انعمت

و گفته‌اند: انعمت علیهم بالاسلام و السنّة اسلام و سنّت درهم بست که تا هر دو بهم نشوند بنده را استقامت دین نبود. در آثار بیارند که شافعی گفت: حقّ را جلّ جلاله بخواب دیدم که مرا گفت: تمنّ علیّ یا بن ادریس. از من آرزوی خواه ای پسر ادریس گفتم امتنی علی الاسلام. یا رب مرا میرانی بر اسلام میران گفتا اللَّه گفت قل و علی السّنة بگو و بر سنّت بیکدیگر خواه از من، که اسلام بی سنّت نیست، و هر چه نه با سنّت است آن دین حق نیست. مصطفی ع از اینجا گفت: لا قول الّا بعمل و لا قول و عمل الّا بنیّة و لا قول و عمل و نیّة الّا باصابة السّنّة

و بنابراين برترين مرحله شكرى كه از انسان ساخته است اين است كه اظهار عجز وناتوانى از شكر نعمتهاى او كند، همانگونه كه در حديثى از امام صادق (عليهالسلام ) مىخوانيم كه فرمود: فيما اوحى الله عز و جل الى موسى اشكرنى حق شكرىفقال يا رب و كيف اشكرك حق شكرك و ليس من شكر اشكرك به الا و انت انعمت به علىقال يا موسى الان شكرتنى حين علمت ان ذلك منى :

و به شهادت آيه شريفه : (اهدنا الصراط المستقيم صراط الذين انعمت عليهم ، غيرالمغضوب عليهم ، و لا الضالين ).

در اين آيات بار ديگر خداوند روى سخن را به بنىاسرائيل كرده و نعمتهاى خدا را به آنها يادآور مى شود و مى گويد: اى بنىاسرائيل نعمتهائى را كه به شما دادم بخاطر بياوريد: (يا بنىاسرائيل اذكروا نعمتى التى انعمت عليكم ).

الذین رب انعمت علیهم آن کسان کاب و گلشان کردهٔی با نعمت مهرش عجین

روى سخن را به بنى اسرائيل كرده چنين مى گويد: اى بنىاسرائيل به خاطر بياوريد نعمتهاى مرا كه به شما بخشيدم ، و به عهد من وفا كنيد تا مننيز به عهد شما وفا كنم ، و تنها از من بترسيد (يا بنىاسرائيل اذكروا نعمتى التى انعمت عليكم و اوفوا بعهدى اوف بعهدكم و اياى فارهبون )

آيه (40) : يابنى اسرائيل اذكروا نعمتى التى انعمت عليكم و اوفوا بعهدى اوف بعهدكم و ايى فارهبون

و ايـنـكـه كـلمه (نعمت ) را با جمله (التى انعمت على و على والدى ) تفسير كرده مىفـهـماند كه شكر مذكورم از طرف خود سائل است ، و هم از طرف پدر و مادرش . و در حقيقتفرزند بعد از درگذشت پدر و مادرش زبان ذكر گويى براى آنان است .

و در جائى ديگر مى فرمايد: (و من يتبدل الكفر بالايمان ، فقدضل سواء السبيل ) (كسيكه ايمان را با كفر عوض كند، راه را گم كرده )، كه مى رسانددسته سومى هستند كه نه راهشان بسوى بالا است ، و نه بسوى سقوط، بلكه اصلا راه راگم كرده دچار حيرت شده اند، آنها كه راهشان بسوى بالا است ، كسانى هستند كه ايمانبه آيات خدا دارند، و از عبادت او استكبار نمى كنند، و بعضى ديگر راهشان بسوى پستىمنتهى ميشود، و آنها كسانى هستند كه بايشان غضب شده ، و بعضى ديگر اصلا راه را ازدست داده و گمراه شده اند، و آنان (ضالين )اند، و اى بسا كه آيه مورد بحث باين سهطائفه اشاره كند، (الذين انعمت عليهم ) طائفهاول ، و (مغضوب عليهم ) طائفه دوم ، و (ضالين ) طائفه سوم باشند.

يابنى اسرائيل اذكروا نعمتى التى انعمت عليكم و اوفوا بعهدى اوف بعهدكم و ايىفارهبون (40)

و اينكه امام فرمود: (پس از خدا براى آنان تطهير از شرك و بت پرستى درخواست كرد)الخ ، هر چند كه تنها تطهير از بت پرستى را خواست ، و ليكن از آنجا كه بت پرستى رابه ضلالت تعليل كرد، و گفت : (چون شرك و بت پرستى ضلالت است )، لذا امام(عليه السلام ) تطهير از معاصى را هم اضافه كرد، چون به بيانى كه در آيه :(صراط الذين انعمت عليهم ).

يابنى اسراءيل اذكروا نعمتى التى انعمت عليكم و انى فضلتكم على العالمين (122)