الاشراف

در كتاب (التنبيه و الاشراف ) به نقل(امثال و حكم ) صفحه 1666 آمده : (پيش از آنكه زرتشت آئين مجوس را به گشتاسبعرضه كند و او آن را بپذيرد مردم اين ملك بر مذهب (حنفاء) بودند و ايشان صابئانند،و آن آئينى هست كه (بوذاسب ) آن را به زمان (طهمورس ) آورده است .

«وَ لِلَّهِ غَیْبُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» قال النّهر جوری: الحقّ تعالی ستر غیبه فی خلقه و ستر اولیاءه عن عباده فلا یشرف علی غیبه الّا خواصّ اولیائه و لا یشرف علی اولیائه الّا الصدّیقون من عباده، فالاشراف علی الغیب عزیز و الاشراف علی الاولیاء اعزّ منه.

با توجّه به کتاب انساب الاشراف نسب علاءالدوله به سجاد، امام چهارم شیعیان، می‌رسد. خانوادهٔ علاءالدوله در منطقه نفوذ زیادی داشتند و تعدادی از آن‌ها در ورامین و مناطق دیگر فرمانروا بوده‌اند و از خود آثاری به جا گذاشته‌اند که معروف‌ترین آن‌ها بنای امامزاده یحیی است که فخرالدین، پسر علاءالدوله بنا کرده‌است. فخر الدین پسر علاءالدوله در عصر اباقاخان مغول و به توصیهٔ خواجه نصیرالدین طوسی، شهزادهٔ ارغون شد و به پشتیبانی او در شمار ملوک ری درآمد و در ری مقام سروری یافت.

«وَ قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ الَّذِینَ کَفَرُوا» ای الاشراف الّذین جحدوا توحید اللَّه، «وَ کَذَّبُوا بِلِقاءِ الْآخِرَةِ» ای بالبعث و النشور، «وَ أَتْرَفْناهُمْ» ای نعّمناهم و وسّعنا علیهم، «فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا» حتی بطروا و عتوا، «ما هذا» ای ما هذا النبیّ، «إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یَأْکُلُ مِمَّا تَأْکُلُونَ مِنْهُ وَ یَشْرَبُ مِمَّا تَشْرَبُونَ» فمن این یدّعی رسالة اللَّه من بینکم و لیس هو با ولی بها من غیره.

خانه ایلچی خان مربوط به دوره صفوی است و در یزد، خیابان امام خمینی، کوچه نقیب الاشراف، مجاور پلاک ۲۶ واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۴ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۸۸۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

25 - اوصاف الاشراف ، خواجه نصيرالدين طوسى ، مترجم ركن الدين محمد بن علىجرجانى ، ناشر كتابفروشى اسلاميه .

خراشاد گویش دیگری است از کلمه خورشید، که من آن را در الاتنبیه و الاشراف پیدا کردم. در جایی که اقالیم سبعه را تقسیم می‌کنند به سیارات سبعه می‌گویند:الاقلیم رابع للشمس و هو بالفارسیه خرشاد.

اشرف الاسما نمایم اسم تو قبلة الاشراف سازم جسم تو

جامی به افتادگی و گشاده‌رویی معروف بود و با اینکه زندگی بسیار ساده‌ای داشت و هیچ‌گاه مدح زورمندان را نمی‌گفت، شاهان و امیران همواره به او ارادت می‌ورزیدند و خود را مرید او می‌دانستند. جانشینان الغ بیگ خصوصاً سلطان حسین بایقرا و امیر او علیشیر نوایی تا آخر عمر او را محترم می‌داشتند و اوزون حسن آق قویونلو، سلطان محمد فاتح پادشاه عثمانی و ملک الاشراف پادشاه مصر از ارادتمندان او بودند.

خانه عرب مازار مربوط به دوره قاجار است و در یزد، خیابان امام خمینی، کوچه نقیب الاشراف، پلاک ۱۸ واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۳۰۳۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

او در اوصاف الاشراف، حلاج را در سلوکِ مسیرِ اتحاد می‌داند.

کتاب جمهره مجموعه‌ای از اخبار است که براساس نسب افراد مرتب شده‌اند و بیشتر حول خانوادهٔ زبیر متمرکز است. این کتاب بیشتر به شرح حال خلفا، حکام و افراد سرشناس و شخصیت آنان می‌پردازد. به همراه دیگر کتب انساب مانند انساب الاشراف، جمهره یکی از کتب اصلی در نسب‌شناسی اعراب است.

155- ن .ك : مسعودى / التنبيه و الاشراف 249، تاريخ مختصرالدول 154.