دارالندوه

وقتى جعفر بن ابيطالب و جمعى از اصحابرسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) به سرزمين حبشه مهاجرت نموده ، در آنجا مستقرشدند، رسول خدا (صلى الله عليه و آله ) از مكه به مدينه مهاجرت كرد و داستان جنگبدر اتفاق افتاد، در اين موقع قريش در دارالندوه نشستى كردند و گفتند: ما مى توانيمانتقام كشته هاى خود در جنگ بدر را از اصحاب محمد كه در حبشه نزد نجاشى هستندبگيريم ، بايد مالى جمع آورى نموده ، هديه براى نجاشى بفرستيم ، شايد به اينوسيله اصحاب محمد را به ما بدهد و بايد براى اين كار دو نفر از صاحبان راءى را نامزدكنيم .

ولى به نظر مى آيد كه تشكيل جلسه دارالندوه در واپسين روزهاى ماه صفر، و ليلة المبيتدر نخستين شب ماه ربيع الاول سال سيزدهم بعثت واقع شده باشد.

بزرگان قريش در دارالندوه جمع شدند تا درباره از بين بردن حضرت محمد( صلّىاللّه عليه و آله ) انديشه كنند، ((ابوالبخترى )) گفت : بايد او را در خانه اى محبوس ‍نمود و در را بر او محكم بست و از روزنه اى آب و نان به او رسانيد تا بميرد.

بعضى از مفسرين گفته اند: مراد از كيدى كه در اين آيه آمده ، خصوص آن عملى است كه دردارالندوه انجام دادند، و مراد از (الذين كفروا) هم كه از آنان به مكذبين تعبير فرموده ،هـمان افراد دارالندوه اند كه خدا كيدشان را درست عليه خود آنان به جريان انداخت ، و درجنگ بدر به كشتنشان داد.

و آنگاه ، وقتى زمام امر كعبه به دست قصى بن كلاب ، يكى از اجدادرسول خدا (صلى اللّه عليه وآله ) افتاد (يعنى قرن دومقبل از هجرت ) قصى آن را خراب كرد و از نو با است حكامى بيشتر بنا نمود و با چوبدوم (درختى شبيه به نخل ) و كنده هاى نخل آن را پوشانيد، و در كنار آن بنائى ديگر نهادبه نام دارالندوه ، كه در حقيقت مركز حكومت و شوراى با اصحابش بود. آنگاه جهات كعبهرا بين طوائف قريش تقسيم نموده كه هر طايفه اى خانه هاى خود را بر لبه مطافپيرامون كعبه بنا كردند و در خانه هاى خود را بطرف مطاف باز كردند.

و در روزى كه قريش در دارالندوه اجتماع كرده بودند به صورت پيرى ازاهل نجد درآمد و در كار ايشان كمك فكرى كرد، و خداوند اين آيه را در حقشنازل فرمود: (و اذ يمكر بك الذين كفروا ليثبتوك او يقتلوك او يخرجوك و يمكرون ويمكر الله و الله خير الماكرين ).

خاندان عبدالمطلب بن هاشم، اشراف مکه قبل از اسلام را تشکیل می‌دادند. این بر اساس وظیفه موروثی آنها بود که به عنوان مباشر و مراقب زائرانی بود که برای عبادت در کعبه به مکه می‌آمدند، زیارتگاه مقدسی که در سنت اسلامی توسط ابراهیم و فرزند اول و وارثش اسماعیل (اسماعیل) ساخته شد محل عبادت توحید بود. افراد این خاندان غالباً ریاست مکه و ریاست دارالندوه که مجلس قریش بود را بر عهده داشتند. هم چون این، آب‌رسانی، رفادت و پرده داری خانه کعبه، که مورد احترام همگان بود، برعهده داشتند.