معنی کلمه رساله نفس در دانشنامه اسلامی
کتاب، دارای شانزده باب می باشد.
باب اول، در بیان حد نفس و انواع قوایی که در موجودات وجود دارد، است. شیخ الرئیس، در این باب، قوای نباتی را از قوای حیوانی و نفس فلکی را از نفس حیوانی، تفکیک نموده و وجه مشترک میان آنها را طریقی برای شناخت نفس قرار داده است.
باب دوم، در توضیح قوای نفس است. وی، نخست، نفس را به سه گونه نباتی، حیوانی و نفسانی تقسیم نموده که هر کدام دارای قوایی می باشند؛ مثلا قوای نفس انسانی، عبارتند از: عقل عملی و عقل نظری.
باب سوم، در ادراکات نفس است. هر کدام از ادراک حسی و ادراک خیالی، مقداری از تجرد را دارا هستند، هم چنین قوه وهم و قوه عقلی نیز مجرداتی هستند که به هنگام تصور، به صورت مجرد تصور می کنند.