باب الرحمه

معنی کلمه باب الرحمه در لغت نامه دهخدا

باب الرحمه. [ بُرْ رَ م َ ] ( اِخ ) یکی از درهای مسجد بیت المقدس است ، و نام آن در قرآن چنین آمده است : «له باب باطنه فیه الرحمة و ظاهره من قبله العذاب » یعنی وادی جهنم که در جانب شرقی بیت المقدس است. ( عقد الفریدچ فرید چ مصر 1359 هَ. ق. ج 7ص 298 ) ( عیون الانباء ج 2 ص 122 ) : و بر دیوار شرقی ( مسجد به بیت المقدس ) در میان جای مسجد درگاهی عظیم است به تکلف ساخته اند... و گویند این درگاه را سلیمان بن داود علیه السلام ساخته است ازبهر پدرش و چون بدرگاه درروند روی سوی مشرق از آن دو در آنچه بر دست راست است باب الرحمة گویند... ( سفرنامه ناصرخسرو چ برلین ص 33، 35 ). || دری بمکه معظمه :... و در آن خلوت که قفای حجرالاسود است دیبای سرخ درکشیده اند و چون از در خانه درروند بر دست راست زاویه خانه چهارسو کرده مقدار سه گز در سه گز و در آنجا درجه ایست که آن راه بام خانه است و دری نقرگین بیک طبقه بر آنجا نهاده و آنرا باب الرحمه خوانند و قفل نقرگین بر او نهاده باشد... ( سفرنامه ناصرخسرو چ برلین ص 109 ).

معنی کلمه باب الرحمه در فرهنگ فارسی

یکی از در های بیت المقدس

معنی کلمه باب الرحمه در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] باب الرحمه از درهای ضلع غربی مسجد النبی صلی الله علیه و آله وسلّم است.
باب الرحمه در دیوار غربی از ورودی های سه گانه ای است که در دوران پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم برای مسجد در نظر گرفته شد. با وجود شهرت این نام، وجه این نام گذاری مشخص نشده است. سمهودی (م. ۹۱۱ق.) با عنایت به روایتی از بخاری درباره نزول باران رحمت به دعای پیامبر در پاسخ به تقاضای یک بادیه نشین نتیجه می گیرد که ورود وی از این در انجام گرفته و این در به همین دلیل به باب الرحمه مشهور گشته است.
نام های دیگر
از دیگر نام های آن، باب عاتکه بوده؛ زیرا روبه روی خانه عاتکه، دختر عبدالله بن یزید بن معاویه یا خانه عاتکه بنت عبدالمطلب، عمه رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم قرار داشته است. آن را باب السوق نیز می خواندند؛ زیرا نزدیک بازار مدینه بوده است.
موقعیت باب الرحمه
عمر بن عبدالعزیز (حک: ۹۹-۱۰۱ق.) برای جلوگیری از ورود چارپایان به درون مسجد، زنجیری بر باب الرحمه آویخت که آثار آن بر کناره های در تا سده نهم ق. بر جای بود. در گسترش دوران مهدی عباسی (حک: ۱۵۸-۱۶۹ق.) موقعیت باب الرحمه تغییر نیافت و تنها پرده هایی بر درهای مسجد از جمله باب الرحمه آویخته شد.
← نقش عباراتی بر بیرون و درون باب
...
[ویکی حج] باب الرحمه (ابهام زدایی). باب الرحمه ممکن است برای نام های زیر به کار رفته باشد.
[ویکی حج] باب الرحمه (درب مسجدالنبی). باب الرحمه: از درهای ضلع غربی مسجدالنبی در دوران پیامبر(ص) برای مسجد بود، وجه مشخصی برای این نام گذاری وجود ندارد. از دیگر نام های این در، باب عاتکه و باب السوق یاد کرده اند. عمر بن عبدالعزیز برای جلوگیری از ورود چارپایان به درون مسجد، زنجیری بر باب الرحمه آویخته بود که آثار آن بر کناره های در تا سده نهم ق. بر جای بود. در گسترش دوران مهدی عباسی موقعیت باب الرحمه تغییر نیافت. طبق گزارش های سده سوم بر بیرون و درون باب آیاتی از قرآن کریم نقش بسته بود. در دوره سلطان سلیمان عثمانی درهای اصلی مسجد بازسازی گشت ولی لنگه های در حفظ شد. در گسترش اول دوران سعودی هم آثار بر جای مانده از دوره عثمانی حفظ گشت اما لنگه های در تعویض گشت و درهایی چوبی با تزیینات مسی طلاپوش بر آن قرار داده شد ولی در گسترش دوم سعودی، تغییری در ساختار و موقعیت باب الرحمه ایجاد نشد.
باب الرحمه در دیوار غربی از ورودی های سه گانه ای است که در دوران پیامبر(ص) برای مسجد در نظر گرفته شد.با وجود شهرت این نام، وجه این نام گذاری مشخص نشده است. سمهودی (م. 911ق.) با عنایت به روایتی از بخاری درباره نزول باران رحمت به دعای پیامبر در پاسخ به تقاضای یک بادیه نشیننتیجه می گیرد که ورود وی از این در انجام گرفته و این در به همین دلیل به باب الرحمه مشهور گشته است.
از دیگر نام های آن، باب عاتکه بوده؛ زیرا روبه روی خانه عاتکه، دختر عبدالله بن یزید بن معاویهیا خانه عاتکه بنت عبدالمطلب، عمه رسول خدا(ص) قرار داشته است. آن را باب السوق نیز می خواندند؛ زیرا نزدیک بازار مدینهبوده است.

جملاتی از کاربرد کلمه باب الرحمه

خانه دهدشتی ها مربوط به دوره قاجار است و در اصفهان، چهار باغ عباسی، دروازه دولت، خیابان مسجد باب الرحمه کوچه جهان نما، انتهای بن‌بست دهدشتی، پلاک ۱۱۰ واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۱۰۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.