۀ فرزندانش را بالا آورد. سپس جنگی برضد کرونوس و سایر تیتان ها به رهبری اطلس درگرفت که دَه سال به طول انجامید، تا آن که گایا، مادر زمین، به زئوس قول داد که چنانچه فرزندان او، سیکلوپها (غولهای یک چشم) و هکاتونخیرهها (هیولاهای صددست) را از اسارت جهان مردگان، برهاند، او را پیروز کند. زئوس با کمک آن ها بر کرونوس و تیتان ها پیروز شد و آنان را به جزایر آمرزیدگانو تاتاروس تبعید کردند و هکاتونخیره ها را به نگهبانی آن ها در تاتاروس گماشتند. اطلس محکوم شد که وزن آسمان ها را بر شانه هایش تحمل کند. در تقسیم قدرتی که پیش آمد، زئوس آسمان، پوسیدون دریا و پلوتون جهان مردگان را به تصرّف خود درآوردند و زمین نیز قلمرو مشترک آنان شد.
خاستگاه. زئوس در ابتدا خدای اصلی ایونیها، مهاجمان هلنی یونان، بود. تجسم آسمان روشن و احتمالاً آسمان به مثابۀ نازل کنندۀ باران پربرکت بود؛ او حدود ۱۲۰۰پ م به اساطیر یونان راه یافت و دیری نگذشت که به صورت اصلی ترین خدای زمین و جهان زیرین در تمدن پیشاهلنی درآمد. ازدواج او با هرا، الهۀ اعظم یونان پیشاهلنی نشانۀ وحدت مهاجمان با پیشینیانشان بود.