اوغلی

بقعه چلبی اوغلی در پانصدمتری جنوب غربی سلطانیه، بر سر راه سلطانیه – خدابنده، قرار گرفته، برخی باستان شناسان و محققان این مجموعه را به سلطان چلبی از عارفان هوادار مولانا منسوب نموده و تاریخ احداث بنا را سال ۷۲۸ هجری قمری بیان نموده‌اند. این بنا با نام "مقبره چلپی اوغلی" در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۶۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بر طبق اسناد بدست آمده، ولادیمیر لنین روزنامه‌های چاپ شده را توسط برخی از رابطان خود که حدس زده می‌شود همان اعضای فرقهٔ اجتماعیون عامیون به رهبری نریمان نریمانف و حیدر عمو اوغلی باشند، از طریق راه تبریز به شهر باکو در آذربایجان و سپس به روسیه می‌فرستاد.

داود خان در سال ۱۰۳۶ ق، بنا بر تقصیری که از محمد قلی خان زیاد اوغلی قاجار در قضیهٔ قیام گیورگی ساآکادزه سر زده بود، به امیر الأمرایی قراباغ و ریاست ایل قاجار منصوب شد. وی در استرداد گمبرون از پرتغالی‌ها، و جنگ‌های ایران با عثمانیها، فعالانه شرکت داشت. داود خان در اواخر سلطنت شاه عباس، طهمورث خان گرجی را (که سال‌ها با شاه عبّاس جنگیده بود) ملاقات نمود و زمینهٔ دوستی وی را با شاه فراهم نمود و طهمورث به حکومت کاختی و کارتلی منصوب گردید.

مصطفی پاشا بعد از این پیروزی به خاک گرجستان رفت و قلعه تفلیس را هم با شهر گوری پایتخت سلاطین گرجستان (پادشاهی کارتلی) تصرف کرد و از آنجا به سوی شروان رفت. ارس‌خان (بیگلربیگی شروان) چون خویش را در مقابل قشون ترک ناتوان دید، آن ولایت را رها کرد. مصطفی پاشا شروان را نیز به راحتی گرفت و عثمان‌پاشا اوزدمر اوغلی از سرداران ترک را به حکومت آنجا منصوب کرد. وی سپس قلعه‌های بادکوبه، شماخی و ارس را مستحکم ساخت و در شوال ۹۸۶ قمری (دسامبر ۱۵۷۸ میلادی) برای گذراندن زمستان به ارزروم بازگشت.

رضا روستا فرزند محمد معروف به محمد عمو در ۱۲۸۰ شمسی در روستای ویشکا از توابع رشت به دنیا آمد. مدتی در قهوه‌خانه روستا به شاگردی پرداخت و سرانجام در یازده سالگی به همراه عموی خود راهی رشت شد و در آنجا با حمایت «غلوش‌بیک» نامی که اهل قفقاز و از بستگان حیدرعمو اوغلی بود، در مدرسه فردوسی رشت به تحصیل پرداخت.»

دهستان حیران روستاهای آستارا از قبیل دمیر اوغلی کش، صیادلر، بهارستان، مشند، گیلاده، گودی اولر، شاغلا، چملر، زره ژیه، فندق پشته، سیج، آق مسجد، دگرمانکشی، حیران سفلی، حیران وسطی، حیران علیا، حاج امیرونه بین را شامل می‌شود.

سلطان مراد سوم سلطان عثمانی چون در سال ۹۸۷ قمری (۱۵۷۹ میلادی) خبر یافت که سرزمین شروان بار دیگر به دست سپاهیان قزلباش افتاده و عثمان پاشا به قلعه دربند (دمور قاپا) گریخته و عادل‌گرای خان تاتار گرفتار گشته است، مصطفی پاشا (لله پاشا) را از فرماندهی سپاه عثمانی معزول ساخت و سنان پاشا از سرداران عثمانی را به جای وی منصوب کرد. پس از آن نیز از طرف حکومت صفوی، پیکرخان زیاد اوغلی قاجار به حکومت آنجا منصوب شد.

ایل اوغلی طایفه ایست از ترکان قزلباش ایل استاجلو که با طوایف دیگر ترک، افشار، قرقلو، ساروانلو، جانی قربانی از قدیم در ابیورد سکونت داشته‌اند. عمده طایفه ایل اوغلی در ابیورد سکونت داشتند که پس از خرابی ابیورد، مردم آنجا به روستاهای اطراف رفتند و عده‌ای هم در زمان قاجار پس از عقد قرارداد ۱۲۹۹ه. ق به درگز آمدند که در روستای حصار اسکان یافتند. از نام آوران طایفه ایل اوغلی که خدمات میهنی او در تاریخ ضبط شده است، کاظم بیگ ایل اوغلی است. وی در ارتش نادرشاه از سرکردگان سپاه بود و در جنگها و فتوحات نادر شرکت و سهم داشته است.

خانه شربت اوغلی یا شربت‌زاده مربوط به دوره قاجار است و در تبریز، خبابان شمس تبریزی، کوچه شرشرا، پلاک ۳۷ واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ آبان ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۳۶۶۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

اعضای کمیته مرکزی حزب، حیدر عمو اوغلی، بهرام آقایف، کریم نیک بین، سلطان زاده، سلام الله جاوید و پیشه‌وری بودند. رهبر کمیته مرکزی حزب عدالت اسدالله غفارزاده بود. اعضای حزب را ۶۰٪ کارگر، ۲۰٪ کارمند، ۱۷٪ پیشه‌ور و ۳٪ روشنفکر تشکیل می‌دادند.