اولوا العزم

البته اين را هم بايد دانست كه سادات انبيا يعنى اولوا العزم ايشان كه داراى شريعتبوده اند پنج نفرند: 1 - نوح 2 - ابراهيم 3 - موسى 4 - عيسى 5 - محمد (صلى اللهعليه و آله و سلم )، كه قرآن درباره آنان فرموده : (فاصبر كما صبر اولوا العزم منالرسل ).

و به زودى خواهد آمد كه معناى عزم در اولوا العزم عبارت است از ثبات بر عهد نخست ، كهاز ايشان گرفته شد، و اينكه آن عهد را فراموش نمى كنند، همان عهدى كه درباره اشفرمود: (واذ اخذنا من النبيين ميثاقهم ، و منك و من نوح و ابراهيم و موسى و عيسى بن مريمو اخذنا منهم ميثاقا غليظا).

از آيه فوق ، به طور ضمنى اين حقيقت نيز روشن شد كه آغاز پيدايش دين و مذهب به معنىواقعى كلمه ، همان زمان پيدايش جامعه انسانى به معنى حقيقى بوده است ، بنابراين جاىتعجب نيست كه نخستين پيامبر اولوا العزم و صاحب كتاب و قانون و شريعت ، حضرت نوح(عليه السلام ) بوده است نه حضرت آدم .

ظاهر اين عبارت اين است كه عيسى (عليه السلام ) تنها مبعوث بر بنىاسرائيل بوده است همچنانكه از آيات راجع به حضرت موسى (عليه السلام ) هم بر مىآيد كه آن جناب نيز تنها مبعوث بر بنى اسرائيل بوده و از سوى ديگر در بحثى كه درذيل آيه : (كان الناس امه واحدة فبعث اللّه النبيين ) داشتيم ، اثبات كرديم كه عيسى هممانند موسى از انبياى اولوا العزم بوده كه بر تمامىاهل دنيا مبعوث شده اند.

حضرت نوح (عليه السلام ) اولين پيغمبر اولوا العزم و از بزرگان انبياء (عليهمالسلام ) است ، كه خداى عزوجل او و ساير انبياء اولوا العزم را بر تمامى بشر مبعوثكرده و با كتاب و شريعت فرستاده است ، بنابراين ، كتاب او اولين كتاب آسمانى استكه مشتمل بر شرايع الهى است ، و شريعت او نيز اولين شريعت خدايى مى باشد.

ليكن روايت مزبور معارض است با روايات بسيارى كه مى گويند: نوح (عليه السلام )نيز مبعوث بود براى رسالت به سوى تمام بشر، كه در بعضى از آن روايات نامابراهيم (عليه السلام ) و در بعضى ديگر همه انبياى اولوا العزم نيز برده شده .

مطلب عجيبى كه از اين داستان استفاده مى شود رعايت ادبى است كه موسى (عليهالسلام )در مقابل استادش حضرت خضر نموده ، و اين آيات آن را حكايت كرده است ، با اينكه موسى(عليهالسلام ) كليم الله ، و يكى از انبياى اولوا العزم و آورنده تورات بوده ، مع ذلكدر برابر يك نفر كه مى خواهد به او چيز بياموزد چقدر رعايت ادب كرده است !.

و در كتاب عيون از حضرت ابى الحسن الرضا (عليه السلام ) روايت آورده كه فرمود:اولوا العزم از اين جهت اولوا العزم ناميده شدند، كه داراى عزائم و شرايعند، آرى همهپيغمبرانى كه بعد از نوح مبعوث شدند تابع شريعت و پيرو كتاب نوح بودند، تاوقتى كه شريعت ابراهيم خليل برپا شد، از آن به بعد همه انبيا تابع شريعت و كتاباو بودند، تا زمان موسى (عليه السلام ) شد، و هر پيغمبرى پيرو شريعت و كتاب موسىبود، تا ايام عيسى از آن به بعد هم ساير انبيائى كه آمدند تابع شريعت و كتاب عيسىبودند، تا زمان پيامبر ما محمد (صلى الله عليه و آله و سلم ).

و در تفسير قمى در ذيل آيه : (فاصبر كما صبر اولوا العزم منالرسل ...) آمده : كه ايشان عبارتند از: نوح ، و ابراهيم ، و موسى ، و عيسى بن مريم ،(عليهم السلام ) و معناى اولوا العزم اين است كه در اقرار به وحدانيت خدا و به نبوتانبياى قبل و بعد از خود از ديگران پيشى گرفته ، و تصميم گرفتند در برابر تكذيبو آزار قوم خود صبر كنند.

و آيه مورد بحث هر چند كه مى تواند به وجهى با پيامبر اسلام تطبيق شود، چون آنجناب هم با اهل كتاب سر و كار داشته ، و اهل كتاب در زمان آن حضرت هم كتاب آسمانى خودرا تعليم و تعلم مى كردند و ليكن انطباقش با عيسى (عليه السلام ) بيشتر است ، چونآن جناب قبل از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) بوده و سبقت زمانى داشته و رسالتشهم جهانى نبوده بلكه خاص بنى اسرائيل بوده ، به خلافرسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) كه پيامبرى جهانى است و همه جهان در زمان آن جنابتعليم و تعلم تورات نداشتند و اما ساير پيامبران اولوا العزم چون نوح و ابراهيم وموسى (عليهماالسلام ) نمى توانند مورد نظر آيه باشند، براى اينكه هيچيك از ايشانبر مردمى صاحب كتاب و مشغول تعليم و تعلم آن مبعوث نشده بودند.