ابلا

هم اساطیر بین‌النهرینی و هم هوری در مورد ایشارا شناخته شده است. در جایگاه الههٔ ازدواج، در حماسه گیلگمش و آترا-هاسیس به او اشاره شده است. در آهنگ رهایی هوری او در مقام الههٔ ابلا به تصویر در آمده که تلاش می‌کند تا شهر را از نابودی نجات دهد. در آهنگ کوماربی، او یکی از خداییان است که راوی برای گوش دادن به داستان فرا می‌خواند.

زبان اِبْلایی یک زبان منقرض شده سامی است که در سده ۲۳ پیش از میلاد در شهر باستانی ابلا (تل مردیخ) که میان حلب و حمات در غرب سوریه امروزی قرار داشت استفاده می‌شد.

نام لبنان از ریشهٔ واژهٔ زبان‌های سامی «لبن» به معنای سفید است، که احتمالاً اشاره به کوه‌های برف‌گیر لبنان دارد. نخستین اشاره به این نام به هزارهٔ سوم پیش از میلاد و در متون مختلف یافت شده در ابلا برمی‌گردد. سپس در کتاب مقدس عبری و همین‌طور در افسانهٔ گیل‌گمش به لبنان اشاره شده‌است.

کهن‌ترین منابعی که از نقر یاد می‌کنند، مربوط به ماری و لوح‌های کشف شده در نبده هستند. البته مهم‌ترین منبع دربارهٔ نقر، بایگانی ابلا است. بسیاری از متن‌ها حاکم نقر را تنها با استفاده از عنوان او «ان» و بدون ذکر نام ثبت کرده‌اند. البته متن ماری نام شاه آمار-آن را ثبت کرده‌است که ممکن است همان مارا-ایل شاه نقر باشد که در متون ابلا یاد شده‌است. به این ترتیب، مارا-ایل تنها شاه شناخته‌شده به نام، پیش از دورهٔ اکدی نقر است. او اندکی بیش از یک نسل پیش از تخریب پادشاهی حکومت کرد و به احتمال زیاد، «ان» ثبت شده در سایر متون از جمله متن نبده است.

نقر در بیشترین وسعت خود، بیشتر نیمهٔ جنوب غربی حوضهٔ خابور را تصرف کرده‌بود و از لحاظ سیاسی و دیپلماتیک هم‌ارز دولت‌های ابلا و ماری بود. پادشاهی شامل چندین شهر تابع از جمله هزنه و مهم‌تر از همه، نبده بود. نبده دولت‌شهری بود که ضمیمهٔ نقر شده‌بود و مرکز یک استان بود. نقر روابط دیپلماتیک گسترده‌ای با ابلا داشت که هم درگیری و هم اتحاد را شامل می‌شد. متنی از ابلا از پیروزی پادشاه ابلا بر نقر یاد می‌کند. البته چند سال بعد، پیمانی میان دو دولت بسته شد و با وصلت میان تگریش-دامو شاهزاده خانم ابلا و اولتوم-هوهو شاهزادهٔ نقر (فرزند حاکم نقر) روابط گسترش یافت.

درون‌مایه اصلی آهنگ رهایی، آزادی ساکنان شهر ایگینگالیش است که به عنوان برده در ابلا نگهداری می‌شوند. به گفته گرنوت ویلهلم، آنها اسیران جنگی هستند که به بردگی گرفته شده‌اند و در مقابل افرادی هستند که در نتیجه بدهی مجبور به بردگی هستند، اگرچه در پژوهش‌های قدیمی‌تر گاهی متن با این فرض تفسیر می‌شد که احتمال دوم درست است. اوا فون داسو نیز مشاهدات مشابهی انجام داده و خاطرنشان می‌کند که کل جمعیت شهر از آزادی محروم هستند، که نشان‌دهنده انقیاد در جنگ است. شهر ایگینگالیش همچنین در سوابق تاریخی گواهی شده و به احتمال زیاد در مقطعی یا یکی از خراجگزاران و یا قلمرو وابسته به ابلا بوده است.

نارام سین فتح ابلا و همچنین آرمانوم و اسارت پادشاه آن توسط اکدیان را ثبت کرد.

شهر ادلب از دیدگاه تاریخی اهمیت دارد و در این منطقه، شمار زیادی «شهرهای مرده» و تپه‌های باستانی وجود دارد. شهر باستانی ابلا که زمانی پایتخت یک پادشاهی نیرومند بود نیز در این منطقه واقع شده‌است.

معبد خدای آب و هوا در شهر حلب در متن‌های شهر ابلا (پیش از دوره سارگون) جایگاهی مقدس بود.

تجارت نیز یکی از فعالیت‌های مهم اقتصادی در پادشاهی پیش از اکد بود و شریک‌های عمدهٔ آن، کیش و ابلا بودند. شیشه و پشم در پادشاهی تولید می‌شدند و نقر شهرتی در زمینهٔ تولید مثل و تجارت کونگا (از پیوند خر و گورخر آسیایی) داشت. تل براک در دورهٔ اکدی به عنوان مرکز مهم تجاری باقی ماند و یکی از شهرهای تجاری اصلی میتانی بود. شواهدی از قراردادهای تجاری میتانی برای کالاهای مصری، هیتی و میسنی وجود دارد.