معنی کلمه تعزروه در دانشنامه اسلامی
ریشه کلمه:
عزر (۳ بار)ه (۳۵۷۶ بار)
«تُعَزِّرُوهُ» از مادّه «تعزیر» در اصل به معنای «منع» است، سپس به هر گونه دفاع و نصرت و یاری کردن در مقابل دشمنان، اطلاق شده است. به بعضی از مجازات هایی که مانع از گناه می شود نیز «تعزیر» می گویند. مطابق این تفسیر ضمیری که در «تُعَزِّرُوهُ» آمده، به شخص پیامبر(صلی الله علیه وآله) باز می گردد، و هدف از آن دفاع از او در مقابل دشمن، و تعظیم و بزرگداشت او است (این تفسیر را «شیخ طوسی» در «تبیان» و «طبرسی» در «مجمع البیان» و بعضی دیگر برگزیده اند). اما جمعی از مفسران معتقدند که تمام ضمیرهای آیه به خداوند باز می گردد، و منظور از «تعزیر» در اینجا، یاری دین خدا، و بزرگداشت او و آئین او است; دلیل آنها در انتخاب این تفسیر، هماهنگ شدن تمام ضمیرهای موجود در آیه است. ولی تفسیر اول مناسب تر به نظر می رسد.
(بر وزن فلس) یاری. همچنین است تعزیر. در اقرب الموارد آمده: «عَزَرَ فُلاناً:اَعانَهُ - عَزَّرَ زَیْداً: اَعانَهُ وَ قَوّاهُ وَ نَصَرَهُ بِلِسانِهِ وَ سَیْفِهِ». . تا به خدا و رسولش ایمان بیاورید و رسولش را یاری کنید. راغب گوید: تعزیر نصرت توأم با تعظیم است. و تعزیر (تنبیه مجرم) را از آن تعزیر گویند که آن تأدیب است و تأدیب یاری کردن بر مجرم است. در صحاح و قاموس نیز تعظیم و توقیر را از جمله معانی آن شمرده است در مجمع ذیل آیه . نصرت و تعظیم نقل کرده است. در آیه . به قرینه «نَصَرُوهُ» باید به معنی تعظیم باشد به نظر مجمع و نهایه: اصل تعزیر به معنی ردّ و منع است و چون دشمن کسی را ردّ و منع کنیم او را یاری و توقیر کردهایم.