انجیل متی
معنی کلمه انجیل متی در فرهنگ فارسی
معنی کلمه انجیل متی در دانشنامه عمومی
بر پایه روایت سنتی مسیحیت این کتاب توسط مَتّی یکی از دوازده حواری عیسی نگاشته شده است. برخی بر این باورند که این دیدگاه سنتی از میانه های سده دوم میلادی به بعد رایج بوده است. از سده ۱۸ میلادی به بعد، پژوهشگران به صورت فزاینده ای درستی دیدگاه سنتی را زیر سؤال برده اند و امروز بیشتر بر این باورند که متی انجیلی که نامش را بر روی آن گذشته اند را ننوشته است. بیشتر پژوهندگان امروزی بر این باورند که انجیل توسط یک نویسنده مستقل مسیحی در اواخر سده یکم میلادی نوشته شده است. اجماع نظر کارشناسان عهد جدید این است که نویسنده آغازین انجیل آن را به زبان یونانی تألیف کرده است. به جز شمار اندکی از پژوهندگان، بقیه همداستانند که متی و لوقا از روایت انجیل مرقس، به علاوه نوشته فرضی Q ( که شامل سخنان عیسی می شود ) ، به صورت منبع بهره برده اند. گروه اقلیت بر این نظر است که نخست متی انجیلش را نوشته و سپس مرقس انجیلش را نوشته، و سرانجام لوقا آن دو را ترکیب نموده است. هرچند لازم به ذکر است، دلیل اینکه برخی تاریخدانان تاریخ نگارش اناجیل اَربَعه ( متی، مرقس، لوقا، یوحنا ) را به بعد از سال ۷۰ میلادی نسبت می دهند، پیشگویی عیسی مسیح در انجیل ها نسبت به ویرانی معبد اورشلیم است و از آنجا که این دسته از تاریخدانان باور ندارند که عیسی مسیح قادر به پیشگویی در این مورد بوده است، پس نتیجه می گیرند که انجیل ها بعد از تحریب معبد اورشلیم یعنی سال ۷۰ میلادی نوشته شده اند و نگارندگان انجیل ها ویرانی معبد اورشلیم را بعدها در کلام عیسی وارد کرده اند، حال آنکه برخی دیگر از تاریخدانان که به پیشگویی الهی توسط عیسی مسیح باور دارند، با استناد به تحلیل درون متنیِ انجیل ها، تاریخ تألیف بسیار زودهنگام تری را تخمین زده اند .
معنی کلمه انجیل متی در دانشنامه اسلامی
قدیمی ترین انجیل ها است و به طوری که بعضی از مسیحیان گفته اند، تصنیف این کتاب و انتشارش در سال 38 میلادی بوده، بعضی دیگر آن را بین 50 تا 60 دانسته اند، پس این انجیل (که از بقیه انجیل ها قدیمی تر است) به اعتراف خود مسیحیان بعد از مسیح نوشته شده، مدرک ما در این مدعا کتاب "قاموس الکتاب المقدس" ماده "متی" تالیف مستر هاکس است. انجیل متی از همه اناجیل مفصل تر بوده و زندگی حضرت عیسی علیه السلام را با جزئیات بیشتری بیان کرده است. این کتاب در 27 باب به اتمام می رسد.
و محققین از قدما و متاخرین ایشان برآنند که این کتاب در اصل به زبان عبرانی نوشته شد و سپس به زبان یونانی و سایر زبان ها ترجمه شده است و تازه نسخه اصلی و عبرانی آن هم مفقود شده، پس آنچه ترجمه از آن به جای مانده مجهول الحال است و معلوم نیست مترجم آن کیست، مدرک ما در این ادعا کتاب "میزان الحق" است، البته صاحب "قاموس الکتاب المقدس" هم با تردید به آن اعتراف نموده است.
در مورد زمان و مکان نگارش این کتاب نیز نظرات مختلف وجود دارد؛ به طوری که مستر هاکس آورده است: «زمان تصنیف آن انجیل معلوم نیست؛ ولی به هر صورت این مسلّم است که پیش از اناجیل دیگر انتشار یافته است. برخی برآنند که در سال 38 و بعضی هم مابین سال 50 و 60، نوشته شده است». برخی هم می گویند این انجیل را دیرتر؛ یعنی پس از این که انجیل مرقس مدت زیادی در دسترس مردم بوده است، تاریخ گذاری کرده اند.
این عده، زمان نگارش آن را در دهه 70 یا حتی دیرتر قرار می دهند. در محل نوشتن این کتاب برخی می گویند برای اهالی فلسطین نگاشته شده است؛ ولی بیش تر مکان نوشتن این انجیل را انطاکیه و برای اهالی آن دیار می دانند».
انجیل متی با برشماری اجداد عیسی مسیح علیه السلام آغاز و بیان تولد آن حضرت ادامه می یابد. «اما ولادت عیسی مسیح چنین بود که چون مادرش مریم به یوسف نامزد شده بود، قبل از آنکه با هم آیند، او را از روح القدس حامله یافتند و شوهرش یوسف چونکه مرد صالح بود و نخواست او را عبرت نماید، پس اراده نمود او را به پنهانی رها کند». بعد از آن جریان فرار عیسی و خانواده اش به مصر را می آورد. تا این که یحیای تعمیددهنده راه را برای عیسی آماده می کند و خبر از نزدیکی ملکوت آسمان که آن را اشعیای نبی خبر داده بود، می دهد. بعد از آن یحیای معمدان او را تعمید می دهد.
در باب چهارم عیسی علیه السلام در بیابان امتحان می شود، تا در شهر جلیل با موعظه و پند، خدمات خود را آغاز نماید. بعد از آن، موعظه معروف بالای کوه را بیان می دارد که در آن درباره تورات هم سخن به میان آمده است: «گمان مبرید که من آمده ام تا تورات یا صحف انبیاء را باطل سازم؛ نیامده ام تا باطل کنم بلکه تا تمام کنم».
در باب های هشتم تا نهم، مجموعه ای از معجزات حضرت عیسی علیه السلام را آورده و سپس مأموریت دوازده حواری را می گوید. در باب 16، عیسی علیه السلام نخستین بار پیشگویی مرگ خود را می کند. در باب بعدی دوباره این امر تکرار می شود: «و او را خواهد کشت و در روز سوم خواهد برخاست». عیسی علیه السلام در ادامه خدمات خودش در شهر اریحا، دو کور را شفا داد.
جملاتی از کاربرد کلمه انجیل متی
غسل تعمید عیسی توسط یحیی تعمیددهنده رخدادی مهم در زندگی عیسی است که در سه انجیل متی، مرقس و لوقا شرح داده شده‌است. این کار در المغطس در اردن امروزی صورت گرفت.
این دعا توسط اکثر فرقه های مسیحی در عبادت خود استفاده می شود و با چند استثنا ، شکل نیایش‌سرایی آن از نسخه انجیل متی است. پروتستان‌ها معمولاً دعا را با یک نیایش پایان می‌دهند (در برخی نسخه‌ها، «زیرا پادشاهی، قدرت و جلال از آن توست، تا ابدالاباد، آمین»)، افزوده‌ای که بعداً در برخی از نسخه های خطی انجیل متی ظاهر شد. به گفته کلایتون اشمیت، استاد مدرسه الهیات فولر، اگرچه تفاوت‌های الهیاتی و شیوه‌های مختلف عبادت مسیحیان را از هم جدا می‌کند، «در دانستن اینکه مسیحیان در سراسر جهان با هم دعا می‌کنند احساس همبستگی وجود دارد... و این کلمات همیشه ما را متحد می‌کنند».
در اناجیل، عیسی در مجالس مشخصی مانند موعظهٔ سر کوه در انجیل متی یا موعظه در دشت در لوقا آموزه‌های خود را منتقل می‌کند. به‌عقیدهٔ گرد تایسن و آنِت مرتس، این موعظه‌ها واقعاً حاوی تعالیم عیسی هستند، اما در ابتدا بدون هیچ زمینه‌ای ثبت و ضبط شده بودند؛ در نتیجه، عرضه آن‌ها در چنین مجالسی توسط عیسی، ابتکار نویسندگان انجیل‌ها بوده‌است. علی‌رغم اینکه آنچه عیسی به عنوان معجزه انجام می‌داد با فضای اجتماعی دوران باستان هم‌خوانی دارد، او به گونه‌ای دیگر تعریفشان می‌کرد. ابتدا آن‌ها را به ایمان افراد شفا یافته ربط داد و دوم، به عنوان نشانهٔ رسیدن آخرالزمان.
در گزارش اعترافات پطرس در انجیل متی، اعتقاد بر این است که مسیح، پطرس را به عنوان سنگی که کلیسای مسیح بر روی آن ساخته خواهد شد، تعبیر می‌کند. در حالی که برخی از محققان معتقدند پطرس اولین اسقف روم بود، برخی دیگر می‌گویند که نهاد پاپ به این ایده وابسته نیست که پیتر اسقف رم بوده یا حتی در رم بوده‌است. بسیاری از محققان بر این باورند که ساختار کلیسایی متعدد در رم تا اواسط قرن دوم، زمانی که ساختار یک اسقف واحد توسط پیشگامان تصویب شد، وجود داشت.
آیین دو شمشیر آیینی است که در قرن پنجم میلادی توسط آگوستین قدیس با توسل به آیه ای از انجیل متی که گفته است:
وقتی دیدید که عمل شنیعی که مایه تخریب است گفته شده توسط دانیال پیامبر، ایستاده در مکان مقدس اتفاق افتاد (بگذارید خواننده بفهمد)، بگذارید که آنهایی که در یهودیه زندگی می‌کنند به کوه‌ها فرار کنند. - انجیل متی، فصل ۲۴، آیات ۱۵ و ۱۶
در کتاب‌های مقدس، هم قرآن و هم انجیل، در داستان بلعیده‌شدن یونس توسط یک ماهی بزرگ، به نهنگ اشاره شده است. در سر ستون کلیسایی مربوط به قرون وسطی، سدهٔ ۱۲ام میلادی، در پوی-دو-دم فرانسه، تندیسی قرار دارد که در آن به این داستان اشاره شده است. داستان یونس در عهد عتیق، در کتاب یونس آمده و در انجیل متی ۱۲:۴۰، عیسی مسیح از او یاد کرده است.
مریم (به عبری: מרים) ملقب به مریم مقدس و تئوتوکوس، زنی یهودی در قرن اول میلادی بود که مطابق عهد جدید، عیسی از او زاده شد. در عهد جدید، فقط دو انجیل متی و لوقا مریم را در زمان زاییدن عیسی باکره توصیف کرده‌اند. کاتولیک‌ها و ارتدکس‌ها برای مریم به عنوان مادر خدا جایگاهی والا قائل هستند اما پروتستان‌ها نقش او در مسیحیت را پررنگ نمی‌دانند. در اسلام مریم بلندمرتبه‌ترین زن عالم به‌شمار می‌رود؛ قرآن نیز مریم را باکره معرفی کرده و او تنها زنی است که نامش در قرآن ذکر شده است.
پیام اصلی انجیل متی اثبات این حقیقت است که عیسای ناصری همان «مسیحای موعود»، یعنی پادشاه و رهایی‌بخش بنی اسرائیل است که در کتاب مقدّس یهودیان وعدهٔ آمدنش داده شده بود.