[ویکی الکتاب] ریشه کلمه: عجل (۴۷ بار) «عاجِلَه» از مادّه «عَجَلَة» به معنای نعمت های زودگذر یا دنیای زودگذر است. مؤنّث عاجل و مراد از آن در قرآن دنیا است . و این بواسطه زود گذر بودن دنیاست آن سه بار در قرآن آمده و در هر سه مقابل آخرت است. * . «عَجَل» بر وزن فرس اسم است به معنی عجله آیه کنایه از مبالغه انسان در عجله است گوئی که از عجله آفریده شده در مجمع بقولی عجل بمعنی گل است که از ابو عبیده و جماعتی نقل شده یعنی انسان از خاک و گل آفریده شده ولی آن برخلاف ظاهر است خصوصاً با ملاحظه «فَلا تَستَعجِلوُنَ». آیه فوق نظیر آیه . میباشد. و عجول صیغه مبالغه است.
جملاتی از کاربرد کلمه العاجله
و كلمه (كلا) ردعى است از كلام سابق كه مى فرمود: (ايحسب الانسان الن نجمع عظامه)، و مى فرمود: (بل تحبون العاجله ) - يعنى زندگى عاجله كه همان زندگى دنيااست - (و تذرون الاخره ) يعنى زندگى آخرت را ترك مى كنيد، و كلمه(بل ) از اين پندار كه بعد از مرگ ، احياء و بعثى نباشد، اعراض كرده ، نظيراعراضى كه همين كلمه در جمله (بل يريد الانسان ليفجر) امامه كرده است .
در باره جمله (و من اراد الاخرة ) بيان ما همان است كه در جمله (من كان يريد العاجله )گذشت ، اشكال ما هم به كلام مفسرى كه گفته است : (معناى اينكه فرموده : (و من ارادالاخرة ) اين است كه آن كس كه با عمل خود آخرت را طالب باشد). همان اشكالى استكه در گفتار مفسّر در معناى جمله (من اراد العاجلة ) گذشت .
انا نحن نزلنا عليك القران تنزيلا (23) فاصبر لحكم ربك و لا تطع منهم اثما اوكفورا (24) و اذكر اسم ربك بكره و اصيلا (25) و مناليل فاسجد له و سبحه ليلا طويلا (26) ان هولاء يحبون العاجله و يذرون وراءهم يوماثقيلا (27) نحن خلقناهم و شددنا اسرهم و اذا شئنا بدلنا امثالهم تبديلا (28) ان هذه تذكرهفمن شاء اتخذ الى ربه سبيلا (29) و ما تشاؤ ن الا ان يشاء اللّه ن اللّه كان عليما حكيما (30)يدخل من يشاء فى رحمته و الظالمين اعد لهم عذابا اليما (31)
و در تفسير قمى در ذيل آيه (كلا بل تحبون العاجله ) آمده كه معصوم فرمود: عاجله هميندنياى حاضر است و (و تذرون الاخره )، يعنى رها مى كنيد آخرت را. و فرموده(ناضره ) در (وجوه يومئذ ناضره )، يعنى نورانى و معناى نظر كردن به وجهاللّه در (الى ربها ناظره ) نظر كردن به رحمت و نعمت خداست .