اژدرها. [ اَ دَ ] ( اِ ) مار بزرگ. ( برهان ). مار بزرگ جثه. ( غیاث اللغات ). ماری عظیم بزرگ و دهان فراخ باز گشاده ، و عرب ثعبان گویند. مؤلف برهان و غیاث اللغات گویند: این کلمه جمع اژدر نیست بلکه اژدرها لفظ مفرد است. اژدها. ( لغت فرس ) ( جهانگیری ). تنّین. ( زمخشری ) : یکی صمصام دشمن کش عدوخواری چو اژدرها که هرگز سیر نبود وی ز مغز و از دل اعدا.دقیقی ( از اوبهی ).یکی اژدرها که چندِ کوهی بود. ( تاریخ سیستان ). چو باد از کوه و از دریاش راند بر هوا ماند بکوشان پیل و کرگندن بجوشان شیر و اژدرها.شمعی ( از فرهنگ اسدی ).نیکی الفنج و ز پرهیز و خرد پوش سلاح که برین راه یکی منکر و صعب اژدرهاست.ناصرخسرو.گر باخردی چرا نپرهیزی ای خواجه از این خورنده اژدرها.ناصرخسرو.مویها بر تنم چوپنجه شیر بند بر پای من چو اژدرها.مسعودسعد.گر از آتش همی ترسی بمال کس مشو غره که اینجا صورتش مالست و آنجا شکلش اژدرها.سنائی.جامع [ فرّاش ] در طلب قصاص چون پلنگ و شیر می غرّید وچون نهنگ و اژدرها میدمید. ( راحة الصدور ). گنج را بر سر اگر رسم بود اژدرها گنج حسنی و تو را زلف چو ثعبان بر سر.کمال اسماعیل.هر خسی را این تمنا کی رسد موسئی باید که اژدرها کشد.مولوی.مهربانی مر ترا آگاه کرد که بجه زود ارنه اژدرهات خورد.مولوی.گرچه کس بی اجل نخواهد مُرد تو مرو در دهان اژدرها.سعدی.|| رایت. سر علم. ( برهان ). علمی بصورت اژدها. ( مؤید الفضلاء ). || تیغ. ( مؤید الفضلاء ). || ج ِ اژدر. رجوع به اژدر و اژدها شود. || ( ص ) مردم شجاع و دلاور. ( برهان ). بهادر. دلیر. ( آنندراج ). || خشمگین. ( برهان ). || پادشاه ظالم عموماً. ( برهان ). || ( اِخ ) ضحاک ماران خصوصاً. ( برهان ) ( مؤید الفضلاء ). ازدهاک. || افراسیاب. ( مؤید الفضلاء ).
معنی کلمه اژدرها در فرهنگ عمید
مار بسیاربزرگ: چه کس بی اجل نخواهد مُرد / تو مرو در دهان اژدرها (سعدی: ۱۲۲ ). &delta، اژدرها مفرد است.
معنی کلمه اژدرها در فرهنگ فارسی
اژدها، اژدر: ماربسیاربزرگ ( اسم ) مار بزرگ ماری عظیم با دهان فراخ که در عربی ثعبان گویند اژدها توضیح این کلمه مفرد است و جمع اژدر نیست .
جملاتی از کاربرد کلمه اژدرها
دست را بر اژدها آنکس زند که عصا را دستش اژدرها کند
پس قضا ابری بود خورشیدپوش شیر و اژدرها شود زو همچو موش
خار بنها کند و اژدرها بکشت کشتها افکند آنجا پیش و پشت
با توسعهٔ بمب آلمانی فریتس ایکس و الهام‌بخشی این جنگ‌افزار در اختراع موشک‌های ضدکشتی، اژدرهای هواپایه کم‌کم به فراموشی سپرده شدند زیرا سرعت و برد موشک‌های ضدکشتی بارها بیشتر از اژدر است و محدودیت‌های سرعت و ارتفاع را برای هواپیما یا بالگرد ایجاد نمی‌کند؛ بنابراین تا زمانی که چارهٔ دیگری نباشد، از این اژدرها استفاده نمی‌شود و اژدر هواپایه تنها برای نابود کردن زیردریاییها به کار می‌رود. همچنین امروزه شیوهٔ پرتاب اژدر هواپایه همچنان همانند قبل است ولی از روی عرشه به آب پرتاب می‌شود.
شوک ناشی از انفجار اژدر صدمهٔ جزئی به تجهیزات الکترونیکی وارد کرد، با این حال سرعت بالا و مانورهای سنگین برای پرهیز از اژدرها صدمات جدی‌تری وارد کرد. تغییرات سریع سرعت و جهت، منجر به شل شدن تشک‌های برخورد شد و ورود آب ناشی از سوراخ جلویی افزایش یافت، در نهایت اتاق دیگ بخار کناری شماره دو تخلیه شد. از دست دادن دو دیگ بخار در سمت محور کناری و علاوه بر آن کاهش سطح سوخت و افزایش فرورفتگی جلویی کشتی منجر به کاهش سرعت به ۱۶ گره دریایی شد. غواصان تشک‌های برخوردی جلویی را تعمیر کردند و کشتی توانست سرعتش را به ۲۰ گره افزایش دهد. خدمهٔ فرماندهی به این نتیجه رسیده بودند که این می‌تواند بهترین سرعت برای سفر به فرانسهٔ اشغالی باشد.
بغرد همچو اژدرها چو بر عالم بیاشوبد ببارد آتش و دود از میان کام و دندانش
برهم در دهه ۱۹۲۰ میلادی بهسازی‌های اندکی دریافت کرد. بین سال‌های ۱۹۲۱ و ۱۹۲۲ فاصله‌یاب‌های کوچک دو برجک آن با دو فاصله‌یاب بزرگتر ۹٫۱ متری جایگزین گشت. دو سال بعد تسلیحات ۳ اینچی ضدهوایی این نبردناو جای خود را به توپ‌های ارتقا یافته ۴ اینچی داد و در سال ۱۹۲۵ دو جفت دیگر از همین توپ‌های ۴ اینچی به آن اضافه شد. برای کنترل این توپ‌ها موقتاً جایگاهی بر فراز برج کنترل اژدرها قرار گرفت. اوایل سال ۱۹۲۸ هنگامی که فاصله‌یاب اژدر در این نقطه نصب شد، این دستگاه در موضع دیدبانی تغییر مدل یافته منتقل گردید.
زیردریاییها در آن زیر دریایی ها توان حمله به سایر زیردریاییها را نداشتند. بعد از جنگ جهانی دوم با پیشرفت‌هایی که در فناوری‌های مربوط به اژدرها، سونار و پیشرانه هسته‌ای توان مقابله با زیردریایی‌های دیگر را به دست آوردند.
دو محفظه استوانه‌ای‌شکل برای دو اژدر کالیبر ۴۵ سانتی‌متر در اطراف بدنه تعبیه گشت. درپوش دهانه این محفظه‌ها با دو موتور الکتریکی کوچک باز و بسته می‌شد. شلیک اژدرها به کمک هوای فشرده صورت می‌گرفت. شلیک یکی از اژدرها سبب پر شدن آب در محفظه آن و کج‌شدن ۲۰ درجه‌ای زیردریایی بدان سمت می‌شد. طراحی زیردریایی برای حمل آن توسط کشتی‌های جنگی بزرگتر بود؛ بدین جهت گیره‌هایی برای بلند کردن آن بر روی بدنه قرار داشت.
اژدر از پرتابه‌های خود-پیشران است که از رو یا زیر سطح آب پرتاب می‌شود و در درون آب حرکت کرده نزدیک به هدف یا پس از برخورد با آن منفجر می‌شود. بر خلاف کشتی‌های بزرگ، قایق‌ها، زیردریاییها و هواپیماها توانایی حمل توپ‌های بزرگ را ندارند، بنابراین سلاحی کوچکتر و کارا طراحی شد تا این جنگ‌افزارها بتوانند بدون نیاز به حمل توپ‌های سنگین به کشتی‌های بزرگتر آسیب رسانده و آنها را نابود کنند. به ناوچه‌هایی که بر عرشهٔ خود اژدر دارند ناوچه اژدرافکن گفته می‌شود. اژدرها از درون لوله‌ای به نام اژدرافکن پرتاب می‌شوند و هدف از پرتاب آنها معمولاً نابودی زیردریاییها است.
حارسی اژدرها گنج راست خازنی راحت‌ها رنج راست
سام را فرمود باید رزم اژدرها به‌طوس تا بر اژدرها شبیخون ناچَخ سام آورد
ولی در آلمان شرایط متفاوت بود؛ آلمان در این زمینه از رقبای خود عقب‌تر بود و در دهه ۳۰ میلادی ماهیانه تنها ۵ اژدر هواپایه ساخته می‌شد و هرسال نیمی از اژدرها در آزمایشها و پژوهشها از بین می‌رفتند؛ بنابراین آلمان که در این زمینه ناتوان بود، ۱۰۰۰ اژدر از ایتالیا خرید.
سامانه‌های پیشران اژدرها به دو گروه کلی الکتریکی و سوختی تقسیم‌بندی می‌گردند.
توپ شهر آشوب ثهلان کوب کشور روب بین کو فراز چرخه چون برچرخ اژدرها بود
نه مردم بلکه اژدرها است این مرد بهر انگشت خنجرهاست این مرد
این جنگ‌افزارها از امواج سونار برای ایجاد چیزی که نیروی دریایی آن را «گودال آکوستیک از راه دور» می‌نامد استفاده می‌کند. این سلاح قادر است تا در زیر آب اژدرها، مین‌های زیر آبی و دیگر اشیا خطرناک را نابود کند.
این زیر دریایی مسلح به یک جفت اژدر است، برد این اژدرها برای حالت شناوری بر روی سطح، ۵۵۰ مایل دریایی (برابر با ۱۰۲۰ کیلومتر) و سرعتشان ۱۰ گره دریایی (برابر با ۱۹ کیلومتر بر ساعت) است. درحالی که برد و سرعت این نوع اژدر برای حالت غوص زیر سطحی به ترتیب به ۵۰ مایل دریایی (برابر با ۹۳ کیلومتر) و ۴ گره دریایی (برابر با ۷٫۶ کیلومتر بر ساعت) کاهش می‌یابد.
آن عصای موسی اژدرها بخورد تو مگر هم زان عصا آموختی
چون عصای موسی اژدرها شدن چوب دست هر شبان ناممکن است