الحطب

بسم الله الرحمن الرحيم تبت يدا ابى لهب و تب (1) ما اغنى عنه ماله و ما كسب (2) سيصلىنارا ذات لهب (3) و امراته حماله الحطب (4) فى جيدهاحبل من مسد5 (5)

عشق آنست که از روی حقیقت باشد هر که را عشق مجازیست حمال الحطب است

و چون معناى تسلط و انفاذ در اين عمل نهفته است ، لذا به اين اعتبار كلمه(اكل ) را در مواردى كه تسلط و انفاذ در كار باشد نيزاستعمال مى شود مثلا مى گويند: (اكلت النار الحطب )، (آتش هيزم را خورد) كه در اينتعبير، اعدام شدن هيزم به وسيله آتش و سوخته شدنش ، تشبيه شده به انفاذ خورنده ،غذا را در جوف خود، و نيز مى گويند: (اكل فلانالمال ) (فلانى مال را خورد) معنايش اين است كه در آن تصرف كرد، و بر آن مسلط شد،و در اين تعبير عنايت در اين است كه مهم ترين غرض آدمى در هر تصرفى كه مى كند همانخوردن است ، او مى خواهد به وسيله تصرف در اشيا در درجهاول قوت خود - و عايله خويش ‍ _ را تاءمين كند، چون شديدترين حاجت بشر دربقاى وجودش همانا غذا خوردن است ، و به همين مناسبت است كه تصرفات او را خوردن مىنامند، البته نه همه تصرفاتش را بلكه آن تصرفى را خوردن مى خوانند تواءم بانوعى تسلط باشد و با تسلط خود تسلط ديگران را از آنمال قطع سازد، مثلا آن مال را تملك نمايد، و يا تصرفى از اينقبيل كند، گويا با چنين تصرفى سلطه خود را بر آنمال انفاذ نموده ، در آن تصرف مى كند، همانطور كه خورنده غذا در آن تصرف نموده ، آنرا مى خورد.

و در تفسير قمى در ذيل آيه (و امراته الحطب ) روايت كرده كه امام فرمود: امجميل دختر صخر بود، و عليه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) سخن چينى مىكرد و احاديث و سخنان رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) را براى كفار مى برد.

هر بولهب شرر که چو حمالة الحطب در راه دوستانت نهد خاری از حسد

و به زودى همسرش نيز داخل آن خواهد شد، و كلمه (حماله ) - به فتحه آخر - درجمله (حماله الحطب ) از اين جهت فتحه به خود گرفته كه به اصطلاح وصفى استكه به منظور مذمت موصوف آن از وصفيت افتاده و در اينجا به عنوان نام آن زن آمده ، و درنتيجه چنين معنا مى دهد: من مذمت مى كنم حماله الحطب را.

و در نهج البلاغه از على (عليهالسلام )، نقل شده كه فرمود (ان الحسدياكل الايمان كما تاكل النار الحطب حسد تدريجا ايمان را ميخورد همانطور كه آتش هيزم راتدريجا از بين ميبرد.