خانه انصار

معنی کلمه خانه انصار در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] خانه انصار (قرآن). آیاتی از قرآن کریم بیان گر آن است که انصار، جهت استقبال از مهاجران صدر اسلام، خانه ها خود را در عین نیاز به آن برای مهاجران مهیا ساختند.
"والذین تبوءو الدار والایمـن من قبلهم یحبون من هاجر الیهم ولا یجدون فی صدورهم حاجة مما اوتوا ویؤثرون علی انفسهم ولو کان بهم خصاصة.. و کسانی که پیش از آمدن مهاجران در دیار خود بوده اند و ایمان آورده اند، آنهایی را که به سویشان مهاجرت کرده اند دوست می دارند. و از آنچه مهاجران را داده می شود در دل احساس حسد نمی کنند، و دیگران را بر خویش ترجیح می دهند هر چند خود نیازمند باشند. و آنان که از بخل خویش در امان مانده باشند رستگارانند "آیه بعد به یکی دیگر از مصارف این اموال پرداخته و در ضمن آن توصیف بسیار جالب و بلیغی در باره طایفه انصار می کند، و بحثی را که در آیه قبل در باره مهاجران بود با آن تکمیل نموده، می فرماید: " و کسانی که در دار الهجره (سرزمین مدینه) و در خانه ایمان قبل از مهاجران مسکن گزیدند" (و الذین تبوؤا الدار و الایمان من قبلهم).قابل توجه اینکه" تبوءوا" از ماده" بواء" (بر وزن دواء) در اصل به معنی مساوات اجزاء مکان است، و به تعبیر دیگر صاف و مرتب کردن یک مکان را" بواء" می گویند، این تعبیر کنایه لطیفی است از این معنی که جمعیت انصار مدینه قبل از آنکه پیامبر صلی الله علیه وآله و مهاجران وارد این شهر شوند زمینه های هجرت را فراهم کردند، و همانگونه که تاریخ می گوید آنها دو بار در عقبه (گردنه ای نزدیک مکه) آمده، و مخفیانه با پیامبر خدا صلی الله علیه وآله بیعت کردند، و به صورت مبلغانی به سوی مدینه بازگشتند، و حتی یکی از مسلمانان مکه را بنام" مصعب بن عمیر" به عنوان مبلغ همراه خود به مدینه آوردند تا افکار عمومی را برای هجرت پیامبر صلی الله علیه وآله آماده سازند.بنا بر این نه تنها خانه های ظاهری را آماده پذیرایی مهاجران کردند که خانه دل و جان و محیط شهر خود را تا آنجا که می توانستند آماده ساختند.تعبیر" من قبلهم" نشان می دهد که اینها همه قبل از هجرت مسلمانان مکه بوده است، و مهم همین است.مطابق این تفسیر انصار مدینه نیز جزء مستحقین این اموال بودند، و این منافات با آنچه از پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله نقل شده است که تنها به دو یا سه نفر از طایفه انصار از اموال بنی نضیر بخشید، ندارد، زیرا ممکن است در میان انصار افراد مسکین و فقیر غیر از آن چند نفر نبوده، در حالی که شرط قبول این اموال فقر و نیاز بوده است، به عکس مهاجرین که اگر هم مصداق فقیر نبوده اند مصداق" ابن السبیل" محسوب می شدند.

جملاتی از کاربرد کلمه خانه انصار

خانه انصارین خانه‌ای قدیمی مربوط به دوره قاجار در تبریز است که در کوچه میرزایی قرار دارد. این بنا در ۱۶ اسفند ۱۳۸۴ با شماره ۱۴۵۰۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده بود اما دیوان عدالت اداری پس از شکایت مالک جدید این بنا، آن را از فهرست آثار ملی ایران و آذربایجان حذف کرد. اکنون این بنا کاربری کارگاه تولیدی دارد. مالک اولیهٔ این خانه میرزا محمود انصارین استاد ادبیات عرب در دورهٔ قدیم، فارغ‌التحصیل دانشگاه الازهر مصر و نیز صاحب حجره‌ای در بازار تبریز بود که از وی نسخه‌های خطی بر جا مانده است. خانه انصارین در سال ۱۳۸۵ به فرد دیگری فروخته شد.
خانه‌های تاریخی ارومیه که نهایتاً قدمتشان به دوره قاجار می‌رسد یکی از جاذبه‌های گردشکری ارومیه محسوب می‌شوند. خانه‌های جنرال، خانه انصاری و خانه اتحادیه از آن جمله‌اند.