امام غزالی

آرامگاه فردوسی شاعر نامی و آرامگاه امام غزالی در این شهر قرار دارد.

با آن که برخی را عقیده بر این است که کلمه خرابات را اولین بار حکیم سنائی (متوفای حدود ۵۳۰ ق) به‌کار برده‌است، منوچهری (۴۳۲ ق)، ناصر خسرو (۴۸۱ ق)، خواجه عبدالله انصاری (۴۸۱ ق)، امام غزالی (۵۰۵ ق)، و دیگر استادان سخن فارسی، قبل از سنایی، آن را در کارهای خود آورده‌اند. بزرگان ادبیات پارسی عرفانی در پیشاپیش آن‌ها مولوی این واژه را به یک اصطلاح عرفانی تبدیل نمودند.

شیخ عالم، امام غزالی آن جهان علوم را والی

شیخ الاسلام امام غزالی آن صفابخش حالی و قالی

شیخ السلام امام غزالی آن صفا بخش حالی و قالی

در قرون پنجم و ششم هجری تشیع امامیه در حال گسترش در طبرستان بود و خلافت عباسیان قصد مقابله با این جریان را داشت؛ لذا می‌کوشید به راه‌های مختلف با اسپهبدان باوندی، که حامی این مذهب بودند، مقابله کند و سلجوقیان را برای رسیدن به این هدف حمایت می‌کرد. سلجوقیان نیز نوعی مشروعیت بر پایهٔ شریعت را مبنای کار خود قرار داده بودند و امام غزالی سلطان را دارای موهبتی از سوی خدا می‌داند و او را سایهٔ خدا بر مردم می‌داند. در دورهٔ سلجوقی تمایلات «ضد شیعی» افزایش یافته و سختگیری‌های مذهبی فزون می‌یابد، به‌طور مثال خواجه نظام‌الملک در سیاست‌نامه می‌نویسد «نکند خدای ناکرده در سلطنت ترکان سلجوقی به رافضیان میدان بدهند».

عمر زنان را از حضور در مساجد منع کرد، اما در دوره خلافت عثمان و علی، زنان دوباره اجازه حضور در مساجد را داشتند. با گسترش قلمرو خلافت اسلامی، از ورود زنان به مساجد جلوگیری شد. امام غزالی، در احیاءالعلوم نوشت که درست آن است که تنها زالان را به مسجد راه بدهند.

مرده‌ریگ ایران باستانی، مهد تصوف، صوفیهٔ خراسان، خراسان و پیرانش، امام غزالی و برادرش، مکتب بغداد، ماجرای حلاج و شبلی، آرامش در بغداد، باباطاهر و عین‌القضات، پیران پارسی، شعر صوفیه (سنائی و عطار)، دنیای مولانا جلال‌الدین، شعر صوفیه بعد از مولانا، اهل ملامت و فتیان، قلندر و خاکسار.