جوزر

از سال ۲۶۵۰ تا ۲۳۰۰ قبل از میلاد، ۸۰ هرم در مصر ساخته شد. اولین هرم بزرگ را دومین پادشاه از دودمان سوم فراعنه بنام جوزر بر پا کرد و این سنت تا دودمان هجدهم ادامه یافت. بعد از آن تا بیست و پنجمین دودمان فراعنه دیگر هرمی ساخته نشد.

بیک جوزر چو از تو صد عرق ریخت نیاری پیش مردم بر طبق ریخت

در این دوره نخستین هرم‌ها ساخته شدند: نخستین آن‌ها هرم پلکانی در سقاره است که در زمان فرعون جوزر بنا نهاده شد. سال‌ها پس از آن نیز سه هرم مجموعه اهرام جیزه را تشکیل دادند (متعلق به پادشاهان خوفو، خفرع، و منکورع). ساخت این هرم‌ها با هزینه مادی و انسانی بسیار همراه بود و باعث نارضایتی بسیار در میان مردم مصر گشت. دیودور سیسیلی نوشته‌است که شورشیان در فرصت مناسب از شدت ناخرسندی و عصبانیت اجساد مومیایی فراعنه را از آرامگاه‌های باشکوهشان بیرون می‌انداختند. نارضایتی‌هایی از این دست باعث شدند که ساخت هرم‌های بزرگ در دوره‌های بعدی پیگیری نشوند و مصطبه‌ها جای چنین آرامگاه‌های پر هزینه‌ای را بگیرند.

همه دنیا بیک جو زر نیرزد چو یک جوزر که خاکستر نیرزد

تاریخ مهندسی سازه حداقل به ۲۷۰۰ سال قبل از میلاد برمی گردد، زمانی که هرم پلکانی فرعون جوزر توسط ایمهوتپ، اولین معمار تاریخ که به نام شناخته می‌شود، ساخته شد. اهرام متداول‌ترین سازه‌های بزرگی بودند که توسط تمدن‌های باستانی ساخته می‌شد، زیرا شکلی ساختاری هرم ذاتاً پایدار است و می‌تواند تقریباً به اندازه بی‌نهایت مقیاس شود (بر خلاف بسیاری از اشکال سازه‌ای دیگر که نمی‌توان به‌طور خطی اندازه آنها را متناسب با بارهای افزایش‌یافته افزایش داد).

خوفو پسر شاه سنفرو و شهبانو حتپ ‌حرس یکم بود. او خواهری تنی نیز داشت که شاهدخت حتپ‌ حرس نام داشت. بنا به گفته هرودوت، خوفو بر خلاف پدرش سنفرو و پدربزرگش جوزر، که هر دو شاهانی بخشنده و مردمدار بودند، مردی خشن و شاهی ستمگر بود.

خانه‌های مسکونی خواص و عوام به‌طور یکسان از مصالح فاسد شدنی مانند آجرهای گلی و چوب ساخته شده بودند و باقی نمانده‌اند. دهقانان در خانه‌های ساده‌ای زندگی می‌کردند. کاخ‌های اشراف و فرعون سازه‌های پیچیده‌تری بودند. چند کاخ باقی‌مانده از پادشاهی نوین، مثلاً در ملقطه و عمارنه، دیوارها و کف‌های تزئین‌شده با صحنه‌هایی از نقوش مردمان، پرندگان، حوضچه‌های آب، خدایان و طرح‌های هندسی را نشان می‌دهند. ابنیهٔ مهمی مانند معابد و مقبره‌هایی که قرار بود تا ابد باقی بمانند، به جای آجرهای گلی از سنگ ساخته می‌شدند. عناصر معماری به کار رفته در مجموعهٔ تشییع جنازهٔ جوزر، اولین ساختمان سنگی بزرگ جهان، شامل تکیه‌گاه‌های نعل‌پایه است.

نام سخم‌خت تا سال ۱۹۵۱ ناشناخته بود تا آنکه بقایای زیربنا و محیط هرمی نابود شده در سقاره توسط زکریا غنیم پیدا شدند. تنها سطح پایینی هرم تا زمان مرگ این فرعون ساخته شده بوده. تکه کوزه‌های یافت شده در این مکان نام شاهر سخم‌خت را بر خود دارند. از طراحی سازه و نوشته‌های هرم جوزر آشکار می‌شود که وزیر او، ایمهوتپ، دستی در طراحی این هرم نیز داشته است. نام او همچنین در نگاره‌ای بر روی دیوار دور هرم ناتمام سخم‌خت دیده می‌شود؛ شاهدی که گواه بر این دارد که ایمهوتپ پس از مرگ جوزر به زندگی ادامه داده و در خدمت شاه پس از او نیز فعالیت می‌کرده. مصرشناسان بر این باورند که هرم سخم‌خت پس از کامل شدن می‌توانسته بزرگتر از هرم جوزر شود.

تویی اینجا بیک جوزر چنین هست ولی صد ملک آنجا دادی از دست