الندامه

معنی کلمه الندامه در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی لَّوَّامَةِ: بسیار ملامتگر- بسیار سرزنش کننده (منظور از نفس لوامه نفس مؤمن است ، که همواره در دنیا او را به خاطر گناهانش و سرپیچی از اطاعت خدا ملامت میکند ، و در روز قیامت سودش میرساند . بعضی گفتهاند : منظور از نفس لوامه جان آدمی است ، چه انسان مؤمن صالح ، و چه ا...
ریشه کلمه:
ندم (۷ بار)
نَدَم و نَدامَة به معنی پشیمانی و تأسف است بر چیز فوت شده و فرصتی از دست رفته در مفردات گفته:«النَّدمُ والنَّدامةُ: الَّتحَسُّرُ مِنْ تَغُّیرِ رَأْیٍ فی اَمْرٍ فائِتٍ» در قاموس آمده: «النَّدَمَ و النَّدامَةُ: اَلْاَسَفُ» آن را حزن نیز گفته‏اند . چون عذاب را دیدند پشیمانی را پنهان داشتند. . ناقه را پی کردند سپس پشیمان شدند. در قضیه قتل فرزند آدم برادر خویش را آمده . می‏شود گفت ندامتش از عدم دفن برادر بود و می‏شود گفت بر اصل قتل بود آیا درصورت دوم آن توبه است؟ در باره ناقه صالح آمده . گفته‏اند ندامت بعد از ظهور علامت عذاب بود و گرنه پس ازعقر ناقه، صالح «علیه السلام»را مسخره کرده‏اند چنانکه فرموده: .

جملاتی از کاربرد کلمه الندامه

در تفسير قمى در ذيل آيه (و اسروا الندامه لما راوا العذاب ) از معصوم (عليه السلام) رسيده كه فرمود: وقتى ولى خدا را مى بينند كه در چه ناز و نعمت است ، و خود در آتشدوزخند، ندامت خود را پنهان مى دارند، شخصى پرسيد: يا بنرسول الله اين پوشاندن ندامت چه فايده اى بهحال آنان دارد، به اينكه در عذابند؟ فرمود: از شماتت دشمنان كراهت دارند.
بعضى گفته اند: مراد از نفس لوامه تنها نفس كافر است كه در قيامت او را به خاطر كفرو معصيتى كه در دنيا مرتكب شده ملامت مى كند، همچنان كه فرمود: (و اسروا الندامه لماراوا العذاب )، كه البته براى هر يك از ايناقوال وجهى است .