انشانا

معنی کلمه انشانا در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی أَنشَأْنَا: پدید آوردیم
ریشه کلمه:
نا (۱۱۸۲ بار)نش ء (۲۸ بار)
پدید آمدن. در مصباح گفته: «نَشَأَ الشَّیْ‏ءُ نَشْأً: حَدَثَ وَ تَجَدَّدَ» صحاح و قاموس و اقرب مثل مصباح آن را لازم گفته‏اند ولی راغب آن را مثل انشاء پدیدآوردن توأم با تربیت گفته است. تربیت شدن و تربیت کردن بلند شدن و بلند کردن نیز که در معنی نشاء و انشاء گفته‏اند، نوعی پدیدآمدن و پدیدآوردن است، آفریدن نیز پدیدآوردن می‏باشد. . اوست که برای شما گوشها، چشمها و قلبها پدید آورد و آفرید. . بعد از آنها قوم دیگری پدید آوردیم. نَشْأَة: چنانکه در مصباح و صحاح گفته اسم مصدر است به معنی پدید آمده و خلق شده. . سپس خدا خلقت دیگر را پدید می‏آرود منظور قیامت است . حقا که خلقت اولی (خلقت در دنیا) را دانسته‏اید چرا متذکر نمی‏شوید. ناشَئَةُ: ممکن است مصدر باشد مثل عاقبة و عافیة و ممکن است اسم فاعل باشد که ناشی‏ء به معنی حادث و پدید آمده است. . مراد از «ناشِئَة اللَّیْل» عبادتی است که در شب پدید آمده و واقع شده یعنی عبادت شب محکمتر است در ثبات قدم و در صفاء نفس و بندگی حق و قویترین قولی است در حضور قلب، این آیه تعلیل آیات قبلی است که فرموده: «قُمِ اللَّیْلَ اِلَّا قَلیلاً... وَ رَتِّلَ الْقُرْآنَ تَرْتیلاً» احتمال داده‏اند که ناشئة اللیل اضافه، صفت بر موصوف و مراد از ناشئة، لیل باشد یعنی: شب پدیده آمده محکمتر است از برای... * . یا اختیار کرده آنکه را که در زینت تربیت می‏شود و در مخاصمه بیانش روشن نیست رجوع شود به «خصم». * . برای خداست جاری شوندگان که در دریا پدید آمده‏اند و مانند مرزها محسوس و آشکاراند. در «بحر» مشروحاً توضیح دادیم که این آیه با نهرهای دریائی تطبیق می‏شود.

جملاتی از کاربرد کلمه انشانا

و بعد از آنها اقوام ديگرى روى كار آورديم (و انشانا من بعدهم قرنا آخرين).
اين آيه تتمه آيه قبلى است كه مى فرمود (ثم انشانا من بعدهم قرونا) و كلمه (ثم) براى افاده بعديت ذكرى است ، نه زمانى .
و لقد آتينا موسى الكتاب من بعد ما اهلكنا القرون الاولى بصائر للناس و هدى ورحمه لعلهم يتذكرون (43) و ما كنت بجانب الغربى اذ قضينا الى موسى الامر و ما كنت منالشاهدين (44) و لكنا انشانا قرونا فتطاول عليهم العمر و ما كنت ثاويا فىاهل مدين تتلوا عليهم آيتنا و لكنا كنا مرسلين (45) و ما كنت بجانب الطور اذ نادينا و لكنرحمه من ربك لتنذر قوما ما اتيهم من نذير من قبلك لعلهم يتذكرون (46) و لولا انتصيبهم مصيبه بما قدمت ايديهم فيقولوا ربنا لولا ارسلت الينا رسولا فنتبع آياتك ونكون من المؤ منين (47) فلما جاءهم الحق من عندنا قالوا لولا اوتىمثل ما اوتى موسى اولم يكفروا بما اوتى موسى منقبل قالوا سحران تظهرا و قالوا انا بكل كافرون (48)قل فاتوا بكتاب من عند الله هو اهدى منهما اتبعه ان كنتم صادقين (49) فان لم يستجيبوالك فاعلم انما يتبعون اهواءهم و من اضل ممن اتبع هويه بغير هدى من الله ان الله لا يهدىالقوم الظالمين (50)
(ثم انشانا من بعدهم قرونا آخرين ما تسبق من امة اجلها و ما يستاءخرون ) توضيح معناىاين آيه مكرر گذشت .
و در روضه كافى گفتارى از على بن الحسين (عليهما السلام ) در موعظه و زهد در دنيانقل كرده كه در آن فرموده خداى تعالى رفتارى را كه در حق ستمكاراناهل قراى گذشته مسلوك داشت به گوش شما خوانده آنجا كه فرمود: (و كم قصمنا منقريه كانت ظالمه ) كه مقصودش از قريه ،اهل قريه است و لذا دنبالش فرمود: (و انشانا بعدها قوما آخرين ) آنگاه فرمود: (فلمااحسوا باسنا اذا هم منها يركضون ) يعنى فرار مى كنند و نيز فرمود: (لا تركضوا وارجعوا الى ما اترفتم فيه و مساكنكم لعلكم تسئلون فلما اتاهم العذاب قالوا يا ويلناانا كنا ظالمين فما زالت تلك دعواهم حتى جعلناهم حصيدا خامدين ) و به خدا سوگند كهاين آيه شريفه موعظه مهمى است براى شما و شما را اگر پندپذير باشيد و بترسيدتخويف مى كند.