القوا

آيه 116 سوره اعراف مى گويد سحر ساحران در چشمهاى مردم اثر گذاشت و آنها را بهوحشت افكند (فلما القوا سحروا اعين الناس ‍ و استرهبوهم ) ولى اين تعبير منافات با آنندارد كه آنها با يك سلسله وسائل مرموز آنچنان كه در مفهوم و معنى لغوى (سحر)افتاده است ، مخصوصا با استفاده از خواص فيزيكى و شيميائى اجسام مختلف ، يك رشتهحركات واقعى در آن طنابها و عصاها ايجاد كرده باشند، ولى مطمئنا اين طنابها و عصاهاموجودات زنده اى آنچنان كه در چشم ظاهر بينان جلوه مى كرد نبودند، چنانكه قرآن درسوره طه آيه 66 مى گويد: فاذا حبالهم و عصيهميخيل اليه من سحرهم انها تسعى : (در آن هنگام طنابها و عصاهاى جادوگران بر اثرسحر خيال مى شد كه موجودات زنده اى است و مى دود)!

قال القوا فلما القوا سحروا اعين الناس و استرهبوهم و جاؤ ا بسحر عظيم (116)

هنگامى كه ساحران طنابها و ريسمانها را به وسط ميدان افكندند، مردم را چشمبندى كرده وبا اعمال و گفتارهاى اغراق آميز خود، هول و وحشتى دردل مردم افكندند و سحر عظيمى در برابر آنها انجام دادند (فلما القوا سحروا اعين الناسو استرهبوهم و جاؤ ا بسحر عظيم ).

اذا القوا فيها سمعوا لها شهيقا و هى تفور تكاد تميز من الغيظ

به هر حال (هنگامى كه ساحران در روزى كه براى اين مبارزه تاريخى تعيين شده بودو دعوت عمومى نيز از مردم به عمل آمده بود، گرد آمدند، موسى رو به آنها كرد و گفت :نخست شما آنچه مى توانيد به ميدان آوريد) (فلما جاء السحرةقال لهم موسى القوا ما انتم ملقون ).

1- آنجا كه مقصود از آن فريفتن و تردستى و شعبده و چشمبندى است و حقيقتى ندارد چنانكهمى خوانيم : فاذا حبالهم و عصيهم يخيل اليه من سحرهم انها تسعى : (ريسمانها و عصاهاىجادوگران زمان موسى در اثر سحر، خيال مى شد كه حركت مى كنند) (سوره طه آيه 66و در آيه ديگر آمده است فلما القوا سحروا اعين الناس و استرهبوهم ) (هنگامى كهريسمانها را انداختند چشمهاى مردم را سحر كردند و آنها را ارعاب نمودند) (اعراف آيه116) از اين آيات روشن مى شود كه سحر داراى حقيقتى نيست كه بتوان در اشياءتصرفى كند و اثرى بگذارد بلكه اين تردستى و چشمبندى ساحران است كه آنچنانجلوه مى دهد.

و القوا الى الله يومئذ السلم و ضل عنهم ما كانوا يفترون

در اين جمله خبر مى دهد به اينكه به زودى قومى ديگر با شما مواجه مى شوند كه چهبسا شبيه به طائفه دوم از آن دو طائفه استثناء شده باشند، چون اين قوم مى خواهند همبه شما امنيت بدهند و هم به قوم خودشان ، چيزى كه هست خداى سبحان خبر مى دهد بهاينكه اين قوم منافقند و هيچ اعتبار و تامينى در وعده هاى آنان و ادعاى بى طرفيشان نيست .و به همين جهت دو جمله شرطيه اى كه در حق آن دو طائفه ديگر به نحو اثبات آورده ،فرموده بود:( فان اعتزلوكم فلم يقاتلوكم و القوا اليكم السلم ) رامبدل كرد به شرط منفى و فرمود: ( فان لم يعتزلوكم و يلقوا اليكم السلم و يكفواايديهم ...) و همين تبديل سياق از مثبت به منفى هشدارى است به مؤ منين بر اينكه از دينقوم سوم بر حذر باشند و معناى آيه روشن است .

باز در آن كتاب است كه ابن ابى حاتم از يحيى بن ابى اسيد، روايت كرده كه ازرسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) از كلام خدا كه مى فرمايد: (و اذا القوا منها مكاناضيقا مقرنين ) سؤ ال كرد، فرمود: به آن خدايى كه جانم به دست او استاهل جهنم آن چنان بازور به سوى جهنم روانه مى شوند، كه ميخ در ديوار.