معنی کلمه حمیده رویدشتی در دانشنامه اسلامی
از تاریخ تولد و زادگاه او اطلاعی نیست.
پدر
پدرش ، محمدشریف بن شمس الدین رویدشتی اصفهانی، ساکن رویدشت از توابع اصفهان و از شاگردان شیخ بهائی (متوفی ۱۰۳۰) بود و علامه مجلسی (متوفی ۱۱۱۰) نیز از او روایت کرده است.
دانشمند و پرهیزکار
افندی اصفهانی حمیده را دانشمند ، پرهیزکار، بازمانده عالمان فضیلت مدار و دانا به علم رجال معرفی کرده که نکات دقیق و حاشیه هایی بر کتابهای حدیثی، از جمله استبصار شیخ طوسی ، نگاشته و این حاشیه ها نشان دهنده ژرف اندیشی و آگاهی دقیق او به علوم حدیثی، به ویژه علم رجال، است. آقابزرگ طهرانی از حاشیه حمیده بر استبصار یاد کرده است. پدر میرزاعبداللّه افندی حواشیِ حمیده را بر کتابهای حدیثی می ستود و بسیار از آن ها نقل می کرد. افندی اصفهانی نسخه ای از استبصار را داشته که حمیده تا پایان کتاب الصلاة بر آن حاشیه نوشته بوده است.
فراگیری دانش حدیث
...
[ویکی شیعه] حمیده، دختر شریف بن شمس الدین محمد رویدشتی اصفهانی (متوفی۱۰۸۷ ق) است. پدرش، از شاگردان شیخ بهایی بود. او حدود ۱۰۶۶ ق. به دنیا آمد و ۱۱۳۰ ق. از دنیا رفت. وی به خاطر رضایت مادرش همسر یکی از بستگانش در رویدشت شد که مناسبتی با او نداشت. منابع، از شوهرش با تعابیر احمق و نادان یاد کرده اند.
میرزا عبدالله افندی در ریاض العلما می گوید:
حمیده، حاشیه ای بر استبصار شیخ طوسی و کتابی به نام «رجال حمیده» در علم رجال دارد.
[ویکی اهل البیت] حمیده رویدشتی، (عالم، رجالی، متوفی قرن 11 هـ.ق) دختر محمد شریف بن شمس الدین محمد رویدشتی اصفهانی معروف به ملا شریفا است. افندی صاحب ریاض در توصیف شخصیت این بانو آورده است: او رحمة الله علیها فاضل عالم و استاد بانوان عصر خود و بازمانده فضلای سرشناس، و در بین مردم زنی پرهیزگار بود، از او بر برخی کتاب های حدیثی مانند «استبصار» شیخ طوسی، حواشی و تدقیقاتی بر جای مانده که نشانگر نهایت فهم اوست و دلالت بر دقت نظر و اطلاع وی می کند.
به خصوص در آن چه مربوط به تحقیق در علم رجال است و من نسخه ای از استبصار را دیده ام که تا آخر کتاب را حاشیه زده بود و گمان می کنم به خط خود او بوده است، پدرم قدس سره بارها حواشی او را در حاشیه های کتب حدیث نقل می کرد و می گفت که نیکو نوشته و آن را تحسین می نمود. نسخه ای از کتاب «استبصار» در نزد ماست که حواشی حمیده به خط پدرم تا آخر کتاب صلاة بر آن است و دارای فواید نیکویی می باشد.
چنان که آمد، این بانو در شناخت علم رجال جایگاهی والا داشته است و از جمله آثار او حواشی بر کتب اخبار است که از آن به عنوان رجال حمیده نام برده شده است. تحصیلات عمده این بانو نزد پدرش بوده با توجه به ویژگی های اخلاقی و علمی حمیده، پدرش او را می ستود و گاهی به مزاح می گفت: «حمیده ربطی به رجال دارد»، یعنی: به علم رجال توجه دارد و زمانی نیز به صورت شوخی او را علامتة، با دو تاء می خوانده و عنوان نموده که یکی از این دو تاء برای تأنیث و دیگری علامت مبالغه است.
به نوشته صاحب ریاض: «از مسائل شگفت آور این است که این دختر با اصرار مادرش با مردی نادان از خویشاوندان که اهل روستای رویدشت بوده ازدواج نموده است.
معاونت پژوهش مرکز حوزه های علمیه خواهران, بانوان عالمه و آثار آن ها