بالواسطه

معنی کلمه بالواسطه در لغت نامه دهخدا

بالواسطه. [ بِل ْ س ِ طَ ] ( ع ق مرکب ) ( از:ب + ال + واسطه ) معالواسطه. و رجوع به واسطه شود.

جملاتی از کاربرد کلمه بالواسطه

از نكته هايى كه در اين آيات جلب توجه مى كند اين است كه در دو آيهاول كه روى سخن در آن به يهود است به صورت خطاب بالواسطه است ، زيرا بهپيامبر دستور مى دهد كه اين مطالب را به آنها بگويد، لذا با كلمهقل (بگو) شروع شده است ، اما در دو آيه اخير كه روى سخن به مؤ منان است ، خطاب بدونواسطه صورت گرفته ، و بدون كلمه (قل ) شروع شده است ، و اين نشانه نهايتلطف و توجه خاص خداوند به بندگان با ايمان است .
بدان اى عزيز كه عظمت هر كلام و كتابى ، يا به عظمت متكلم و كاتب آن است ، يا به عظمتمرسل اليه و حامل آن است ، و يا به عظمت حافظ و نگهبان آن است ، و يا به عظمت شارح ومبين آن است ؛ و يا به عظمت وقت ارسال و كيفيت آن است ؛ و بعضى از اين امور ذاتا و جوهرادخيل است و بعضى عرضا و بالواسطه ، و بعضى كاشف از عظمت است .

گواه بر اين مطلب اين است كه معمولا كسانى كه بالواسطه با شخص متوفى مربوط مى شوند، مقدار ارثشان به اندازه همان واسطه است ، يعنى برادران و خواهران مادرى به اندازه سهم مادر مى برند كه يك سوم است ، و برادران و خواهران پدرى ، يا پدر و مادرى، سهم ارث پدر را مى برند كه دو سوم است و چون آيه 12 درباره ارث برادران وخواهران روى يك سوم دور مى زند و آيه مورد بحث روى دو سوم ، روشن مى شود كه آيهسابق درباره آن دسته از برادران و خواهران است كه تنها از طريق مادر با متوفى مربوطند، ولى آيه مورد بحث درباره برادران و خواهرانى است كه از طريق پدر، يا پدرو مادر مربوط مى شوند به علاوه رواياتى كه از ائمه اهلبيت (عليهمالسلام ) در اين زمينه وارد شده نيز اين حقيقت را اثبات ميكند و در هرحال چنانچه يك ثلث يا دو ثلث ارث به برادر يا خواهر تعلق گرفت باقى مانده طبق قانون اسلام ميان ساير ورثه تقسيم مى شود

و جالبتر اينكه كلمه (احسان ) را به وسيله (ب) متعدى ساخته و فرموده است(بالوالدين احسانا)، و ميدانيم احسان گاهى با (الى ) و گاهى با (ب ) ذكر مىشود، در صورتى كه با الى ذكر شود، مفهوم آن نيكى كردن است هر چند بطور غيرمستقيم و بالواسطه باشد، اما هنگامى كه با (ب ) ذكر مى شود معنى آن نيكى كردنبطور مستقيم و بدون واسطه است ، بنابراين آيه تاكيد مى كند كه موضوع نيكى بهپدر و مادر را بايد آنقدر اهميت داد كه شخصا و بدون واسطه به آن اقدام نمود.