تمیستیوس
معنی کلمه تمیستیوس در دانشنامه آزاد فارسی
(در مآخذ اسلامی ثامِسْطیوس) فیلسوف یونانی. در پافلاگونیای آسیای صغیر به دنیا آمد. فلسفه را احتمالاً در قسطنطنیه از پدرش، ائوگنیوس، آموخت و خود از ۳۴۵م فلسفه تدریس کرد. شرح هایی بر آثار ارسطو و افلاطون نوشت که بسیاری از آن ها در دورۀ نهضت علمی اسلامی به عربی ترجمه شدند و عالمان عرب به کار بستند. همچنین، وارد سیاست شد و در ۳۵۵م به مقام سناتوری رسید. او فرزندان دو امپراتور بیزانس را تعلیم داد.
معنی کلمه تمیستیوس در دانشنامه اسلامی
در منابع اسلامی غالباً از او با نام «ثامسطیوس» یاد کرده اند.
زندگینامه
در تذکره های قدیم، به ندرت می توان اطلاعی از شرح حال و زندگانی وی یافت. اما متن بعضی از خطابه های او حاوی اشاراتی به سرگذشت و احوال او ست که ترسیم تصویر مجملی از زندگانی وی را ممکن می سازد. او در حدود سال ۳۱۷م در پافلاگونیا در خانواده ای اشرافی زاده شد. پدرش، ایوگنیوس که خود فیلسوف و آموزگار فلسفه بود، نسبت به تعلیم و آموزش وی همت گماشت. از دیگر استادان و آموزگاران او چیزی دانسته نیست و گویا وی در هیچ یک از مدارس بزرگ آن عصر به تحصیل نپرداخته است. تمیستیوس در حدود سال ۳۴۰م، به همراه پدر راهی قسطنطنیه شد. در آن جا وی مدرسه ای دایر کرد و پس از ۱۰ سال تدریس و تحقیق، دوره ای طولانی از فعالیتهای سیاسی در زندگی او آغاز شد.
مناصب
تمیستیوس مشاورِ امپراتوران و آموزگارِ شاهزادگان بود. در ۳۵۵م، امپراتور کُنستانتینوس او را عضو سنای قسطنطنیه کرد و دو سال بعد، وی به فرمانداری این شهر منصوب شد. مناصب حکومتیِ وی در طول حکومت یولیانوس محل اختلاف است. هرچند اگر به گزارش ابن ندیم اعتماد داشته باشیم، او تمیستیوس را وزیر یولیانوس خوانده است. به هرحال، پس از آن در دورۀ حکومت تِئودوسیوس در ۳۸۰م، وی باز به مقامهای عالی حکومتی رسید.
خصلت ها
...
جملاتی از کاربرد کلمه تمیستیوس
تمیستیوس بحثی مفصّل دربارهٔ این فصل مشکل کتاب ارسطو دارد و در آن از سایر آثار ارسطو، قطعاتی از افلاطون و همچنین از بخشهایی از شرح ثاؤفِرَسطُس نقل قولهایی کردهاست.
به لحاظ فلسفی، تمیستیوس به پیروی از پدرش به آرای ارسطو، که به نظر وی با مشی مدارا سازگارتر از اندیشههای افلاطون و پیروان آکادمی بود، روی آورد. هرچند این سخن به معنای آن نیست که او به آرای افلاطون بیاعتنا بودهاست. تعریف او از فلسفه، به عنوان کوششی مستمر در تشبّه به خداوند به قدر طاقت بشری، در اصل برگرفته از رسالة تئایتتوس افلاطون است.
وی به سال ۳۱۷ در سرزمین اجدادیش، پفلاگونیا در آسیای صغیر، به دنیا آمد. پدرش، ائوگنیوس، معلم فلسفه بود و بیشتر به آرای ارسطو میپرداخت، هرچند که با آرای فیثاغورس، افلاطون، زنون اهل کیتیوم و اپیکور نیز آشنایی داشت. تمیستیوس در جلسات درس پدرش در شهر قسطنطنیه حاضر میشد.
از جمله مباحث مهم و پر تأثیر تمیستیوس، تفسیر او از عقل فعال در کتاب دربارهٔ نفس ارسطو است.
تمیستیوس (به یونانی: Θεμίστιος)، (زاده ۳۱۷ میلادی در پفلاگونیا، درگذشته ۳۹۰ میلادی در قسطنطنیه)، دولتمرد، خطیب و فیلسوف مشایی یونانی و شارح برجسته آثار ارسطو بود.