[ویکی فقه] حکومتی که مرجعیت همه جانبه دینی خاصی را در عرصه حکومت و اداره جامعه پذیرفته است، حکومت دینی نام می گیرد. در این نظام دولت و نهادهای گوناگون آن خود را در برابر آموزه ها و تعالیم دین و مذهبی خاص متعهد می دانند و تلاش می کنند تا در تدابیر و تعلیمات و وضع قوانین و شیوه سلوک با مردم و نوع معیشت و تنظیم شکلهای روابط اجتماعی، دغدغه دین داشته باشند و در تمام شئون حکومتی از تعالیم دینی الهام گیرند و آنها را با دین هماهنگ سازند. «کان النّاس امّة واحدة فبعث اللّه النّبیّین مبشّرین و منذرین و انزل معهم الکتاب بالحقّ لیحکم بین النّاس فیما اختلفوا فیه؛ (در آغاز) مردم امت یگانه ای بودند، آن گاه خداوند پیامبران را مژده آور و هشدار دهنده برانگیخت، و با آنان به حق، کتاب آسمانی فرستاد، تا در میان مردم در آنچه اختلاف می ورزند داوری کند». از آن جا که بیش ترین فضایل والای انسانی دارای ابعاد اجتماعی بوده، در چارچوب زندگی جمعی تحقق می یابند، مناسب است نخست به تبیین رابطه میان سعادت انسانی و حیات اجتماعی (جامعه) و مهم ترین اموری که برای بقای جامعه ضرورت دارد یعنی قانون و حکومت بپردازیم.
جملاتی از کاربرد کلمه حاکمیت دینی
بعضی از پژوهشگران و تاریخ‌نگاران به خصوص غربی‌ها (که نظر آنها در ادامه می‌آید) خلافت راشدین را حاکمیت دینی می‌گویند، ولی بعضی از مسلمانان نظیر مصطفی حلمی در مقابل آن را نادرست می‌دانند.
یا دین سالاری یا حاکمیت دینی، حکومتی است که(نوعی دیکتا توری است ) به دست نخبگان مذهبی خود اداره می‌شود. این نظام حکومتی از نهادهای مذهبی تشکیل شده‌است که در آن کلیسا-مسجد-کنیسه و حکومت به‌طور سنتی و بر طبق قانون اساسی یک موجودیت هستند. شهروندانی که مبلغ دینی و روحانی هستند، حق حکومت بر سایرین دارند. واتیکان (حکومت پاپ)، حکومت تبت (به رهبری دالایی لاما) و نظام جمهوری اسلامی ایران، نمونه‌های تاریخی این‌گونه حکومت هستند.
حکومت ایران نوعی حاکمیت دینی با نظام ریاستی است، اما اختیارات اساسی به رهبر نظام که یکه‌سالار است، واگذار شده است؛ این مقام از زمان مرگ خمینی در سال ۱۳۶۸ تحت اختیار سید علی خامنه‌ای بوده است. حکومت ایران اقتدارگراست و انتقادات گسترده‌ای به‌دلیل محدودیت‌های قابل‌توجه، نقض حقوق بشر و آزادی‌های مدنی به آن وارد شده است. این نظام، قطب اسلام شیعه در خاورمیانه و دشمن اسرائیل شناخته می‌شود. ایران همچنین یکی از بزرگ‌ترین بازیگران امور خاورمیانه به‌شمار می‌رود و نظام جمهوری اسلامی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در اکثر درگیری‌های خاورمیانه دخالت دارد. سیاست خارجهٔ تنش‌زای جمهوری اسلامی در منطقه، که مشخصهٔ آن پشتیبانی از گروه‌های شبه‌نظامی اسلامی متعدد است، به‌شدت محکوم شده است.
مطر در زمان دستگیری گواهینامهٔ رانندگی جعلی با نامی که یک شبه‌نظامی کشته‌شدهٔ حزب‌الله لبنان را تداعی می‌کرد، با خود همراه داشت. مطر برای شرکت در این رویداد یک «بلیت پیشرفته» دریافت کرده بود. نیویورک پست، با اشاره به مجریان قانون، در گزارشی مدعی شد که مطر در حمایت از حاکمیت دینی شیعه نظام جمهوری اسلامی ایران اظهار نظر کرده‌است. او گفته بود که خمینی را تحسین می‌کند.
عربستان سعودی که یک پادشاهی مطلقه محافظه‌کار سنی است که در سال ۱۹۳۲ میلادی تأسیس شد و از ابتدا روابط نزدیکی با ایالات متحده داشت. علیرغم روابط نسبتا مناسب حکومت دودمان پهلوی با خاندان سعودی پیش از انقلاب ۱۳۵۷، اما حکومت ایران، پس از انقلاب ایران، به یک جمهوری اسلامی شیعه مذهب تغییر یافت که تحت نظر حاکمیت دینی و رهبر ایران است و مواضع ضد غربی و ضد آمریکایی ( ضد امپریالیستی ) دارد.
سانسور دینی به شکل سرکوب نظرات مخالف نظر دین سازمان‌یافته تعریف شده‌است. این نوع سانسور معمولاً بر اساس کفرگویی، هرتقه و توهین به مقدسات انجام شده‌است - کارهای سانسورشده زشت و ناپسند تلقی شده، یک دگم را به چالش کشیده یا برخی تابوهای مذهبی را نقض می‌کنند. دفاع در برابر این اتهام‌ها دشوار است، زیرا در بسیاری ادیان فقط حاکمیت دینی (روحانیت) اجازه تفسیر آموزه‌های دینی را دارند. برای مثال، کلیسای کاتولیک، صدها کتاب را در فهرست کتاب‌های ممنوعه قرار داد، که بیشتر آنها توسط دفتر مقدسات کلیسا خطرناک تشخیص داده می‌شد، تا اینکه در ۱۹۶۵ این فهرست ملغی شد.
طی دهه‌های اخیر این قواعد از طریق بحث و توافق از سوی حاکمیت دینی یهودی و مسیحی، متکلمان و الهی‌دانان توسعه یافته‌است. برخی از کتاب‌ها، مانند انجیل‌های یهودی - مسیحی، به‌طور کلی حذف شده‌اند، اما برخی احکام و متون مرتبط با موارد آخرالزمانی کتاب مقدس هنوز محل مناقشه هستند طرفه آنکه برخی فرقه‌ها ممکن است این موارد محل مناقشه و بحث‌برانگیز را بسیار ابتدایی و در نهایت کاملاً متعارف بدانند. تفاوت‌هایی بین انجیل عبری و قوانین مقدس مسیحی وجود دارد، اگرچه اکثر نسخه‌های خطی مشترک هستند. جنبش قدیسان آخرالزمان در یکصد سال اخیر تقریباً بیشترین مناقشه را در این باب با دیگر فرقه‌های مسیحیت داشته‌است.
حمید رضا احمدآبادی ملقب به بسیجی دهان گشاد از چهره‌های شناخته‌شدهٔ بسیج است. او معتقدی سرسخت به حاکمیت دینی در ایران است، و در نماز جمعه جایی همیشگی دارد. در رسانه‌های ایرانی، آنقدر از او عکس و فیلم منتشر شده‌است که خود را «معروف‌ترین» بسیجی می‌داند. خود او در اولین مصاحبه رسانه‌ای که انجام داده، می‌گوید که اطلاع دارد که به این نام مشهور شده و از این بابت هیچ ناراحتی ندارد.
هم اکنون در بیشتر کشورهای اروپایی و به‌طور ویژه در کشورهای بلژیک، فرانسه، آلمان (اتحادیه دموکرات مسیحی آلمان)، ایتالیا و هلند احزابی با این ایدئولوژی فعالیت دارند. نروژ، دانمارک و بریتانیا به عنوان کشورهای اروپایی با حاکمیت دینی، جزو برترین کشورها در شاخص مردم سالاری هستند.
رهبران حزب حیات آزاد کردستان می‌گویند هدف بلند مدت آنها ایجاد یک منطقهٔ خودمختار بر اساس خودمدیریتی کنفدرال دموکراتیک در کردستان ایران است. به‌طور عمده برای جایگزینی حاکمیت دینی متمرکز ایران با یک دولت دموکراتیک و کنفدرال، که در آن خود حاکم آن هستند با همه اقلیت‌های قومی ایران، از جمله عرب‌های سنی، ترک‌ها، و کردها. برخی با این حال پژاک را به عنوان یک سازمان جدایی طلب می‌دانند که به دنبال یک متارکهٔ کامل مناطق کردنشین از ایران و اتحاد با مناطق مجاور کرد در عراق، ترکیه و سوریه است.