العده

كانه اين جمله مى خواهد مجموع مطالب آيه راتعليل كند، هم است ثنا شدن مريض و مسافر و افطار كردن آن دو در ماه رمضان را، و همروزه گرفتن در ايام ديگر سال را، چيزى كه هست اينكه جملهاول مطلب اول را تعليل مى كند و مى فرمايد چون خدا سهولت را برايتان خواست ه ، وجمله آخر يعنى (و لتكملوا العده ) مطلب بعد را و مى فرمايد اينكه گفتيم به همان عدداز روزهاى ديگر سال را روزه بگيريد براى اين بود كهتكميل سى روز امرى واجب است .

و صاحب قرب الاسناد به سند خود از صفوان روايت كرده كه گفت : من شنيدم از امام صادق(عـليـه السـلام ) كـه مـردى بـه خـدمـتش آمد، و اين مساءله را پرسيد كه من همسرم را در يكمـجـلس سه بار طلاق دادم ، فرمود اعتبار ندارد، آنگاه فرمود مگر كتاب خدا را نمى خوانىكه مى فرمايد (يا ايها النبى اذا طلقتم النساء فطلقوهن لعدتهن و احصوا العده و اتقوااللّه ربكم لا تخرجوهن من بيوتهن و لا يخرجن الا ان ياتين بفاحشه مبينه ).

(كتب عليكم ) الخ ، و نيز (اياما معدودات ) الخ ، و معناى مجموع آن چنين مى شود: روزه برشما واجب شده ، و نيز عدد معينى در آن رعايت شده ، و همانطور كه ازاصل روزه رفع يد نمى شود، از عدد آن نيز صرفنظر نمى شود، پس اگر در ايامرمضان عارضه اى چون مرض و سفرپيش آيد كه حكم وجوب روزه را در آن ايام معدوده يعنىايام رمضان بردارد از اين ايام معدوده صرفنظر نمى شود، و بايد به همان عدد در سايرروزها روزه گرفت ، و اين همان حقيقتى است كه آيه سوم (و لتكملوا العده ) الخ متعرضاست ، پس جمله : (اياما معدودات ) الخ همانطور كه به بيان گذشته معناى تحقير و ناچيزبودن ايام را افاده مى كند، اين معنا را هم افاده مى كند، كه همين عدد ناچيز ركنى است كه درغرض و حكم روزه ماءخوذ شده است .

و هم براى اينكه عدد سى روزه را تكميل كرده باشيم ، و بعيد نيست كه ايراد جمله :(ولتكملوا العده ) باعث شده كه ديگر مانند آيه قبلى حكم آن صورت را كه روزه طاقتفرسا باشد بيان نكند چون هم بيان آيه قبلى براى اينجا نيز كافى بود و هم كلمه(سختى بر شما نخواست ه ) دلالت بر آن مى كرد.

و نيز فرموده : (و لتكملوا العده )، كه در اينگونه امور اثرهم بر بعض مترتب مىشود و هم بر كل ، و در گفتگوهاى روزانه خود مى گوئيم امر فلانى تمام وعقل او كامل شد و عكس اين را نمى گوئيم يعنى نمى گوئيمعقل فلانى تمام و امر او كامل شد0

يا ايها النبى اذا طلقتم النساء فطلقوهن لعدتهن و احصوا العده ...