امامان دوازده گانه

معنی کلمه امامان دوازده گانه در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اِمامان ِ دَوازْدَهْگانه ، امامان اهل بیت (ع ) که در مذهب شیعه اثنا عشریه به عنوان امامان منصوص و برگزیده از جانب خداوند شناخته می شوند.
این امامان به ترتیب امامت عبارتند از:۱- حضرت علی (ع ) (امامت : ۱۱-۴۰ق )،۲- فرزندش امام حسن (ع ) (امامت : ۴۰-۵۰ق )،۳- برادرش امام حسین (ع ) (امامت : ۵۰ -۶۱ق )،۴- فرزندش امام زین العابدین (ع ) (امامت :۶۱ -۹۴ق )،۵- فرزندش امام محمد باقر (ع ) (امامت :۹۴-۱۱۴ق )،۶- فرزندش امام جعفر صادق (ع ) (امامت : ۱۱۴- ۱۴۸ق )،۷- فرزندش امام موسی کاظم (ع ) (امامت : ۱۴۸-۱۸۳ق )،۸- فرزندش امام رضا (ع ) (امامت : ۱۸۳-۲۰۳ق )،۹- فرزندش امام محمد تقی (ع ) (امامت : ۲۰۳-۲۲۰ق )،۱۰- فرزندش امام علی النقی (ع ) (امامت : ۲۲۰-۲۵۴ق )،۱۱- فرزندش امام حسن عسکری (ع ) (امامت : ۲۵۴-۲۶۰ق )۱۲- و فرزندش حضرت مهدی ، امام زمان (ع ) (امامت : از ۲۶۰ق ).برای تفصیل درباره هر یک از این امامان به مقالات ذیل نام هر کدام ، نیز درباره باورهای اثنا عشریه ، به مقاله «امامیه » می توان مراجعه کرد.
آغاز امامت
طبق اعتقاد شیعه اثنا عشری، دوره امامت امامان دوازدهگانه با رحلت رسول اکرم (ص ) در ۱۱ق و به امامت رسیدن حضرت علی (ع ) آغاز شده ، و بدون انقطاع تاکنون ادامه یافته است . از ۲۶۰ق ، پس از درگذشت امام حسن عسکری (ع ) و انتقال امامت به فرزند ایشان ، امام مهدی (ع ) ، امامت از حالت ظهور به حالت غیبت مبدل شده ، و دوره بلند امامت آن حضرت تماماً در حال غیبت بوده است .
آثار اثباتی در امامیه
اعتقاد به امامان دوازده گانه اساس باور شیعه اثنا عشری است و در تأیید این باور نصوص متعددی از رسول اکرم (ص ) و ائمه (ع ) عنوان شده ، و حتی به تلویحاتی در قرآن کریم اشاره شده است . ادله اثبات امامت آنان خود موضوع کتاب های پرشماری در حوزه امامیه بوده ، و آثاری به سبک های گوناگون در این باره پرداخته شده است . به عنوان یکی از نخستین نمونه های تدوین در حوزه امامیه ، باید از کتاب سلیم بن قیس هلالی ، مربوط به اواخر سده نخست هجری یاد کرد که در آن ، از امامان دوازدهگانه سخن رفته است.
کتاب سلیم بن قیس، به کوشش علوی حسنی نجفی ، ج۱، ص ۲۲۷، بیروت ، ۱۴۰۰ق /۱۹۸۰م .
...

جملاتی از کاربرد کلمه امامان دوازده گانه

مغثل گفت : اى محمد! آنان را براى من با اسم معرفى كن ، حضرت فرمود: وقتى حسين ازدنيا برود، پسرش على امام است و بعد از او پسرش محمد و بعد از او پسرش جعفر و بعداز او پسرش موسى و بعد از او پسرش على و بعد از او پسرش محمد و بعد از او پسرشعلى و بعد از او پسرش حسن و بعد از او پسرش حجت محمَّد مهدى ، امام خواهند بود، پسايشانند امامان دوازده گانه اى كه بعد از من امامت را عهده دار هستند)).
ممكن است بعضى از برادران اهل تسنن بگويند كه ما روايات ((خلفاى بعد از من دوازدهنفرند)) را قبول داريم ، اما در آنها از امامان دوازده گانه اسم برده نشده است تا برآنهاتطبيق شود. پس دليل قانع كننده اى بر اثبات خلافت و امامت دوازده امام عليهم السّلامنخواهد بود.
به روایت اثنی عشری پیامبر اسلام محمد، دخترش فاطمه زهرا; و امامان دوازده گانه در مفهوم کلامی عصمت معصوم شمرده می شوند. بر این اساس، آنها قدرت ارتکاب گناه را دارند، اما به دلیل فطرت خود می‌توانند از انجام این کار اجتناب کنند. اعتقاد بر این است که معصومین به دلیل عدالت، آگاهی و عشق عالی که به خدا دارند، تنها از خواست خدا در اعمال خود پیروی می‌کنند. آنها همچنین از خطا مصون هستند: در امور عملی، در دعوت مردم به دین، و در ادراک علم الهی. شیعیان چهارده معصوم را برتر از بقیه مخلوقات و نیز بر سایر پیامبران بزرگ می‌دانند.
اين مطلب را كه خلفاى پيامبر همين امامان دوازده گانه هستند، تاءييد مى كند و رجحان مىدهد حديث ثقلين واحاديث كثيره اى كه در اين كتاب (ينابيع الموده ) و غير اين كتاب از كتبمعتبره ديگر ذكر شده است .(116)
خلاصه ، اگر شيعيان ، امام صادق عليه السّلام را رئيس مذهب خود مى نامند، معنايش ايننيست كه اين مذهب را آن حضرت ابداع و اختراع كرده باشد، بلكه مذهب ، همان مذهبرسول خدا صلّى اللّه عليه و آله است ؛ چون تمام امامان دوازده گانه پيرو همان مذهب بودهو آنان مروج ، مبيّن و مبلّغ اسلام واقعى ، يعنى همان دينى كه خدا براى پيامبرش ‍نازل كرده ، هستند و از خود چيزى به اسلام اضافه ننموده و به نظر خود چيزى از آن كمهم نكرده اند. از خود اجتهاد ننموده و دين را از طريق اجتهاد و قياس به دست نياورده اند،بلكه هر چه مى گويند منقول از شخص نبى اكرم صلّى اللّه عليه و آله است و - همانطورى كه در كلام ابن ابى الحديد معتزلى گذشت - آخر آنها همانى را مى گويد كهاول آنها سالها قبل گفته بود.