انث
معنی کلمه انث در فرهنگ فارسی
معنی کلمه انث در دانشنامه اسلامی
انثی به معنی ماده است مقابل نر، خواه انسان باشد یا غیر آن مثل که مراد انسان است و مثل که شامل تمام ماده هاست اعمّ از انسان و غیره. جمع آن به کسر الف است مثل . . یعنی نمیخوانید جز خدا مگر مادههائی و نمیخوانند مگر شیطان بی فایده را. این آیه میان مفسّران معرکة الاراء است راغب در مفردات گوید: بعضی از مفسّران حکم لفظ را معتبر دانسته و گفته: چون نام معبودهای آنان، مؤنث بود مثل لات، منات و عزّی، بدین جهت در آیه شریفه «اَناث» آمده، و بعضی حکم معنی را معتبر شمرده و گفته: اِناث به معنی منفعل است و به آنکه قبول فعل کند اَنیث گفته شده و گویند و به آهن نرم اَنیث گفته شده و گوید: موجودات بعضی نسبت به بعضی سه گونهاند یکی فقط فاعل است بدون انفعال و آن خداست و دیگری فقط منفعل است بدون انفعال و آن خداست و دیگری فقط منفعل است بدون فعل و آن جماد است و سوّمی از جهتی فاعل و از جهتی منفعل است مثل ملائکه، انسانها، و جنّ، که نسبت به خدا منفعل و نسبت به کارهای خود فاعل اند، و چون بتهای مشرکان فقط منفعل بودند بدون فعل لذا آنها را «اناث» خوانده است «اِنْ یدعون من دونه الّا اِناثاً» راغب خودش وجه دوم را صحیحتر دانسته و پسندیده است. در المیزان فرمده: اصنام و تمام معبودهای غیر خدا اناث خوانده شده، چون آنها قابل و منفعلند (نه فاعل) و آنچه پرستندگان توقّع دارند در قدرت آنها نیست و بعد چند آیه درباره عدم قدرت بتها آورده است. مثل . درالمنار گوید: برای هر قبیله بتی بود که آنرا انثای آن قبیله میخواندند یا مراد نامهای معبود هاست که از حقیقت الوهیّت بر کنار بودند، بعد گوید: استاد گفت: بسیاری از مفسران گفتهاند: مراد از اناث در آیه، مردگانند زیرا عرب بر مردگان اناث اطلاق میکند چون ضعیف و عاجزاند، بعد گوید: استاد این اخیر را اختیار کرده است . در کتاب آغاز و انجام جهان ص 138-140 گفته: در سوره توحید اوصافی برای خداوند متعال ذکر شده است که همه آنها منحصر در ذات مقدّس اوست خدا احد است، صمد است... و زائیده نشده و همتائی برای او نیست با این سوابق و اواحق بدست میآوریم: تنها خداوند است که نزائیده است و جز او هر چه و هر که است همه زایندهاند و زائیدهاند پس لابد همه ماده هستند، مادهای نکره و ناشناس، زن نیستند ولی زائیدهاند. (نقل به اختصار). مراد صاحب کتاب این است که کلمه اناث در معنی حقیقی خود است و احتیاج به تأویل نیست و موجودات عالم جز خدا همه انثی هستند و میزایند و انثی لازم نیست فقط زن باشد ، تمام موجودات تو در تو هستند و به تدریج از هم زائیده و باز میشوند. این سخن در نظر نگارنده بسیار عمیق و از همه صحیحتر و درستتر است و اللّه العالم.
جملاتی از کاربرد کلمه انث
اناث جمع انثى از ماده انث (بر وزن ادب ) به معنى موجود نرم وقابل انعطاف است ، و لذا هنگامى كه آهن در آتش نرم شود، عرب مى گويد انث الحديد واگر به جنس زن اناث و مؤ نث گفته ميشود به خاطر آن است كه جنس لطيفتر و انعطافپذيرترى است .