اهل قبور

عزامى در كتاب خويش نوشته است : (ابن تيميه مى گويد: هركس براى پيامبر اسلام يايكى از پيامبران و اولياء اهل قبور نذر كند يا قرانى كند،مثل مشركانى است كه براى بتهايشان قربانى مى كنند و اين عبادت غير خدا و كفر است .برخى از متاخرين نيز كه با او يا شاگردانش مصاحبت و همنشينى داشته اند، فريب سخناو را خورده اند. اين نوعى دروغ بافى در دين و تهمت به مسلمين است . هيچ مسلمانى بااينگونه نذر و قربانى براى پيامبران و اولياء، قصدى جز اين ندارد كه از جانب آنانصدقه مى دهد و ثوابش را به آنان هديه مى كند. اجماع همهاهل سنت بر اين است كه صدقه دادن زندگان براى مردگان سودمند است و ثوابش بهآنان مى رسد و احاديث صحيح فراوانى در اين بارهنقل شده است . نذر و نياز و صدقه و قربانى را براى مرده انجام نمى دهند، بلكه براىخدا انجام مى دهند و ثوابش را براى مردگان قرار مى دهند. كجاى اين بت پرستى است؟اينگونه هديه زنده ها براى مرده ها، هم مشروع است ، هم ثواب دارد. مشروح آن در كتبفقهى و كتابهايى كه در رد عقايد ابن تيميه نوشته شده ، آمده است .(85)

به زیارت گذری گر به سر اهل قبور از پِیَت مرده همی پاره‌کفن می‌گذرد

به این علت که خاستگاه اولیه شان منطقه کندر بوده، به کندر معروف شده‌اند. تعدادی از این تیره در قریه ورمال و تاسوکی و تعداد زیادی نیز در زاهدان ساکن هستند.، در زمان‌های قدیم در اواخر اسفندماه در گورستان در حین زیارت اهل قبور و خوردن حلوا و خیرات تعداد پنج نفر از همین قوم و تیره بر اثر طوفان شدید جانشان را از دست داده و این باد به ((پنجکه کخاگو)) معروف گشته است.

کشتی لوچو از ورزش‌های پهلوانی و سنتی مازندران است. هر ساله، مردم زیادی همزمان با ۲۶ عیدما تبری (۲۸ تیرماه خورشیدی) در آیینی که به جشن مردگان معروف است، با تهیهٔ انواع غذا و خوراکی‌های محلّی، در مزار اهل قبور به شادمانی و سرور می‌پردازند. در حین برگزاری این جشن، مسابقات کشتی سنتّی لوچو هم برای شناسایی پهلوان‌ترین فرد منطقه، اجرا می‌شود.

این اهل قبور خاک گشتند و غبار هر ذره ز هر ذره گرفتند کنار

در نقاط مختلف شبه قاره هند مراسم گوناگونی برپا می‌شود که زیارت اهل قبور، اطعام و صدقه به مساکین برای آمرزش مردگان از آن جمله است (به استناد یک روایت، رسول اسلام در شب برات به قبرستان مدینه رفتند و برای مردگان از خدا آمرزش خواستند).

بـعـضـى ديـگر گفته اند: مراد از كفار همان كفار اصطلاحى است ، و كلمه (من ) بيانيهاسـت ، و مـعـنـاى جـمـله ايـن اسـت كـه : يهوديان از ثواب آخرت مايوسند، همانطور كه كفارمدفون در قبور از ميان همه اهل قبور مايوس از آنند،

در سال ۱۳۷۴ شهرداری تبریز تصمیم گرفت تا با زدودن گورستان طوبائبه که دیگر در مرکز شهر قرار گرفته بود پارک بزرگی بسازد، از این رو با پخش آگهی از بازماندگان اهل قبور طوبائیه خواسته شد تا برای جابجایی پیکر مردگان خود اقدام کنند و برای انتقال درگذشتگان خود به گورستان بزرگ شهر در وادی رحمت گور رایگان دریافت کنند. ولی بسیاری از بازماندگان به خاک سپرده شدگان گورستان طوبائیه از جابجایی مردگانشان خودداری کردند. تا این که در سال ۱۳۷۵ به جز آرامگاه خانوادگی باقرخان و رضا طوبی همگی مزارهای گورستان با لودرهای سازمان شهرداری تبریز با خاک یکسان شدند.

زیارت در لغت به معنای میل و قصد چیزی یا کسی را کردن است و در فرهنگ شیعی به زیارت اهل قبور، اعم از چهارده معصوم و غیر آنان همچون امام‌زادگان، با حضور در محل دفن آنان به قصد گرامیداشت‌شان و سلام دادن بر آنان تحقق می‌یابد. همچنین در اصطلاح شیعی، به کلماتی که با آن چهارده‌معصوم یا امام‌زادگان زیارت می‌شوند، زیارت (نامه) گفته می‌شود؛ مانند زیارت عاشورا یا زیارتنامه جامعه کبیره.

و در تفسير قمى در ذيل آيه (ان اللّه يسمع من يشاء و ما انت بمسمع من فى القبور) ازامام (عليه السلام ) نقل كرده كه فرموده : منظور كفا رند، كه از تو چيزى نمى شنوند،همان طور كه مردگان اهل قبور چيزى نمى شنوند.

مردم خفر برای تحویل سال نو به زیارت اهل قبور می‌روند و در شادی‌ها هم به صورت همگانی شرکت می‌کنند. برای مراسم ازدواج دو روز و دو شب مراسم می‌گیرند که برای شادتر شدن این مجالس از ساز و دهل نیز استفاده می‌کنند. برای مراسم فوت هم به ترتیب مراسم تشییع و تدفین، سومین روز، هفتمین روز، چهلمین روز و در بعضی روستاها چهارماه و دهمین روز و سرانجام مراسم سالگرد برای گذشتگان برگزار می‌کنند.