اصحاب اعراف
معنی کلمه اصحاب اعراف در فرهنگ فارسی
معنی کلمه اصحاب اعراف در دانشنامه اسلامی
این واژه دو مرتبه در قرآن کریم به کار رفته ، و همین کاربرد سرچشمه پدید آمدن نظریاتی درباره اعراف نزد مفسران و دیگر عالمان بوده است .در آیاتی از سوره اعراف به دنبال یادی از بهشت و دوزخ چنین آمده است : «و بین آن دو حجابی است و بر اعراف مردانی (ایستاده ) اند که همه را به چهره بازمی شناسند و اهل بهشت را خطاب کنند که سلام بر شما، آنان داخل در آن نگشته اند و امید آن را دارند، و آنگاه که چشمان آنان به سوی اهل آتش بازگردد، گویند که پروردگارا ما را با ستمکاران قرار مده ؛ و اصحاب ِ اعراف مردانی را که آنان را به چهره می شناسند، خطاب کنند که آنچه گرد آوردید، شما را بی نیاز نساخت و آن استکباری که بر آن بودید...».
معنی لغوی
اصحاب جمع صاحب، در لغت به معنی رفیق و ملازم است؛ و اعراف جمع عُرف، در لغت به کشتزاری که بالاتر از سطح چشمه ها و برفراز بلندی ها باشد، آمده و برخی هر جای بلندی را اعراف گفته است؛ اما در اصطلاح قرآنی، «اعراف» دیواری میان بهشت و جهنم است. .اعراف در لغت ، جمع «عُرْف » است و عرف کاربردهایی گوناگون دارد؛ از جمله اینکه بخش زبَرین کوه و توده شن ، و نیز رستنگاه ِ موی در پشت گردن جانوران و گاه انسان را عرف گویند که در هر دو کاربرد به فارسی آن را «یال » خوانند. اعراف ِ بادها و ابرها که به بخش زبرین یا پیشین آنها اطلاق می شده است ، نیز نزدیک به همین معناست. در تفسیر آیات یاد شده ، برخی از مفسران مفهوم لغوی ِ عُرف را «هر چیز بلند پایه و مرتفع » دانسته اند و بر همین پایه ، اعراف ِ مورد نظر در آیات را همان حجاب میان بهشت و دوزخ شمرده ، و غالباً در تفسیر این حجاب ، آن را سوری (دیواری ) میان آن دو دانسته اند. برخی دیگر از مفسران ، با در نظر داشتن کاربردهای شناخته شده عُرف ، اعراف را بخش زبرین از سورِ حائل میان بهشت و دوزخ دانسته اند.
ریشه
در برخی از روایات از مفسران کهن ، چون روایتی از حسن بصری ، سُدّی و زجاج ، بدون توضیحی روشن ، اعراف از ریشه «معرفت » به مفهوم شناخت مشتق دانسته شده است و این نکته از سوی متفکرانی چون صدرالدین شیرازی موردتوجه قرار گرفته است ، چنانکه وی در عرشیه احتمال اشتقاق اعراف از «عِرفان » را موردتوجه قرار داده ، و افزوده است که اهل اعراف کاملان در علم و معرفتند که هر گروه از مردمان را به چهره باز می شناسند. به هر تقدیر، اینکه اعراف دیواری یا حائلی میان بهشت و دوزخ ، یا بخش زبرین چنین حائلی است ، در منابع تفسیری بسیار تکرار شده است ، اما درباره این حائل کمتر توضیحی در منابع دیده می شود. مجاهد از مفسران تابعین اشاره کرده که این حائل ، سوری است که دارای دروازه ای است. در راستای همین تفسیر ، برخی از عالمان متأخرتر، سورِ اعراف را همان سورِ یاد شده در سوره حدید دانسته اند که خداوند در آخرت میان مؤمنان و منافقان قرار می دهد و آن سور را دروازه ای است که باطن ِ آن مشرف بر بهشت و در بردارنده رحمت است و ظاهر آن روی به عذاب آتش دارد.
دیوار بهشت
...
[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از دائرة المعارف قرآن کریم است
کاملان مشرف بر خلایق یا انسان های متوسط در ایمان.
اَعراف جمع عُرْف، مکان های بلند و مرتفع را گویند،، از آن جهت که آشکار و به راحتی قابل رؤیت است، برخلاف مکان پست. به یال اسب و تاج خروس نیز عرف گفته می شود زیرا در قسمت مرتفع بدن آنان قرار دارد.
اعراف السحاب نیز به بخش های بالایی ابر اطلاق می گردد. آیات 46 ـ 49 سوره اعراف/7 درباره اعراف و اصحاب آن سخن گفته است. به همین مناسبت سوره هفتم قرآن «اعراف» نام گرفته و آیات 13 ـ 15 سوره حدید/57 نیز به آن تفسیر شده است.
در چیستی اعراف و هویت اصحاب اعراف، بین مفسران اختلاف نظر وجود دارد، هر چند قدر مسلم آن است که مسئله اعراف و اصحاب اعراف به قیامت مربوط می شود. برخی گفته اند: در آیه 46 سوره اعراف/ 7 چون ابتدا تعبیر «حجاب» آمده و سپس اعراف و صفات اصحاب اعراف نام برده شده، معلوم می شود اعراف بلندی های دیوار یا حجابی است که بین بهشت و دوزخ قرار دارد و بر هر دو طرف مشرف است: «وَبَیْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَی الأَعْرَافِ رِجَالٌ یَعْرِفُونَ کُلاًّ بِسِیمَاهُمْ...»؛ همچنین در آیه 13 سوره حدید/57 سخن از دیواری به میان آمده که در قیامت بین مؤمنان و منافقان زده می شود که درونش رحمت و برونش عذاب است: «...فَضُرِبَ بَیْنَهُم بِسُورٍ لَّهُ بَابٌ بَاطِنُهُ فِیهِ الرَّحْمَةُ وَظَاهِرُهُ مِن قِبَلِهِ الْعَذَابُ».
گفته شده که اعراف یکی از مقام های عالی روحانی است که از بهشت و دوزخ خارج بوده و بر آن دو احاطه دارد. در برخی تفاسیر، کوه ها یا تپه های فاصل بین بهشت و جهنم است و در روایتی از رسول اکرم صلی الله علیه و آله اعراف، کوه اُحد دانسته شده که بر اثر علاقه پیامبر به آن در قیامت بین بهشت و جهنم تجسم می یابد.
از ابن عباس، تفسیر اعراف به محل مشرف بر صراط نقل شده است و حسن و زجاج بدون توضیحی روشن اعراف را از ریشه معرفت و شناخت دانسته اند. برخی نیز افزوده اند که اهل اعراف، کاملان در علم و معرفت اند و طوایف مردم را می شناسند و بهشتیان و دوزخیان را از یکدیگر تشخیص می دهند؛ نیز گفته شده که اعراف و اصحاب اعراف به یک معناست.
در روایتی آمده است که اعراف بزرگوارترین آفریدگان نزد خداوندند. از آیات 46 ـ 51 سوره اعراف/ 7 و 13 ـ 15 سوره حدید/ 57 برمی آید که اعراف، حد فاصل میان بهشت و دوزخ است، به گونه ای که مانعی میان آن دو محسوب نمی شود و بهشتیان و دوزخیان صدای هم را می شنوند و با یکدیگر گفتگو می کنند: «یُنادونَهُم...» (سوره حدید/57،14) و اصحاب اعراف هر دو گروه را مشاهده و با آنان گفتگو می کنند.(سوره اعراف/7، 46)
[ویکی اهل البیت] اَصحاب اَعراف. این صفحه مدخلی از دائرة المعارف قرآن کریم است
کاملان مشرف بر خلایق یا انسان های متوسط در ایمان.
اَعراف جمع عُرْف، مکان های بلند و مرتفع را گویند،، از آن جهت که آشکار و به راحتی قابل رؤیت است، برخلاف مکان پست. به یال اسب و تاج خروس نیز عرف گفته می شود زیرا در قسمت مرتفع بدن آنان قرار دارد.
اعراف السحاب نیز به بخش های بالایی ابر اطلاق می گردد. آیات 46 ـ 49 سوره اعراف/7 درباره اعراف و اصحاب آن سخن گفته است. به همین مناسبت سوره هفتم قرآن «اعراف» نام گرفته و آیات 13 ـ 15 سوره حدید/57 نیز به آن تفسیر شده است.
در چیستی اعراف و هویت اصحاب اعراف، بین مفسران اختلاف نظر وجود دارد، هر چند قدر مسلم آن است که مسئله اعراف و اصحاب اعراف به قیامت مربوط می شود. برخی گفته اند: در آیه 46 سوره اعراف/ 7 چون ابتدا تعبیر «حجاب» آمده و سپس اعراف و صفات اصحاب اعراف نام برده شده، معلوم می شود اعراف بلندی های دیوار یا حجابی است که بین بهشت و دوزخ قرار دارد و بر هر دو طرف مشرف است: «وَبَیْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَی الأَعْرَافِ رِجَالٌ یَعْرِفُونَ کُلاًّ بِسِیمَاهُمْ...»؛ همچنین در آیه 13 سوره حدید/57 سخن از دیواری به میان آمده که در قیامت بین مؤمنان و منافقان زده می شود که درونش رحمت و برونش عذاب است: «...فَضُرِبَ بَیْنَهُم بِسُورٍ لَّهُ بَابٌ بَاطِنُهُ فِیهِ الرَّحْمَةُ وَظَاهِرُهُ مِن قِبَلِهِ الْعَذَابُ».
گفته شده که اعراف یکی از مقام های عالی روحانی است که از بهشت و دوزخ خارج بوده و بر آن دو احاطه دارد. در برخی تفاسیر، کوه ها یا تپه های فاصل بین بهشت و جهنم است و در روایتی از رسول اکرم صلی الله علیه و آله اعراف، کوه اُحد دانسته شده که بر اثر علاقه پیامبر به آن در قیامت بین بهشت و جهنم تجسم می یابد.
[ویکی فقه] اصحاب اعراف (قرآن). اَصحاب اَعراف ، کاملان مشرف بر خلایق، یا انسانهای متوسط در ایمان است.
اَعراف جمع عُرْف، مکانهای بلند و مرتفع را گویند، از آن جهت که آشکار و به راحتی قابل رؤیت است، برخلاف مکان پست. به یال اسب و تاج خروس ، نیز عرف گفته می شود، زیرا در قسمت مرتفع بدن آنان قرار دارد. اعراف السحاب نیز به بخشهای بالایی ابر اطلاق می گردد.
ذکر اعراف در قرآن
آیات ۴۶ -۴۹ سوره اعراف درباره اعراف و اصحاب آن سخن گفته است. به همین مناسبت سوره هفتم قرآن «اعراف» نام گرفته و آیات ۱۳ -۱۵ سوره حدید نیز به آن تفسیر شده است.
مراد از اعراف
مقصود از اعراف در آیه ۴۶ و ۴۸ سوره اعراف («وَبَیْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَی الأَعْرَافِ رِجَالٌ یَعْرِفُونَ کُلاًّ بِسِیمَاهُمْ وَنَادَوْاْ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلاَمٌ عَلَیْکُمْ لَمْ یَدْخُلُوهَا وَهُمْ یَطْمَعُونَ؛ و در میان آن دو (= بهشتیان و دوزخیان )، حجابی است؛ و بر «اعراف» مردانی هستند که هر یک از آن دو را از چهره شان می شناسند؛ و به بهشتیان صدا می زنند که: «درود بر شما باد!» اما داخل بهشت نمی شوند، در حالی که امید آن را دارند.»، «وَنَادَی أَصْحَابُ الأَعْرَافِ رِجَالاً یَعْرِفُونَهُمْ بِسِیمَاهُمْ قَالُواْ مَا أَغْنَی عَنکُمْ جَمْعُکُمْ وَمَا کُنتُمْ تَسْتَکْبِرُونَ؛ و اصحاب اعراف، مردانی (از دوزخیان را) که از سیمایشان آنها را می شناسند، صدا می زنند و می گویند: «(دیدید که) گردآوری شما (از مال و ثروت و آن و فرزند) و تکبرهای شما، به حالتان سودی نداد!» ، موضع یا حجاب یا مقام روحانی است که بر بهشت و دوزخ احاطه دارد.
اختلاف مفسران
...
جملاتی از کاربرد کلمه اصحاب اعراف
و در اصحاب اعراف سخن فراوان گفته‌اند که ایشان که‌اند؟ قومی گفتند: پیغامبران‌اند و اهل معرفت، ایشان را بر زبر بهشتیان برند، تا بر هر دو گروه مشرف باشند.