معنی کلمه امت واحد در دانشنامه اسلامی
امت واحد بودن همه انسان ها در مقطعی از تاریخ:کان الناس امة وحدة فبعث الله النبیین... «مردم (در آغاز) یک دسته بودند (و تضادی در میان آنها وجود نداشت. بتدریج جوامع و طبقات پدید آمد و اختلافات و تضادهایی در میان آنها پیدا شد، در این حال) خداوند، پیامبران را برانگیخت تا مردم را بشارت و بیم دهند و کتاب آسمانی، که به سوی حق دعوت می کرد، با آنها نازل نمود تا در میان مردم، در آنچه اختلاف داشتند، داوری کند» وما کان الناس الا امة وحدة فاختلفوا... « (در آغاز) همه مردم امّت واحدی بودند سپس اختلاف کردند...»
تفرقه میان امت واحد اولیه
پدید آمدن تفرقه میان امت واحد اولیه:کان الناس امة وحدة فبعث الله النبیین مبشرین ومنذرین وانزل معهم الکتـب بالحق لیحکم بین الناس فیما اختلفوا فیه... «مردم (در آغاز) یک دسته بودند (و تضادی در میان آنها وجود نداشت. بتدریج جوامع و طبقات پدید آمد و اختلافات و تضادهایی در میان آنها پیدا شد، در این حال) خداوند، پیامبران را برانگیخت تا مردم را بشارت و بیم دهند و کتاب آسمانی، که به سوی حق دعوت می کرد، با آنها نازل نمود تا در میان مردم، در آنچه اختلاف داشتند، داوری کند....» وما کان الناس الا امة وحدة فاختلفوا... « (در آغاز) همه مردم امّت واحدی بودند سپس اختلاف کردند...»
عدم تعلق مشیت الهی بر امت واحد
عدم تعلق مشیت الهی بر امت واحد بودن همه انسان ها:... ولو شآء الله لجعلکم امة وحدة ولـکن لیبلوکم فی مآ ءاتـلـکم... «...و اگر خدا می خواست، همه شما را امت واحدی قرار می داد ولی خدا می خواهد شما را در آنچه به شما بخشیده بیازماید (و استعدادهای مختلف شما را پرورش دهد)...» ولو شآء ربک لجعل الناس امة وحدة ولایزالون مختلفین. «و اگر پروردگارت می خواست، همه مردم را یک امت (بدون هیچ گونه اختلاف) قرار می داد ولی آنها همواره مختلفند.» و لو شآء الله لجعلکم امة وحدة... «و اگر خدا می خواست، همه شما را امت واحدی قرار می داد (و همه را به اجبار وادار به ایمان می کرد امّا ایمان اجباری فایده ای ندارد!)...» و لو شاء الله لجعلهم امة وحدة... «و اگر خدا می خواست همه آنها را امّت واحدی قرار می داد (و به زور هدایت می کرد، ولی هدایت اجباری سودی ندارد)...»