اهل حدیث

در نزد اهل حدیث، احادیث از جنبه‌های گوناگونی بررسی می‌شوند.

سخنان علما درباره او در امل العمال: شیخ حسن بن علی بن احمد العاملی حنینی عالمی فاضل، ادیب ماهر، شاعر، فقیه فرهیخته، اهل حدیث، راستگو، امین و باوقار بود...

شمس‌الدین ذهبی، محدث و تاریخ‌نگار مسلمان و سیره‌نویس اهل سنت در سده هشتم و نهم قمری بود. او در دمشق متولد شد و در سال ۷۴۸ هجری قمری درگذشت. وی در فقه پیرو شافعی است و در کلام به اهل حدیث گرایش دارد.

این میراث به پیروان او انتقال یافت، که بعداً به دو فرقه جدید تقسیم شدند ، یعنی دیوبندی ها و اهل حدیث . با این وجود تا پایان قرن نوزدهم ، احساسات ضد شیعه حاشیه ای بود و پیروان سید احمد بریلوی تعداد کمی داشتند.

وقتی من به مرو بودم. یکی از ائمهٔ اهل حدیث آن که معروفترین بود مرا گفت: «من اندر اباحت سماع کتابی کرده‌ام.» گفتم: «بزرگ مصیبتی که اندر دین پدیدار آمد، که خواجه امام لهوی را که اصل همه فسقهاست حلال کرد!» مرا گفت: «تو اگر حلال نمی‌داری، چرا می‌کنی؟» گفتم: «حکم این بر وجوه است بر یک چیز قطع نتوان کرد اگر تأثیر اندر دل حلال بود سماع حلال بود؛ و اگر حرام حرام، و اگر مباح مباح. چیزی را که حکم ظاهرش فسق است و اندر باطن حالش بر وجوه است اطلاق آن به یک چیز محال بود.» واللّه اعلم بالصّواب.

ابن حنبل اهل حدیث بود و توجهی به رأی نداشت. استناد او صرفاً به قرآن و حدیث پیامبر اسلام بود. محمد پسر عبدالوهاب، نیز مذهب حنبلی داشته‌است.

ایمان در اسلام یکی از موضوعات پرمناقشه میان مذاهب اسلامی از سده نخست هجری بوده است. خوارج دایره آن را بسیار وسیع و معادل اسلام می‌گرفته‌اند و خروج از ایمان را به منزله کفر تلقی می‌کرده‌اند. شیعه ایمان را در گروه پذیرش ولایت علی بن ابی طالب می‌دانسته است و اهل حدیث آن را بر اساس آیات قرآن شامل اعتقاد به خدا، پیامبران، قرآن، ملائکه و معاد می‌دانسته‌اند.

دهخدا در لغت نامه و در خصوص وی چنین می‌نویسد. سلمان بن اشعث بن اسحاق بن بشیر، مشهور به ابو داوود، پیشوای اهل حدیث است.

از آنجا که اسلام از نظر تاریخی توسط صوفیان به بنگلادش آورده‌شد پیروان طریقت‌های صوفی همچون دیوبندی، اهل حدیث (که از فرقه حنفی هستند) نیز در این کشور حضور درخور توجهی دارند

آن روزها از کلمه "وهابی" برای پیروان سید احمد بارلوی و شاه اسماعیل دهلوی استفاده می شد.  بعداً، این مکتب فکری به دو شاخه دیوبندی ها و اهل حدیث تقسیم شد که ایدئولوژی دیوبندی بیشتر به آیین سید احمد نزدیک بود.  در فرهنگ های انگلیسی، اطلاعاتی راجع به حضور وهابی ها در مناطق پاکستان امروزی تهیه شده است.  جدول زیر اطلاعات مربوط به این روزنامه ها را نشان می دهد.

این تفسیر مشحون از شواهد نظم و نثر عربی و مباحث لغوی، کلامی، فقهی، بلاغی و نیز بررسی اختلاف قرائت‌ها و ترجیح اصح قرائات، و ایراد اقوال مفسران و پاسخ به آنها و نیز طرح سوالات جدید برای درگیری ذهن خواننده و تبیین وجوه مختلف تفسیری اعم از لفظی و معنایی است. گفتنی است که تفسیر کشاف اگر چه به جهت تمایل و تعصب زمخشری در مذهب اعتزال، از گذشته، محل اعتراض و اشکال بسیاری از ائمهٔ اشعری و اهل حدیث قرار داشته و شروح و ردیه‌های متعددی را بر آن نگاشته‌اند، اما به عنوان یکی از تفاسیر متقن و مورد اعتماد، در مجامع شیعی و اهل سنت محل توجه و استقبال بوده است.

گویند و گفته اند که آبستن است شب وین گفتگوی دانند اهل حدیث ورای