دیرکوند. [ رَ وَ ] ( اِخ ) یکی از ایلات پیشکوه از طوایف کرد و دارای دو شعبه است یکی بهاروند مرکب از 1000 خانوار و مسکن ایشان شمال دزفول ، کیالان ملایر و دیگری قلابوند مرکب از هزار خانوار مسکن ایشان در کوه طاف و کوه هشتاد پهلو است. ( یادداشت مؤلف ). دیرکوند. [ رَ وَ ] ( اِخ ) از طوایف بالا گریوه و هرو. ( جغرافیای سیاسی کیهان ص 66 ).
معنی کلمه دیرکوند در دانشنامه آزاد فارسی
دیرَکْوَنْد از طوایف بزرگ لُر بالاگریوۀ لرستان، متشکل از طوایف میر، بهاروند، قلاوند و زینی وند. سردسیر این مردم در کوه های هشتادپهلو و شاهنشاه و بلوک کرگه در جنوب خرم آباد و گرمسیرشان در چندفرسنگی شمال دزفول و مناطقی مانند قیلاب، کرکی، منگره و بعضی کناره های رود کرخه است. مسیر کوچ دیرکوندها میان خرم آباد و دزفول است. قلمرو دیرکوندها از شرق به طایفۀ پاپی و از غرب به طایفۀ جودکی محدود است. ریاست دیرکوندها از گذشته با میرهای دیرکوند بود. اینان خود را از بنی عباس می دانستند. تعداد میرها در اواخر دورۀ قاجاریه به حدود ۵۰۰ خانوار رسیده بود و برخلاف گذشته نفوذی در میان طوایف خود نداشتند. دیرکوندها به ویژه در نیمۀ دوم عهد قاجاریه حوادث مختلفی آفریدند و در شمار طوایف شرور بودند. ناصرالدین شاه قاجار در اواخر سلطنت خود دستور داد تا دیرکوندها را از پیشکوه به پشتکوه لرستان منتقل کنند. گروهی از دیرکوندها در شورش عشایری لرستان در ۱۳۰۳ق شرکت داشتند و گروهی دیگر با ارتش همکاری می کردند.
جملاتی از کاربرد کلمه دیرکوند
دیرکوند یا دریک وند یکی از ایلات قوم لر ساکن پیشکوه است. سکونتگاه دیرکوندها جنوب شهرستان خرمآباد است. بخشی از جمعیت دیرکوندها نیز ساکن شهرستانهای اندیمشک،شوش، دزفول،استان ایلام و ملایر هستند.
جمعیت طایفه دیرکوند در دوران حکومت پهلوی حدود ۱۱٫۰۰۰ خانوار ذکر شدهاست. علی رزمآرا در سال ۱۳۲۰ ه.ش جمعیت طایفه کرفوند و شوراوی را ۴۵۰ خانوار و جمعیت طایفه بهاروند را ۴٫۸۵۰ خانوار و جمعیت طایفهٔ میر را ۴٫۵۰۰ خانوار ذکر کردهاست. در سال ۱۳۳۷ه.ش نیز طایفه قلاوند ۴٫۳۴۰ خانوار و جمعیت طایفه زینیوند ۵۵۰۳ خانوار ذکر شده است. ناگفته نماند از دیگر طوایف دیرکوند مانند یاقوند و نجفوند آمار جمعیتی ذکر نشده است.
براساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۱۱٬۲۹۴ نفر (۲٬۲۱۷ خانوار) بودهاست. این دهستان محل زندگی طوایف شوراوی، یاقوند و کرفوند از ایل دیرکوند است.
از درون این سه طایفه نیز تیره های متعددی به وجود آمده که در این روزگار بیشتر به نامگذاری های جدید شناخته می شوند. بهطور مثال : از درون طایفه پارسی دو تیره به وجود آمده به نام های رهداروند و گوران که این دو تیره پس از تجزیه ایل به دلیل جدایی از هسته اصلی و مهاجرت به ایل دیرکوند به نام نیای اصلی خود یعنی رهدار و گوران مشهور گشته اند.
طایفه بـَهاروند یکی از طوایف مهم لر و جزو ایل دیرکوند در جنوب خرمآباد است. گستره سکونتگاه این طایفه از جنوب خرمآباد یعنی دشت کرگاه تا دزفول در شمال استان خوزستان میباشد.
طایفه دیرکوند (دریکوند) به شاخههای اصلی بهاروند، نجفوند، طافی، طالبوند، ساتیاروند، گلالیوند، شورآووی، زینیوند، یاقوند تقسیم میشود. دریکوندها در دهه ۱۸۷۰ میلادی حدود ۲٬۰۰۰ خانوار جمعیت داشتند که تا دهه ۱۹۲۰ میلادی جمعیت دریکوندها با ۸٬۰۰۰ تا ۱۰٬۰۰۰ خانوار افزایش یافت.[نیازمند منبع]
یکی از طایفههای دیرکوند است. این طایفه با طایفه نجفوند یکی هستند با این تفاوت که برخی نوادگان این طایفه به عنوان خانوادگی خود دریکوند را اضافه نمودند.