معنی کلمه اکبر هاشمی رفسنجانی در دانشنامه اسلامی
خود در این باره چنین می گوید:«تاریخ تولد شناسنامه ای من ۱۳۱۳ است. من در سن پنج سالگی به همراه برادرم حاج قاسم که دو سال از من بزرگ تر بود، تحصیل را شروع کردم. آنچه در مکتب خانه به ما می آموختند، همان کتاب های مدرسه رسمی بود، به اضافه قرآن و چیزهایی مثل گلستان، نصاب و... از هفت سالگی علاوه بر مکتب، از معلومات پدر (حاج میرزا علی هاشمی بهرمانی) نیز استفاده کردم. رفته رفته مکتب خانه نمی توانست جواب گوی نیاز ما باشد. چهارده ساله بودم که به پیشنهاد پسرعمویم، محمد، تصمیم گرفتیم که همراه کاروان جهت تحصیل علوم دینی به قم سفر کنیم».آقای هاشمی رفسنجانی با بهره گیری از اساتید مختلف، مدارج آموزشی و مراحل کسب علوم حوزوی را یکی پس از دیگری طی کرد؛ به طوری که کتاب « صرف میر » را نزد پسرعمویش شیخ محمد که از نظر درس از وی جلوتر بود، فراگرفت و این درس را با آقای شیخ جعفر شجونی بحث کرد. در ادامه تحصیل، باقی مانده « جامع المقدمات » و سطح متوسط؛ یعنی کتاب های « سیوطی »، «حاشیه»، « معالم »، « مغنی »، « مطول » و « شرح لمعه » را نزد آقایان شهید سید محمدرضا سعیدی، محمدی گیلانی،علوی بروجردی ، آیینه وند، نعمت الله صالحی نجف آبادی، دکتر محسن جهانگیری،امام موسی صدر و شیخ حسن شب زنده دار تحصیل نمود.برای فراگیری سطح عالی فقه و اصول ( رسائل ، مکاسب و کفایه )، از حضرات آیات منتظری ، مشکینی ، سید محمدباقر سلطانی طباطبایی، شهید صدوقی ، فکور، صالحی نجف آبادی، شیخ مصطفی اعتمادی،نوری همدانی ، مجاهدی و آیت الله تبریزی استفاده کرد و همچنین درس خارج فقه و اصول را از آیت الله بروجردی ،امام خمینی رحمة الله علیه ، آیت الله گلپایگانی، آیت الله شریعتمداری، آیت الله محقق داماد ، آیت الله شیخ مرتضی حائری یزدی و آیت الله مرعشی نجفی آموخت. همچنین چون محل سکونتش در سال های اول اقامت در قم، در مقابل بیت امام خمینی رحمة الله علیه ، واقع شده بود، او توفیق پیدا کرد که علاوه بر فراگیری فقه، اصول و فلسفه، در مبانی سیاسی، اجتماعی، عرفانی و اخلاقی نیز از ایشان کسب فیض کند.در فلسفه و تفسیر از علامه طباطبایی و آقایان میرزا ابوالفضل زاهدی و منتظری بهره جست و در مسافرتی که به نجف اشرف داشت، در درس خارج آیات عظام: خویی، آمیرزا باقر زنجانی، حکیم و شاهرودی شرکت کرد و از آنها استفاده علمی برد و سرانجام به درجه رفیع اجتهاد نایل آمد.
زندگی نامه آیت الله هاشمی رفسنجانی، ص۳
آیت الله هاشمی رفسنجانی در دوران پیروزی انقلاب اسلامی از اعضای مؤثر و برجسته شورای انقلاب بوده و سپس فعالیت های خود را در عرصه های گوناگون پی گیری کرده اند، از جمله فعالیت ها و سمت های وی عبارتند از:۱. عضویت در حزب جمهوری.۲. سرپرست وزارت کشور.۳. ریاست مجلس شورای اسلامی.۴. امام جمعه موقت تهران.۵. جانشین فرماندهی کل قوا.۶. نیابت ریاست مجلس خبرگان.۷. ریاست جمهوری .۸. ریاست شورای عالی انقلاب فرهنگی.۹. ریاست شورای عالی امنیت ملی.۱۰. ریاست مجلس خبرگان رهبری.ایشان هم اکنون ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را بر عهده دارند. آیت الله هاشمی رفسنجانی پس از انقلاب اسلامی عناوین افتخاری متعددی از مجامع علمی مختلف دنیا کسب کردند و دانشگاه تهران نیز عنوان دکترای افتخاری علوم سیاسی را به ایشان اهدا کرده است.
آثار
هاشمی رفسنجانی طی دوران مسئولیت ریاست مجمع، با استفاده از فراغتی که از امور اجرایی پیدا نمود، علاوه بر اهتمام به تکمیل مجموعه های «تفسیر راهنما» و « فرهنگ قرآن »، مجموعه های کاملی از خاطرات خویش را تحت عناوین «دوران مبارزه»، «انقلاب و پیروزی»، «انقلاب در بحران»، «عبور از بحران»، «آرامش و چالش»، «به سوی سرنوشت» و «امید و دلواپسی» نوشته و منتشر نموده است.
زندگی نامه آیت الله هاشمی رفسنجانی، ص۱۳.
...
[ویکی شیعه] اکبر هاشمی بهرمانی، مشهور به اکبر هاشمی رفسنجانی (۱۳۱۳ - ۱۳۹۵ش)، روحانی و سیاستمدار و از تاثیرگذار ترین شخصیت های جمهوری اسلامی ایران. وی از یاران شاخص امام خمینی در مبارزه علیه حکومت پهلوی بود و چند بار دستگیر و زندانی شد.از موسسان جامعه روحانیت مبارز تهران، عضویت در شورای انقلاب، سرپرستی وزارت کشور، عضویت در هیات موسس حزب جمهوری، ریاست مجلس شورای اسلامی، جانشین فرماندهی کل قوا و فرماندهی جنگ، دو دوره ریاست جمهوری، ریاست شورای عالی امنیت ملی، ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام از تاسیس تا زمان درگذشت، امامت جمعه موقت تهران از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۸ش، نمایندگی مردم تهران در مجلس خبرگان از ابتدا تاکنون و ریاست آن مجلس از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۹ش، و ریاست هیئت مؤسس و هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی از جمله فعالیت های وی پس از انقلاب بود.
اکبر هاشمی بهرمانی در ۳ شهریور ۱۳۱۳ش در روستای بهرمان شهرستان رفسنجان در استان کرمان به دنیا آمد. پدرش میرزاعلی هاشمی بهرمانی تحصیلات حوزوی داشت و از باغداران منطقه بود که محل رجوع مسائل دینی و مادی مردم بود. مادرش ماه بی بی صفریان نام داشت. هاشمی در ۵ سالگی تحصیل قرآن، گلستان سعدی و نصاب الصبیان را در مکتب خانه آغاز کرد. در سال ۱۳۲۷ش و در سن ۱۴ سالگی به همراه پسرعمویش محمد هاشمیان برای تحصیل علوم دینی به قم رفت.
هاشمی دروس مقدمات و سطح را در درس حسینعلی منتظری، علی مشکینی، محمد صدوقی، مصطفی اعتمادی و محمد مجاهدی حاضر شد و در درس خارج مراجعی از جمله بروجردی، امام خمینی، محقق داماد، سید محمدرضا گلپایگانی، مرتضی حائری یزدی و سید شهاب الدین نجفی مرعشی شرکت کرد. همچنین فلسفه و تفسیر را از علامه طباطبایی، حسینعلی منتظری و ابوالفضل زاهدی آموخت.