انفقتم

ونظير اين روايت در عدم انطباق با آيه روايتى است كه باز در المنثور از ابن جرير، وابن منذر، از ابن جريح آورده كه گفت : مؤ منين ازرسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) پرسيدنداموال خود را به چه مصرفى برسانند؟ اين آيهنازل شد، كه (يسئلونك ما ذا ينفقون ؟ قل ما انفقتم من خير...)، و اين آيه مربوط بهصدقات مستحبى است و زكات غير اينها است .

و ما انفقتم من نفقه او نذرتم من نذر فان اللّه يعلمه

(و اسئلوا ما انفقتم و ليسالوا ما انفقوا) - ضمير جمع در كلمه (واسئلوا) به مؤ منين، و ضمير در (يسئلوا) به كفار برمى گردد، و معناى جمله مورد بحث اين است كه : اگرزنـى از شـمـا مـسلمانان به كفار پيوست ، شما نيز بايد از كفار مهريه اى كه به آن زنداده ايـد مـطـالبـه كـنـيـد، هـمچنان كه آنها مى توانند مهريه زنى را كه به شما مسلمانانپـيـوسـتـه از شـمـا مـطـالبه كنند، آيه شريفه با جمله اى ختم شده كه در آن به اين معنااشاره شده است ، كه احكام مذكور در آيه حكم خداست ، مى فرمايد: (ذلكم حكم اللّه يحكمبينكم و اللّه عليم حكيم ).

به هر حال جمله (ما انفقتم من خير) (آنچه از نيكيها انفاق مى كنيد) مى گويد: انفاق از هرموضوع خوبى مى تواند باشد، و تمام نيكيها راشامل مى شود، خواه از اموال باشد يا خدمات ، از موضوعات مادى باشد يا معنوى .

يسلونك ما ذا ينفقون قل ما انفقتم من خير فللولدين و الاقربين و اليتمى و المسكين و ابنالسبيل و ما تفعلوا من خير فان الله به عليم(215)

گفتار در اينكه چرا در پاسخ از اينكه (چه انفاق كنيم ؟) فرموده : (عفو را) همان گفتارىاست كه ما در تفسير آيه (يسئلونك ما ذا ينفقون ؟قل ما انفقتم من خير فللوالدين و الاقربين ...) گذرانديم .

سپس مى افزايد (بگو هر خير و نيكى (و هرگونه سرمايه سودمند مادى و معنوى ) كهانفاق مى كنيد براى پدر و مادر و نزديكان و يتيمان و مستمندان و واماندگان در راه بايدباشد) (قل ما انفقتم من خير فللوالدين و الاقربين و اليتامى و المساكين و ابنالسبيل ).

يسلونك ماذا ينفقون قل ما انفقتم من خير فللولدين و الاقربين و اليتامى و المساكين و ابنالسبيل و ما تفعلوا من خير فان اللّه به عليم . (215)

يـاايها الذين ءامنوا اذا جاءكم المومنات مهاجرت فامتحنوهن اللّه اعلم بايمانهن فان علمتموهنمـومانت فلا ترجعوهن الى الكفار لا هن حل لهم و لا هم يحلون لهن و اتوهم ما انفقوا و لا جناحعـليـكـم ان تـنـكـحـوهـن اذا اتـيتموهن اجورهن و لا تمسكوا بعصم الكوافر واسلوا ما انفقتم وليـسـلوا ما انفقوا ذلكم حكم اللّه يحكم بينكم و اللّه عليم حكيم (10) و ان فاتكم شى ء منازواجـكـم الى الكـفـار فـعـاقـبـتـم فـاتـوا الذيـن ذهـبـت ازوجـهـممـثـل ما انفقوا و اتقوا اللّه الذى انتم به مومنون (11) يايها النبى اذا جاءك المومنت يبايعنكعـلى ان لا يـشـركـن بـاللّه شـيـا و لا يسرقن ولا يزنين و لا يقتلن اولادهن و لا ياتين ببهتانيـفترينه بين ايديهن و ارجلهن و لا يعصينك فى معروف فبايعهن و استغفر لهن اللّه ان اللّهغفور رحيم (12) يا ايها الذين امنوا لا تتولوا قوما غضب اللّه عليهم قد يئسوا من الاخرة كمايئس الكفار من اصحاب ال قبور(13)

مؤ لف : در تفسير آيه : (و ما انفقتم ...) روايات زيادى در معناى صدقه و نذر و ظلموارد شده است كه ان شاء اللّه آنها را در موارد خودشنقل خواهيم كرد.