باباطاهر عریان

معنی کلمه باباطاهر عریان در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] باباطاهر عریان (ادبی). باباطاهر عریان همدانی یکی از شاعران اواسط قرن پنجم هجری قمری و معاصر طغرل بیک سلجوقی بوده است.
ولادت او در اواخر قرن چهارم اتفاق افتاده است. درباره زندگانی این شاعر عارف، اطلاعات دقیقی در دست نیست. تنها روایت ها و داستان هایی از مقام علمی و عرفانی این شاعر وجود دارد و گفته اند دلیل این که به او عریان می گفتند، این است که از علایق دنیا دست کشیده بود؛ و به روایت راحة الصدور راوندی، زندگی وی معاصر با پادشاهی طغرل بیک سلجوقی بوده و با این پادشاه ملاقات داشته و او را به عدل و احسان درپادشاهی سفارش کرده است.
معاصران بابا طاهر
به طور مسلم زندگی باباطاهر در قرن پنجم سپری شده، قرنی درخشان و پربار از حیات دانشمندان و شاعران نامور؛ از جمله معاصرین باباطاهر، ابوریحان بیرونی (دانشمند)، ابوالفضل بیهقی، ابوسعید ابولخیر (عارف) است. بدیهی است که بابا طاهر نیز می بایست دارای مقامی بس رفیع بوده باشد که اسم او در بین نوابغ عصر ثبت شده است.
علت محبوبیت
مقدار زیادی از محبوبیت باباطاهر بی گمان به سبب افکار او و نزدیک بودن لهجۀ او به فارسی صحیح و روانی کلام و آهنگ دل نشین الفاظ و سادگی وزن و بحر متحدالشکل آن است. (بحر هزج مسدس محذوف: مفاعیلن مفاعیل). بیش تر اشعاری که از بابا طاهر به جا مانده، ترانه هایی است به لهجه لری که در اثر کثرت استعمال و اشتهار، از صورت اصلی آن تغییر یافنه و به فارسی دری نزدیک شده است.وی بدون هیچ پیچیدگی و یا توسل به اصطلاحات علمی، افکار و اندیشه های خود را بیان کرده و شعرش بسیار روان، ساده و بی پیرایه است؛ اما از آنجا که از ضمیر و جان سوخته دلی برآمده، لاجرم بر دل مخاطب می نشیند.
ویژگی های اشعار
...

جملاتی از کاربرد کلمه باباطاهر عریان

از آثار قدیمی این بخش از شهر می‌توان به قبرستان قدیمی آن اشاره کرد که مقبره زید بن علی در آن واقع شده است که بنابر متون تاریخی زید ابن علی درگزینی در سال ۵۲۷ وزیر طغرل دوم سلجوقی بوده و در شاپورخواست به دار آویخته شده است. همچنین آرامگاه باباطاهر که برخی آن را مقبره باباطاهر عریان ذکر می‌کنند. این قبر براساس شواهد باستان‌شناسی متعلق به دوره سلجوقی می‌باشد که در دوره‌های بعد مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. در این دوره قلعه هسته توسعه شهر بوده که براساس ساختار طراحی محدوده شهر از طرف قلعه با محله‌های کوچک و خیابان‌های منحنی شکل در حال توسعه در مسیر شمال غربی بوده است.
به ادعای برخی، گویش راجی همان گویش رازی است که در مناطقی همچون ری و همدان رواج داشته و حتی اشعاری باباطاهر عریان را به این گویش منسوب می‌کنند. به اعتقاد این عده از محققین، گویش مردم همدان و زبان کلیمیان همدان زبان «فهلوی» بوده‌است. آن‌ها در این زبان هنگام تلفظ واژه‌ها یا کلمات به آن‌ها کسره می‌داده‌اند و کلیمیان به این گویش، زبان راجی می‌گفته‌اند.
وی زبان فارسی را نزد محمود غنی‌زاده سلماسی تکمیل کرد و مثنوی هذیان او را به صورت منظوم به آلمانی ترجمه کرده و در نشریه شرق نو منتشر ساخت و تقدیرنامه‌هایی از سوی ادبا و شاعران آلمان تقدیم وی شد. همچنین لشچینسکی از روی نسخه‌های خطی برلین دو بیتی‌های باباطاهر عریان را گردآوری کرد و هشتاد دوبیتی و یک غزل را (غیر از غزلی که در طبع هوار وجود دارد) به آلمانی ترجمه کرده‌است.
به ادعای برخی، گویش راجی همان گویش زبان رازی است که در مناطقی همچون ری و همدان رواج داشته و حتی اشعاری از باباطاهر عریان را به این گویش منسوب می‌کنند. به اعتقاد این عده از محققین، گویش مردم همدان و زبان کلیمیان همدان زبان «فهلوی» بوده‌است. آن‌ها در این زبان هنگام تلفظ واژه‌ها یا کلمات به آن‌ها کسره می‌داده‌اند و کلیمیان به این گویش، زبان راجی می‌گفته‌اند. روبن آبراهامیان خاورشناس ارمنستانی به این نتیجه رسید که گویش بکار رفته در دوبیتی‌های باباطاهر گرایش نزدیکی با گویش مورد استفاده توسط یهودیان معاصر همدان دارد.