ابن فندق

بیهقی نام کتاب خویش را فقط تاریخ نوشته‌است ولی در دوره‌های بعدی، این کتاب را با نام‌های متعددی ذکر کرده‌اند که مشهورترینِ آن‌ها تاریخ بیهقی است. ابن فندق بیهقی آن را تاریخ ناصری نامیده‌بودند. تاریخ مسعودی، تاریخ آل ناصر، تاریخ آل سبکتگین، جامع‌التواریخ، جامع فی تاریخ سبکتگین و مُجَلدات نیز دیگر نام‌های یادشده از این کتابند.

طبق گزارش ابن فندق، او در هنگام درگذشت، بیست ساله بود، ولی این گزارش با نقل ابن شهر آشوب مبنی بر این که ابراهیم از پدرش، علی، نقل روایت کرده‌است، سازگاری ندارد.

خاندان عنبریان خاندانی متنفذ و ادیب از بیهق بودند. عنبریان احتمالاً ایرانی بودند ولی خود را به قبیلهٔ عنبر بن تمیم منسوب می‌کردند. اعضای نسل‌های مختلف این خاندان از قرن ۴ تا ۶ هجری قمری به کارهای دیوانی و دبیری سلاطین خراسان و ماوراءالنهر (قراخانیان، غزنویان، و سلجوقیان) اشتغال داشتند. اولینشان ابوالعباس اسماعیل بن علی عنبری که چند سالی وزیر ایلک نصر قراخانی بود. وقتی به خراسان بازگشت و پیشنهاد وزارت سلطان محمود غزنوی را نپذیرفت، زندانی و مسموم شد. اما اَعقاب او به غزنویان خدمت کردند از جمله امیرک بیهقی. دو برادر امیرک، یکی صاحب برید ری و سپس دبیر سلطان مسعود در غزنی بود و دیگری دستیار ابو نصر مشکان. شرح حال عنبریان در تاریخ بیهق ابن فندق آمده‌است.

با توجه به عدم ذکر نام رقیه در منابع کهن و معتبر، تردیدهایی در خصوص انتساب دختری خردسال با نام رقیه به حسین بن علی صورت گرفته‌است. هر کدام از موافقان و مخالفان این انتساب، دلایل متفاوتی را بری ادعای خود مطرح کرده‌اند. در این خصوص، ابن فندق، اولین منبع نسب‌شناسی است که در قرن پنجم هجری قمری از رقیه به عنوان دختر حسین بن علی یاد کرده‌است. پیش از او نیز منابعی روایی و تاریخی به وجود رقیه اشارتی داشته‌اند.