احسن القصص
معنی کلمه احسن القصص در فرهنگ عمید
۲. نام دیگر سورۀ یوسف در قرآن مجید.
معنی کلمه احسن القصص در فرهنگ فارسی
نام سوره از قر آن و نام دیگر آن یوسف است
معنی کلمه احسن القصص در دانشنامه آزاد فارسی
کتابی از معین الدّین فراهی هروی، مشهور به ملامسکین، شرح عرفانی سورۀ یوسف. این اثر، که با آیه های قرآنی، حدیث، تصوف و آرایه های ادبی همراه است، گویا بخشی از تفسیر خود نویسنده به نام حدایق الحقایق فی کشف الاسرار و الدّقایق است. مؤلف با گواه آوردن اشعار عارفانه به تفسیر خود جلوه ای عرفانی بخشیده است. احسن القصص نخستین بار به فرمان بهرام میرزای قاجار به چاپ رسیده (تهران، ۱۲۷۸ق) و دیگر بار به همراه بخش هایی دیگر از تفسیر سورۀ یوسف به کوشش سیدجعفر سجادی با نام حدایق الحقایق چاپ شده است (تهران، ۱۳۴۶ش).
معنی کلمه احسن القصص در دانشنامه اسلامی
نیکوترین داستان، از نام های قرآن یا داستان یوسف.
این تعبیر در سومین آیه سوره یوسف/12 آمده است: «نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ هَـذَا الْقُرْآنَ وَإِن کُنتَ مِن قَبْلِهِ لَمِنَ الْغَافِلِینَ»؛ ما نیکوترین قصه (یا قصه سرایی) را به موجب این قرآن که به تو وحی نمودیم، بر تو حکایت می کنیم و تو قطعاً پیش از آن از بی خبران بودی.
«احسن» صفت تفضیلی به معنای نیکوترین و شگفت انگیزترین و «قصص» مصدر به معنای پیگیری و جستجوی چیزی است و گویا داستان را از آن روی قصه نامیده اند که راوی، آن را جزء به جزء پی می گیرد.
به جز مفهوم لغوی قصص، مفسران در بحثی ادبی از ترکیب نیز گفتگو کرده اند. برخی قصص را اسم مصدر دانسته و معنایی مفعولی برای آن قایل شده اند؛ در این صورت احسن القصص به معنای بهترین داستان خواهد بود.
گروهی دیگر شاید به دلیل آن که محتوای کلی داستان های قرآن در کتاب های پیشین آمده است، معتقدند قصص به معنای مصدری آن یعنی اقتصاص (داستان سرایی) مورد نظر است؛ بنابراین احسن القصص به معنای بهترین شکل بیان خواهد بود و شاید بخش پایانی آیه که بر عدم آگاهی پیشین پیامبر صلی الله علیه و آله از وحیِ نازل شده تأکید دارد، مؤیدی بر این احتمال باشد.
مهم ترین بحثی که نوعی مرزبندی میان دیدگاه ها را آشکار می سازد، تعیین مصداق احسن القصص است. دیدگاه های مشهورتر، همه قرآن یا سوره یوسف را مصداق آن می دانند و دو دیدگاه غیرمشهور دیگر، داستان های قرآن یا اخبار پیامبرانی را که نامشان در قرآن آمده مورد نظر واژه دانسته اند.
کسانی که معتقدند احسن القصص یکی از نام های قرآن است به ادله ای چند استناد کرده اند. از جمله در شأن نزول آیه گفته اند: گروهی از سلمان یا پیامبر صلی الله علیه و آله خواستند تا داستان یا داستان های تورات را برایشان نقل کند که آیه پیشین نازل شد و قرآن را بهترین داستان معرفی کرد.
[ویکی فقه] احسن القصص (ابهام زدایی). احسن القصص ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • احسن القصص (قرآن)، یکی از اسامی قرآن کریم• احسن القصص (نقوی)، اثر علی محمد معروف به تاج العلماء، از ائمه فتوی و تقلید در هندوستان و از علما و مفسرین شیعه
...
[ویکی فقه] احسن القصص (اسماء و صفات قرآن). احسن القصص ، یکی از اسامی قرآن کریم می باشد.
یکی از اسامی و صفات قرآن "احسن القصص" است: (نحن نقص علیک احسن القصص بما اوحینا الیک هذا القرآن …)؛ "ما نیکوترین سرگذشت را به موجب این قرآن که به تو وحی کردیم بر تو حکایت می کنیم".
یوسف/سوره۱۲، آیه۳.
«احسن»، صفت تفضیلی به معنای نیکوترین و شگفت انگیزترین می باشد.
قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، ج ۹، ص ۱۱۹.
به جز مفهوم لغوی قصص، مفسران در بحثی ادبی، از ترکیب نیز گفتوگو کرده اند. برخی قصص را اسم مصدر دانسته و معنایی مفعولی برای آن قایل شده اند؛ در این صورت، احسن القصص به معنای بهترین داستان خواهد بود.
ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان، ج ۱۱، ص ۶.
...
[ویکی فقه] احسن القصص (قرآن). احسن القصص (قرآن)، یکی از اسامی قرآن کریم می باشد.
یکی از اسامی و صفات قرآن "احسن القصص" است: (نحن نقص علیک احسن القصص بما اوحینا الیک هذا القرآن …)؛ "ما نیکوترین سرگذشت را به موجب این قرآن که به تو وحی کردیم بر تو حکایت می کنیم".
مفهوم لغوی
«احسن»، صفت تفضیلی به معنای نیکوترین و شگفت انگیزترین می باشد. و «قصص» مصدر به معنای پی گیری و جستوجوی چیزی است و گویا داستان را از آن روی قصه نامیده اند که راوی، آن را جزء به جزء پی می گیرد.
تحلیل نحوی
به جز مفهوم لغوی قصص، مفسران در بحثی ادبی، از ترکیب نیز گفتوگو کرده اند. برخی قصص را اسم مصدر دانسته و معنایی مفعولی برای آن قایل شده اند؛ در این صورت، احسن القصص به معنای بهترین داستان خواهد بود. گروهی دیگر شاید به دلیل آن که محتوای کلّی داستان های قرآن در کتاب های پیشین آمده است، معتقدند قصص به معنای مصدری آن یعنی اقتصاص (داستان سرایی) مورد نظر است؛ بنابراین احسن القصص به معنای بهترین شکل بیان خواهد بود و شاید بخش پایانی آیه که بر عدم آگاهی پیشین پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) از وحیِ نازل شده تأکید دارد، مؤیدی بر این احتمال باشد.
منشأ اصطلاح
...
[ویکی فقه] احسن القصص (نقوی). احسن القصص اثر علی محمد (۱۲۶۰ - ۱۳۱۲ ق) فرزند سیدمحمد بن سید دلدارعلی نقوی لکنهوی معروف به تاج العلماء، از ائمه فتوی و تقلید در هندوستان و از علما و مفسرین شیعه می باشد.
تفسیر مورد بحث عربی و در شرح و بیان سوره یوسف است که مفسر با مذاق حکمی و کلامی خویش به شیوه ای دلپذیر به شرح و تاویل و تفسیر آیات سوره یوسف پرداخته است این کتاب در هندوستان به سال ۱۳۰۵ ق چاپ شده است.
تفاسیر دیگر مفسر
از تاج العلماء دو تفسیر دیگر یاد کرده اند:۱) انوار الانظار، در شرح و تفسیر سوره نور.۲) ترجمة القرآن، در دو مجلد ترجمه قرآن به زبان اردو که در هندوستان چاپ و منتشر گردیده است.
جملاتی از کاربرد کلمه احسن القصص
از احسن القصص نکند یاد یوسفش خواند از کتاب حسن تو هرکس مقالهای
مشنو حدیث بی خبران در بیان عشق دانی که احسن القصص اندر فسانه نیست
نخستین مثنوی آن – که در نسخههای کهن «ابتدا نامه» خوانده شدهاست – مثنوی ولدنامه است. این مثنوی که بروزن حدیقه سنایی غزنوی سروده شده، بین ماههای ربیعالاول سال ۶۹۰ تا جمادیالثانی همان سال ساخته و پرداخته شده و به قول استاد همایی ولد در این مثنوی «دلکشترین موضوعها و احسن القصص یعنی سرگذشت مولانا جلال الدین صاحب مثنوی معنوی و اصحاب و یاران و پیروان او را آوردهاست.»
ای دوستدانی که قصۀ یوسف- علیه السلام- چرا احسن القصص آمد؟ زیرا که نشان «یُحِبُّهم و یُحِّبونه» دارد. از سر «یُحِبُّهم و یُحبّونه» آنگاه خبر یابی که آیت «و ما کان لِبَشَرٍ أنْ یُکَلِمَهُ اللّهُ إِلّاوَحْیاً اَوْ ِمِنْ وَراءِ حِجابٍ اَوْ یُرْسِل رَسولاً فَیوحی بإِذْنِهِ مایَشاءُ» ترا روی نماید و بیان این جمله با تو بگوید، و یا در نقطۀ «طه» جمله ترا بنماید و تو ببینی و بدانی که «یُحِبُّهم و یُحِبّونه» چیست. انگبین و شکر بزبان گفتن دیگر باشد، و بچشم دیدن دیگر باشد؛ و خوردن و چشیدن دیگر. عاشق بودن لیلی دیگر است و نام بردن لیلی دیگر و قصۀ مجنون بر وی خواندن و شنیدن دیگر. جوانمردا «یُحبّهم» با «یحِبُّونه» در خلوت خانه هم سرّ شده است «و لازَحْمة فی البَین»!!!
حدیث بوسف مصری که احسن القصص است کسی بسوز نخواند چو پیر کنعانی
در نامه ها حکایت من احسن القصص بر خامه ها انامل من فارس الجیاد
از یمن عشق سوره یوسف به حکم نص شد از میان جمله سور« احسن القصص »