ترکستان چین

زبان‌های ایرانی نو در ایران و افغانستان متمرکزند. نمایندگانی از این زبان‌ها را در تاجیکستان، عراق، سوریه، ترکیه، ازبکستان، ترکستان چین و شبه‌قاره هند هم می‌توان یافت.

زبان‌های ایرانی نو با این که در ایران، افغانستان و تاجیکستان متمرکز شده‌اند اما گستره جغرافیایی بسیار وسیع‌تری را در بر می‌گیرند شامل مناطقی در قفقاز، آسیای میانه، ترکستان چین، پامیر، ترکیه، سوریه، عراق و شبه‌قاره هند.

زبان‌های ایرانی نو با این که در ایران، افغانستان و تاجیکستان متمرکز شده‌اند اما گستره جغرافیایی بسیار وسیع‌تری را در بر می‌گیرند، شامل مناطقی در قفقاز، آسیای میانه، ترکستان چین، پامیر، ترکیه، سوریه، عراق و شبه قاره هند.

اکنون مرکز زبان‌های ایرانی نو، ایران، افغانستان و تاجیکستان است. اما برخی از آنها در جمهوری‌های آسیای مرکزی، ترکستان چین، ترکیه، کشورهای حاشیه خلیج فارس، سوریه، شبه‌قاره هند، عراق، فلات پامیر و قفقاز نیز رواج دارد. از میان زبان‌های ایرانی نو فقط فارسی (با ۳ گونه اصلی ایرانی، افغانی، تاجیکی) و یغنایی به ترتیب بازمانده‌های مستقیم فارسی میانه و سغدی هستند. اصل و نسب دیگر زبان‌های ایرانی نو دانسته نیست.

ریشهٔ زبان ترکی را می‌توان در ترکستان چین در آسیای مرکزی جست. نیای ترکی استانبولی، ترکی عثمانی، به عنوان زبان رسمی امپراتوری عثمانی، با گسترش قلمرو آن‌ها، در مناطق کنونی پراکنده شد و جای زبان‌های بومی پیشین، به‌ویژه یونانی را، گرفت. آتاترک (نخستین رئیس‌جمهور ترکیه) در سال ۱۹۲۸ با انجام اصلاحات بی‌شماری در ترکی عثمانی، الفبای عربی عثمانی را با الفبای لاتین جایگزین نمود و کلماتِ پرشمار عربی، فارسی و… را از این زبان زدود.