ابوالقاسم بابر

معنی کلمه ابوالقاسم بابر در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بابُر، ابوالقاسم میرزا (۸۲۵ -۸۶۱ق /۱۴۲۲-۱۴۵۷م )، فرزند بایسنقر میرزا و نواده شاهرخ تیموری می باشد. وی از ۸۵۱ق تا هنگام مرگ ، در مازندران ، خراسان و اندک زمانی در فارس و عراق عجم فرمان راند. بابر که از دو برادر خود علاءالدوله و محمد کوچک تر بود، در زمان شاهرخ از عنایات شاهانه بهره ای نداشت و با مقرری اندک خود روزگار می گذرانید.
در ۸۵۱ق پس از آنکه شاهرخ در ری وفات یافت ، بابر که در اردوی شاهی بود، به سوی خراسان حرکت کرد، اما در بسطام با فرستادگان «امیرهندوکه » روبه رو شد که وی را به استراباد فراخواندند. امیر هندوکه اسباب فرمانروایی او را بر مازندران فراهم ساخت .
واگذاری فرماندهی به عبداللطیف
پس از مرگ شاهرخ ، گوهرشادآغا برای جلوگیری از گسیختگی امور، فرماندهی اردو را به عبداللطیف فرزند الغ بیگ واگذار کرد و قاصدی به سوی علاءالدوله ، نوه مورد عنایت خویش فرستاد که در آن هنگام در هرات جانشین نیای خود بود. همزمان ، عبداللطیف نیز پیکی به سمرقند نزد پدر (الغ بیگ ) روانه کرد که وارث حقیقی حکومت به شمار می رفت . اندکی پس از این وقایع ، عبداللطیف به گوهرشاد بدگمان شد و با بی حرمتی بسیار او را اسیر کرد. علاءالدوله نیز سپاهی به سوی نیشابور گسیل داشت و سپاهیان وی عبداللطیف را گرفتار، و مهدعلیا را آزاد کردند، اما در همین هنگام ، سپاهیان الغ بیگ به عزم تسخیر خراسان از جیحون گذشته بودند. الغ بیگ با شنیدن خبر گرفتاری فرزند، با علاءالدوله از در آشتی درآمد؛ علاءالدوله در پذیرفتن صلح مردد بود که خبر حرکت سپاهیان بابر به سوی خراسان به وی رسید. او به ناچار عبداللطیف را آزاد کرد، با الغ بیگ پیمان صلح بست و رهسپار مشهد شد. دو برادر از بیم الغ بیگ که مدعی جانشینی شاهرخ بود، با یکدیگر صلح کردند و ولایت خبوشان (قوچان ) را سر حد حکومت خود قرار دادند.
حکومت بابر بر مازندران
بابر کوشید تا حکومت خویش را بر مازندران استحکام بخشد. چندی بعد، علاءالدوله به سختی از الغ بیگ شکست خورد و به بابر پناه برد. بابر ضمن خشنود ساختن برادر و گردآوری سپاه ، با الغ بیگ از در آشتی درآمد و پس از آنکه به نیروی خویش اعتماد یافت ، به سوی خراسان لشکر کشید. وی سپاهیان الغ بیگ را شکست داد و هرات ، مرکز حکومت خراسان را تسخیر کرد. سپاهیان او در هرات چندان ستم و غارت روا داشتند که مردم بر ایشان شوریدند و یارعلی ترکمان را که از زندان الغ بیگ گریخته بود، به فرمانروایی پذیرفتند. با این حال ، حکومت بابر به سبب خامی و بی تدبیری ، بیش از ۲۰ روز دوام نیافت ، ولی در ذیحجه ۸۵۲/ فوریه ۱۴۴۹ بار دیگر بابر بر هرات مسلط گردید.
لشکرکشی به سیستان
...

جملاتی از کاربرد کلمه ابوالقاسم بابر

بعد از مرگ شاهرخ در سال ۱۴۴۷ جهانشاه به یک حاکم مستقل برای سلسله قراقویونلو تبدیل شد. او از القاب سلطان و خان برای خود استفاده می‌کرد. در همین زمان تیموریان از نزاع میان شاهزادگان ترکمن استفاده کرده و شهرهای قزوین و سلطانیه را فتح کردند اما به زودی صلح حاصل شد و سلطان محمد پسر بایسنقر با دختر جهانشاه ازدواج کرد. وی سرزمین‌هایی را که میرزا ابوالقاسم بابر فتح کرده بود پس گرفت و پسرش پیربوداغ را به حکومت اصفهان منصوب کرد. جهانشاه در ۲۸ ژوئن ۱۴۵۸ توانست هرات را فتح کند اما به دلیل شورش در آذربایجان مجبور به بازگشت شد.
حمام حضرت یا حمام پهنه بین مسجد جامع و امامزاده یحیی در سمنان واقع شده است. در سال ۸۵۶ هجری قمری در زمان سلطنت ابوالقاسم بابر خان پادشاه تیموری و به دستور وزیر وی خواجه غیاث الدین بهرام سمنانی ساخته شده است. این حمام در سال ۱۳۱۲ هجری قمری در اوایل سلطنت مظفرالدین شاه و به دستور حاج ملاعلی حکیم الهی، نسبت به تعمیر و تجدید بنای آن اقدام شد. یکی از قسمتهای جالب توجه این حمام، سر در زیبا و کاشیکاری شده آن است و در بالای در ورودی اشعاری به خط نستعلیق خوانا و استادانه نوشته شده است. این حمام از موقوفات مسجد جامع است.
این دو نیرو در ترناب دیدار کردند و پس از یک درگیری کوتاه، الغ بیگ قاطعانه علاالدوله میرزا را شکست داد که زیر حفاظت برادرش ابوالقاسم بابر میرزا به طرف مشهد و سپس به سمت قوچان گریخت.
حافظ را در کتِ شیراز یا مصلای شهر به‌خاک سپردند. در سال ۸۵۵ ه‍.ق پس از تسخیر شیراز به‌دست ابوالقاسم بابر تیموری، به‌فرمان وزیرش، مولانا محمد معمایی، بنایی بر آرامگاه ساختند. ظاهراً سپس‌تر آرامگاه بزرگ‌تر شده و بناهایی دیگر بر آن ضمیمه کردند. نویسندهٔ فارس‌نامه از «تکیهٔ خواجه حافظ» نام برده که بسیاری از شخصیت‌های نامدار در آن مدفون شده‌اند، مانند طالب جاجرمی در اواسط سدهٔ نهم ه‍.ق و اهلی شیرازی در میانهٔ سدهٔ دهم ه‍.ق در نزدیکی آرامگاه یا همان محدوده به‌خاک سپرده شدند.