الطالب

معنی کلمه الطالب در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی طس: از حروف مقطعه و رموز قرآن (در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده که طس معنایش "انا الطالب السمیع : من (خداوند) طالب و شنوایم "است )
معنی طسم: از حروف مقطعه و رموز قرآن (در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده که طس معنایش "انا الطالب السمیع المبدی و المعید : من (خداوند) منم طالب شنوای آغازگر و باز گرداننده "است )
ریشه کلمه:
طلب (۴ بار)
در این که منظور از «طالب» چیست؟ حق آن است که «طالب» در این آیه عبادت کنندگان بت ها هستند. بعضی از مفسران نیز، احتمال داده اند: «طالب» اشاره به مگس است. بعضی دیگر، «طالب» را بت ها دانسته اند.

جملاتی از کاربرد کلمه الطالب

و اگر بت پرستان ، بت ها و هر معبود ديگر خود را اناث خوانده اند، بهقول بعضى ها بدين جهت است كه به زعم آنان بت ها و معبودها تاثر پذير ومنفعل است و خودش فاعل و اثر بخش نيست و هيچ خواسته اى از خواسته هاى پرستندگانخود را بر نمى آورند و در جاى ديگر قرآن همين معنا را براى اناث بودن بت ها آورده وفرموده : (ان الذين تدعون من دون اللّه لن يخلقوا ذبابا و لو اجتمعوا له و ان يسلبهمالذباب شيئا لا يستنقذوه منه ضعف الطالب و المطلوب ما قدر وااللّه حق قدره ان اللّه لقوىعزيز) و باز درجاى ديگر فرموده : (و اتخذوا من دونه الهه لا يخلقون شيئا و هميخلقون و لا يملكون لانفسهم ضرا و لا نفعا و لا يملكون موتا و لا حيوة و لا نشورا)
او به چاپ کتاب‌هایی چون میزان الطالب، چهارده جلد از تفسیر نور، التوازن الاسلامی، الحکومة الاسلامیة فی روایات الشیعة و چند جلد از تألیفات محمدعلی اراکی نظارت داشته‌است.
(ابو جعفر اسكافى ) مى گويد: (همانطور كه ابن ابى الحديد در شرح نهج البلاغهجلد 3 صفحه 270 ذكر كرده است ) جريان خوابيدن على (عليه السلام ) در بستر پيغمبر(صلى الله عليه و آله و سلم ) به تواتر ثابت شده و غير از كسانى كه مسلمان نيستند وافراد سبك مغز آن را انكار نمى كنند در جلد دوم (الغدير)ذيل آيه مورد بحث (صفحه 48 به بعد) مى نويسد: (غزالى ) در كتاب احياء العلوم جلدسوم صفحه 238 و گنجى در كتاب (كفاية الطالب ) صفحه 114 و (صفورى ) در(نزهة المجالس ) جلد دوم صفحه 209 و ابن (صباغ مالكى ) در كتاب(الفصول المهمة ) صفحه 33، (سبط ابن جوزى حنفى ) در (تذكرة الخواص )صفحه 21 (شبلنجى ) در (نور الابصار) صفحه 86 و احمد در (مسند) جلد يكصفحه 348 و (تاريخ طبرى ) جلد دوم صفحه 99 تا 101 و (ابن هشام ) در(سيرة ) جلد دوم صفحه 291 و (حلبى ) در (سيره ) خود و (تاريخ يعقوبى) جلد دوم صفحه 29 جريان (ليلة المبيت ) رانقل كرده اند.
ایها الطالب چو جای ما و من عین مطلوبم که می گویم سخن
و امـا (طس ) معنايش (انا الطالب السميع ) است ، يعنى منم طالب شنوا. و اما (طسم) مـعـنـايـش مـنـم طـالب شـنـواى مـبـدى و مـعـيـد، (يـس ) آن نـيـز يـكـى از اسـمـاءرسـول خـدا (صـلّى اللّه عـليـه و آله وسـلّم ) اسـت ، و معنايش (يا ايها السامع للوحى والقـرآن الحـكـيـم انك لمن المرسلين على صراط مستقيم ) هان اى شنواى وحى و قرآن حكيمبـه درسـتـى كـه تـو قطعا از فرستادگان خدايى كه بر صراط مستقيم و مهيمن بر آنىاست .
این مطلب در دعای ندبه هر جمعه خوانده می‌شود: «این الطالب بذحول الانبیاء و ابناء الانبیاء این الطالب بدم المقتول بکربلا»
كفاية الطالب ، حافظ محمّد بن يوسف گنجى شافعى ، مطبعة الغرى - نجف اشرف 1356ه‍ . ق ، 1937 م .
هر چه جز حق ‌می‌بیند، محجوبست ٭ و هر چه بجستن توان یافت، با جوینده منسوبست ٭ ضعف الطالب والمطلوب.

اين روايت را دانشمند معروف اهل تسنن علامه ابن كثير در تفسير خود، و همچنين علامه ابن  صباغ مالكى در (فصول المهمه ) و گنجى شافعى در (كفاية الطالب ) و طبرى در تفسير خود و ابو حيان اندلسى در كتاب تفسيرش به نام (بحر المحيط) و همچنين علامه نيشابورى در تفسير خويش و گروه ديگرى نقل كرده اند.