اهل ضلال

حال اهل ضلال در عقبی لایموت آمده ست و لا یحیی

مؤ لف : مفاد روايت اين است كه اين آيه تنها متعرض بيانحال تقيه است ، و اينكه چون دعوت اهل ضلال بسوى حق و امر به معروف و نهى از منكرمشروط است به اينكه تقيه اى در بين نباشد از اين رو اگر خوف ضررى از ناحيهاهل ضلال در بين باشد در آنصورت دعوت نبايد كرد. و ليكن ما سابقا گفتيم كه ظاهرآيه با اين معنا سازگار نيست ، و بيان كرديم كه آيه در مقام بيان نكته ديگرى است .

کز کمان کینه اهل ضلال سوی مشکین ناو کی بگشود بال

اندران بزم در آمد نفری ز اهل ضلال کرد انکار کلامی زوی از سوء خصال

نگذاشت به شرق و غرب دیار از اهل ضلال و اهل خِذلان

و در كافى به سند خود از سعد الاسكاف روايت كرده كه گفت : مردى خدمت امير المؤ منين(عليه السلام ) رسيد و از روح سؤ ال كرد كه آيا همانجبرئيل نيست ؟ فرمود: جبرئيل از ملائكه است و روح ، غيرجبرئيل است . سعد مى گويد: اين جواب ، برسائل گران آمده عرض كرد حرف بزرگى زدى كه هيچ كس نگفته ، زيرا هيچ كساحتمال نداده كه روح غير جبرئيل باشد. امير المؤ منين (عليه السلام ) فرمود: تو مردگمراهى هستى كه سخنان اهل ضلال را نقل مى كنى و گر نه خداى تعالى به پيغمبرشفرمود: (اتى امر الله فلا تستعجلوه سبحانه و تعالى عما يشركونينزل الملائكة بالروح ) و اين خود صريح است در اينكه ملائكه غير روح است .

رجوع کار لطف تو به چو ممکن نیست که کار بسته ز اهل ضلال بگشاید

گرنه بشناسیدم ای اهل ضلال نک منم، وجه خدای ذوالجلال

چيزى كه هست از آيه اى كه در باره فرعون كه يكى از امامانضلال و گمراهى است بحث مى كند يعنى از آيه (يقدم قومه يوم القيمة فاوردهمالنّار)، و همچنين از آيه (ليميز اللّه الخبيث من الطيّب ويجعل الخبيث بعضه على بعض فيركمه جميعا فيجعله فى جهنّم ) و غير اينها از آياتبسيارى ديگر استفاده مى شود كه اهل ضلال هيچوقت از اوليايشان جدا نمى شوند، و لازمهاين سخن آن است كه روز قيامت ايشان به اتفاق پيشوايان خود فرا خوانده مى شوند.

در اين آيه التفاتى است از سياق تكلم با غير (ما) - كه در آيات سابق بود - بهسياق غيبت و نكته اش اين است كه مراد از اين آيه و آيات بعد از آن ، بيان اين جهت است كهامر هدايت به دست خدا است و رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) هيچ اختيارى در اين بابندارد و خدا هم اراده نكرده آنان را هدايت كند و رسالت و دعوت حقه انبياء، درمقابل ضلالتى كه چون سايه بر اهل ضلال گسترده شده و برداشتنضلال از هركس كه بخواهد، از شاخه هاى سنت عمومى الهى است در گستردن رحمت بر خلق، همان طور كه آفتاب را بر زمين مى گستراند، و سايه گسترده در آن را بر مى دارد.

ز اهل ضلال یک سر مو کوتهی نشد در دفع حق هر آنچه توان دست و پا کنند

مذهب فرقه​های اهل ضلال باز گویم کنون علی الاجمال

چه حلال ای گشته از اهل ضلال غیر خونِ تو نمی‌بینم حلال