اوریه

پیدایش ادبیات اوریه‌ای به سدهٔ دهم میلادی بازمی‌گردد.

انورادا پودوال (زادهٔ ۲۷ اکتبر ۱۹۵۲(میلادی) خواننده هندی در سینمای بالیوود است. انورادا پودوال متولد کارناتاکا، هندوستان است. شروع آوازخوانی او از سال ۱۹۷۳میلادی، است و به تعداد ۸۹۹۶ آهنگ به زبان هندی خوانده‌است؛ و تعدادی محدود آهنگ به زبان‌های هندی از جمله کونکانی، راجستانی، پهاری، مراتی، سانسکریت، بنگالی، گجراتی، تامیلی، تلوگو، اوریه، آسامی، پنجابی، نپالی نیز خوانده‌است. انورادا پودوال متأهل بوده و دارای یک دختر و یک پسر می‌باشد

زبان سادری شاخه‌ای از زبان پراکریت و خواهر زبان‌های میتهیلی، اوریه و بنگالی است. سادری در االت‌های جارکند، بیهار، اوریسا و بنگال غربی در هندوستان و در بخش‌هایی از بنگلادش گویشورانی دارد. در جارکند، سادری نقش یک زبان میانجی را دارد.

زبان هالبی زبانی هندوآریایی است، زبانشناسان بیشتر هالبی را گویشی از زبان اوریه می‌شمرند. ساختار این زبان به صورت فاعل مفعول فعل است. وندها کاربرد گسترده‌ای در این زبان دارند. هالبی بیشتر کاربرد دادوستدی داشته و ادبیات آن خُرد است. برای نگارش آن از خط دیواناگری بهره‌می‌برند.

زبانهای هندواروپایی در درجه اول توسط شاخه هندوایرانی حضور دارند. این خانواده شامل زبان‌های هندی (سینهالی، هندی، اردو، بنگالی، اوریه، آسامی، پنجابی، سندی، کشمیری، مراتی، گجراتی، سینهالی، مالایالم و سایر زبان‌های هندواروپایی جنوب آسیا) و ایرانی (شامل فارسی، کردی، پشتو، بلوچی و زبان‌های هندواروپایی دیگر ایران، آناتولی، میان‌رودان، آسیای میانه، قفقاز و مناطقی از آسیای جنوبی). علاوه بر این شاخه، دیگر شاخه‌های هندواروپایی که در آسیا صحبت می‌شوند شامل اسلاوی (روسی رایج در سیبری)، یونانی در پیرامون دریای سیاه، ارمنی و همچنین زبان‌های منقرض شده مانند هیتی در آناتولی و تخاری در ترکستان (چین) هستند.

گذشته از این، انگلیسی، بنگالی، زبان کنادا، زبان مالایالم، زبان مارواری، زبان اوریه، زبان پنجابی، زبان تامیلی، زبان تلوگو و سایر زبان‌ها توسط تعداد قابل توجهی از مهاجران اقتصادی از سایر ایالت‌های هند که به دنبال شغل هستند صحبت می‌شود.

تازه‌آباد سر اوریه، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان قروه در استان کردستان ایران است.