تحلیل گفتمان

«دوفصلنامۀ پژوهش‌های کیفی در علوم رفتاری» نتایج پژوهش‌های که با یکی از رویکرد کیفی (پدیدارشناسی، بنیادبخشی نظریه، روایت‌پژوهی، تحلیل گفتمان، تاریخچه‌ زندگی، قوم‌نگاری، اقدام‌پژوهی، مطالعه‌ موردی و ...) در حیطۀ علوم رفتاری انجام شده باشند را منتشر می‌کند. علاوه بر آن، مقاله‌های مروری که در آن روش‌های پژوهش کیفی بررسی و مقایسه شده و جنبه‌های مفهومی (تجزیه و تحلیل مفهوم)، نظری، روش‌شناسی و دیدگاه‌های اخلاقی در پژوهش‌های کیفی را تحلیل کنند نیز استقبال می‌کند. همچنین پژوهش‌های ترکیبی در حوزه‌ علوم رفتاری، در صورتی که کاملاً مطابق با چارچوب این روش‌ها انجام شده باشند، ارزیابی و منتشر خواهند شد.

دی‌انجلو که در یک خانواده ایتالیایی-آمریکایی متولد شده، در سال ۲۰۰۴ دکترای آموزش چند فرهنگی را از دانشگاه واشنگتن دریافت کرد. پایان‌نامه او شامل یک تجزیه و تحلیل گفتمانی از سفیدپوستی است. او سپس در دانشگاه ایالتی وستفیلد تدریس کرد و در آنجا صاحب کرسی استادی شد. وی در مقاله ای آکادمیک مورخ ۲۰۱۱، مفهوم "شکنندگی سفیدپوستان" را مطرح کرد، که بدین مفهوم است که افراد سفیدپوست هنگام مواجهه با مزیت نژادی احتمالی برای محافظت و حفظ این مزیت، حالت تدافعی به خود می‌گیرند.

رابطهٔ زبان و دین مسئله‌ای است که می‌تواند در جامعه‌شناسی زبان، زبان‌شناسی اجتماعی، دین‌شناسی، فلسفه دین و تحلیل گفتمان مورد بررسی قرارگیرد. عوامل دینی و مذهبی می‌توانند تأثیرات مهمی در دگرگونی زبان‌ها، ایجاد کلمات و مفاهیم جدید در زبان، تعیین موقعیّت اجتماعی یک زبان و برنامه‌ریزی زبانی داشته باشند، زیرا از یک سو، زبان و دین هر دو در تعیین هوّیّت اشخاص سهم دارند و از سوی دیگر، زبان‌ها بر اساس ارتباط یا عدم ارتباط با یک مذهب خاص ممکن است جایگاهی اصلی یا حاشیه‌ای در جامعه داشته‌باشند. مذهب می‌تواند در ایجاد و گسترش نظام‌های خطی و سایر مسائل مربوط به استانداردسازی زبان، انتخاب یک زبان خاص برای آیین‌های مذهبی و نیز تدریس یک زبان خاص در مدارس تأثیرگذارباشد.

این رویکرد و این انقلاب چهارم به زبان، نگاهی «گفتمان‌بنیاد» دارد و هرگز جمله را به‌عنوان یک واحد مستقل بررسی نمی‌کند و همیشه در متن بررسی می‌کند. درست است که به‌عنوان نمونهٔ اعلا و متعارف، واحد زبانی متن است، اما این رویکرد معتقد است که حتی یک واژه هم می‌تواند متن باشد؛ یعنی متن، اندازهٔ مشخص و ازپیش‌تعیین‌شده‌ای ندارد. در این سال‌ها، سازوکارهای زبانیِ تشکیل متن، بسیار در زبان‌شناسی کاویده شده‌است. تحلیل گفتمان به سازوکارهای زبانیِ تشکیل متن می‌پردازد و این‌که چه ابزارهایی به جمله‌های زبان متنیت می‌بخشند.

تحلیل گفتمان انتقادی، یک رویکرد بِینا رشته‌ای برای مطالعهٔ گفتمان است که زبان را به عنوان شکلی از کارکرد اجتماعی بررسی می‌کند و بر نحوهٔ بازتولید قدرت اجتماعی و سیاسی به وسیلهٔ متن و گفتگو تأکید می‌کند.

اندیشه سیاسی غرب، نظریه های سیاسی، تحلیل گفتمان و سیاست پست مدرن

عمدهٔ فعالیت‌های زبان‌شناسی در دورهٔ ساخت‌گرایی که به نیمهٔ اول قرن بیستم مربوط می‌شود به «صَرف» یا «ساخت‌واژه» و نظام واجی و آوایی توجه داشت. البته در این دوره در مکتب پراگ، زبان‌شناسیِ متن مطرح شد. پس طلایه‌ای از تحلیل گفتمان در مکتب پراگ دیده می‌شود. آن مکتب به نقش‌گرایی و کارکردگرایی اعتقاد داشت.