باختریش
معنی کلمه باختریش در لغت نامه دهخدا

باختریش

معنی کلمه باختریش در لغت نامه دهخدا

باختریش. [ ت َ ] ( اِخ ) باختر. بلخ. رجوع به باختر شود. ( ایران باستان ص 1452 ).

معنی کلمه باختریش در دانشنامه عمومی

باختریش (ساتراپی هخامنشی). باختریش ( به پارسی باستان: 𐎲𐎠𐎧𐎫𐎼𐎡𐏁 Bāxtriš ) ، یکی از ساتراپی های شاهنشاهی هخامنشی بود. در بین سال های ۵۴۵ تا ۵۴۰ پ. م. توسط کوروش بزرگ فتح شد. نخستین بار در سال ۵۲۰ پ. م. در سنگ نوشته بیستون به این ساتراپی اشاره شده است. باختریش منطقه ویژه ای در شاهنشاهی هخامنشی بود. معمولاً شاهنشاه هخامنشی جانشین آینده خود را برای آماده شدن به این ساتراپی می فرستاد.
پایتخت باختریش، باختری[ الف] نام داشت. در زمان داریوش بزرگ، باختری ها و ایگلی ها در یک ناحیه مالیاتی قرار گرفتند، و قرار بود هر سال ۳۶۰ تالان طلا پرداخت شود. از زمان سلطنت داریوش یکم، ساکنان شهر یونانی بارکا، در سیرنائیکا، به دلیل امتناع از تسلیم قاتلان، به باختریش تبعید شدند و جوامع و زبان یونانی ها در این منطقه رایج شد. سایر یونانی های تبعیدی که بیشتر آن ها اسیر جنگی بودند تا زمان ورود اسکندر مقدونی در سال ۳۲۸ پ. م. به باختریش تبعید شدند. این مهاجران بعداً پادشاهی یونانی باکتریا را تأسیس کردند.
زمانی که داریوش به حکومت رسید ساتراپ باختریش علیه او شورش کرد که توسط سپاه اعزامی داریوش سرکوب شد. همچنین داریوش در کتیبه شوش می گوید:
↑ Bāxtri یا Bakhtri ( پارسی باستان: 𐎲𐎠𐎧𐎫𐎼𐎡𐏁 ) .
معنی کلمه باختریش در دانشنامه عمومی
جملاتی از کاربرد کلمه باختریش

جملاتی از کاربرد کلمه باختریش

در قدیم ایالت معروف و بزرگی بوده در خراسان، بر سر راه خراسان به ماوراءالنهر. اکنون شهری کوچک است و در شمال افغانستان واقع است، و قسمتی از آن ایالت جزو خاک افغانستان و قسمت دیگر جزو ترکستان شوروی است. و آن را باختر یا باختریش نیز می‌نامیدند.
باختر (بلخ) یا باختریش یا بلخ نام پایتخت مملکتی است که بدین نام نامیده می‌شده و در پای کوه پاراپامیز واقعست و رود بلخاب (باختروس یا باکتروس) از این شهر می‌گذرد و نام ایالت و شهر از اسم این رود گرفته شده‌است.
به عقیده ارنست هستزفلد، پیش از ظهور هخامنشیان، بلخ بخشی از شاهنشاهی ماد بوده است. به هر صورت این منطقه در سده ششم پیش از میلاد مسیح توسط کوروش بزرگ فتح شده است. بلخ به همراه مرو دوازدهمین ساتراپی (شهربانی) هخامنشیان یا ساتراپی باختریش (ریخت پارسی باستان واژه باختر/بلخ) را تشکیل می‌داده است.