[ویکی الکتاب] معنی أَنصَحُ: نصیحت می کنم ریشه کلمه: نصح (۱۳ بار) «أَنْصَح» از مادّه «نُصح» (بر وزن قفل) به معنای خلوص و بی غل و غش بودن است. لذا «ناصح العسل» به معنای عسل خالص است، سپس این تعبیر در مورد سخنانی که از روی نهایت خلوص نیت و خیرخواهی و بدون تقلب و فریب و تزویر گفته می شود، به کار رفته است.
جملاتی از کاربرد کلمه انصح
در تفسير عياشى از ابن ابى نصر بزنطى از امام ابى الحسن رضا (عليه السلام )روايت كرده كه فرمود: خداى تعالى از نوح حكايت كرده كه گفت : (لا ينفعكم نصحى اناردت ان انصح لكم ، ان كان اللّه يريد ان يغويكم ) آنگاه فرمود: امر هدايت به دستخداى تعالى است ، او است كه هدايت مى كند و گمراه مى نمايد.
ابلغكم رسالات ربى و انصح لكم و اعلم من الله ما لا تعلمون
اين نيز دامنه وسيعى دارد و بايد به ادبى كه در ثناى خدا رعايت مى كردند ملحقش ساخت ودر عين حال از جهت ديگرى تبليغ عمليش بايد خواند كه دست كمى از تبليغ قولى ندارد،بلكه موثرتر از آن است ، و در قرآن كريم از اين نوع ادب بسيار زياد ديده مى شود، ازآن جمله ادبى است كه خداى تعالى از نوح (عليه السلام ) در محاوره اى كه بين او و قومشواقع شده چنين حكايت مى كند: (قالوا يا نوح قد جادلتنا فاكثرت جدالنا فاتنا بماتعدنا ان كنت من الصادقين . قال انما ياتيكم به الله ان شاء و ما انتم بمعجزين . و لاينفعكم نصحى ان اردت ان انصح لكم ان كان الله يريد ان يغويكم هو ربكم و اليهترجعون ).
اشتهی انصح لکن لسانی قفلت اننی انصح بالصمت علی الاخفا
و لا ينفعكم نصحى ان اءردت اءن انصح لكم ان كان اللّه يريد ان يغويكم ...
ابلغكم رسالات ربى و انصح لكم و اعلم من الله ما لا تعلمون(62)
سـپـس اضافه مى كند (اگر خداوند به خاطر گناهان و آلودگيهاى جسمى و فكرى تانبـخـواهـد شـمـا را گمراه سازد، هرگز نصيحت من براى شما سودى نخواهد بخشيد هر چندبـخـواهـم شـمـا را نـصيحت كنم ) (و لا ينفعكم نصحى ان اردت ان انصح لكم ان كان اللهيريد ان يغويكم ).
و اگر نوح (عليه السلام ) نصيحت كردن خود را مشروط به اراده خود كرده و فرمود: (اناردت ان انصح لكم ) براى اين بود كه كفار، نزد نوح (عليه السلام ) اقرار نمىكردند به اينكه او خيرخواهشان است ، - هر چند كه واقعا مى دانستند خيرخواه آنان است ، - وبه همين جهت نوح (عليه السلام ) نيز بطور صريح نفرمود من براى شما خيرخواهى مىكنم ، بلكه فرمود: اگر خواستم خيرخواهى بكنم خيرخواهى ام سودى به حالتان ندارد.