معنی کلمه حفده در لغت نامه دهخدا
حفده. [ ح َ ف َ دَ ] ( اِخ ) رجوع به ابومنصور حفده شود.
حفده
حفده. [ ح َ ف َ دَ ] ( اِخ ) رجوع به ابومنصور حفده شود.
معنی کلمه حفده در فرهنگ عمید
معنی کلمه حفده در فرهنگ فارسی
خدمتگزاران یاریگران
معنی کلمه حفده در دانشنامه اسلامی
ریشه کلمه:
حفد (۱ بار)
«حَفَدَة» جمع «حافد» در اصل به معنای کسی است که بدون انتظار پاداش، با سرعت همکاری می کند، ولی در آیه مورد بحث، به عقیده بسیاری از مفسران، منظور نوه ها است و بعضی خصوص نوه های دختری را گفته اند. بعضی دیگر معتقدند که «حَفَدَه» به فرزندان بزرگ که می توانند کمک و همکاری کنند اطلاق شده است. و بعضی آن را هرگونه معاون و کمک کار را اعم از فرزندان و غیر فرزندان دانسته اند.
سرعت در عمل و خدمت. طبرسی فرماید: اصل حفد سرعت در کار است در دعا آمده «اللّهُمَّ اِلَیْکَ نَسْعی و نَحْفَدُ»: خدایا به سوی تو سعی و سرعت میکنیم. باعوان و یاران حفده گویند زیرا که در پیروی و طاعت سرعت به خرج میدهند. حفده جمع حافذ به معنی خدمتکار است یعنی: خدا به شما از زنانتان فرزندان و خدمتکاران عطا کرده است این خدمتکاران از فرزندان اند چون فرموده«مِنْ اَزْواجِکُم» و چون حافذ به معنی فرزند فرزند (نوه) نیز آمده شاید مراد از حفده نوهها باشد. این کلمه فقط یک بار در قرآن آمده است .
جملاتی از کاربرد کلمه حفده
و در تفسير عياشى از عبد الرحمن اشل از امام صادق (عليه السلام ) روايت كرده كه درذيل آيه (و جعل لكم من ازواجكم بنين و حفدة ) فرموده : حفده پسران دخترند، و ما حفدهرسول خدا هستيم .
بعضى ديگر معتقدند كه بنون به فرزندان كوچك گفته مى شود و حفده به فرزندانبزرگ كه ميتوانند كمك و همكارى كنند.
و در مجمع البيان گفته : حفده در اصل به معناى سرعت درعمل است - تا آنجا كه مى گويد - و از همين باب است كه به اعوان نيز حفدة مىگويند، چون در اطاعت انسان سريعند.
و در مجمع البيان در معناى حفده فرموده : خويشانى است كه دختر از راه ازدواج بدست مىآورد، و اضافه كرده است كه اين معنا از امام صادق (عليه السلام ) روايت شده . مؤ لف :بطورى كه در سابق بيان كرديم منافاتى ميان اين روايات نيست .
و مراد از حفده در آيه مورد بحث همان اعوان و خدمتكاران از فرزندان است ، چون حفده را مقيدكرد به متولد از همسران و فرمود: (و جعل لكم من ازواجكم بنين و حفدة ) و به همين جهتبعضى بنين و حفده را به فرزندان خردسال وبزرگسال تفسير كرده اند.
O در تفسير طبرى مى خوانيم كه كلمه ى (( حفدة )) به داماد، فرزند، نواده وحتى اعوان و خدمه و فرزندى كه همسر از شوهر ديگر داشته ، گفته مى شود، در تفسيرالميزان آمده كه ((حفدة )) جمع ((حافد)) به معناى سرعت درعمل است و چون نزديكان ، سريع تر به كمك والدين مى شتابند، به آنها حفده گفته مىشود.