الصدقات

و در تفسير عياشى از مالك بن عطيه از امام صادق (عليه السلام )نقل شده كه فرموده : امام على بن حسين (عليهم السلام ) فرمود: من ضمانت مى كنم كهصدقه اى كه بدست بنده خدا داده مى شود پيش از او بدست خود خدا مى رسد، چون خود اوفرموده : (و هو يقبل التوبة عن عباده و ياخذ الصدقات ).

در آيه بعد مقايسه اى بين ربا و انفاق در راه خدا مى كند، مى فرمايد: خداوند ربا رانابود مى كند و صدقات را افزايش مى دهد (يمحق الله الربوا و يربى الصدقات ).

6- آخرين نكتهاى كه توجه به آن لازم است اين است كه در آيه مورد بحث در مورد چهارگروه كلمه (لام ) ذكر شده (انما الصدقات للفقراء و المساكين و العاملين عليها والمؤ لفة قلوبهم ) و اين تعبير معمولا نشانه (ملكيت ) است .

اگر خواهی نعمت های خداوند ترا رسد. نیاز خویش بدرگاه او به کمال رسان چرا که: «انما الصدقات للفقراء»

و نيز در الدر المنثور در ذيل آيه (الذين يلمزون المطوعين ...) آمده كه بخارى ، مسلم ،ابن منذر، ابن ابى حاتم ، ابو الشيخ ، ابن مردويه و ابو نعيم - در كتاب معرفت - ازابن مسعود روايت كردهاند كه گفت : بعد از آنكه آيه صدقهنازل شد با دوش خود زكات را تحويل مى داديم تا آنكه مردى صدقه بسيارى آورد،منافقين گفتند: ببين چه خودنمائى مى كند، و ابوعقيل نيم من صدقه بياورد گفتند: آخر خدا چه احتياجى به اين زكات ناچيز دارد،بدنبال اين حرفها آيه (الذين يلمزون المطوعين من المؤ منين فى الصدقات و الذين لايجدون الا جهدهم ...) نازل گرديد.

و اما اخفاء خير و پنهان كردن آن (گو اينكه كلمه اى است مطلق و دامنه شمولش گستردهاست ) و ليكن آنچه از اين كلمه زودتر به ذهن مى رسد اخفاءفعل خير و عمل شايسته است تا اين عمل از ريا دورتر و به خلوص نزديك تر باشدهمچنانكه در جاى ديگر قرآن كريم آمده كه : (ان تبدوا الصدقات فنعما هى و ان تخفوهاو توتوها الفقراء، فهو خيرلكم و يكفر عنكم من سيئاتكم )0

لذا مى گويد: (بعضى از آنها در تقسيم صدقات به تو عيب مى گيرند) و مى گويندعدالت را رعايت نكردى (و منهم من يلمزك فى الصدقات ).

و نيز در همان كتاب از صباح بن سيابه نقلكرده كه گفت : هر مسلمانى كه بميرد و قرضى از خود باقى بگذارد كه آن را در راهفساد و يا اسراف خرج نكرده باشد بر پيشواى مسلمانان است كه قرض او را از بيتالمال بپردازد، و اگر نپردازد گناهش به گردن اوست ، زيرا خداى تعالى مى فرمايد:(انما الصدقات للفقراء و المساكين و العاملين عليها و المولفه قلوبهم و الغارمين )و اين گونه اشخاص از غارمين هستند كه از صدقات ، سهمى در نزد امام مسلمين دارند؛ اگرامام مسلمين سهم ايشان را حبس كند و نپردازد گناهش به گردن اوست .

الذين يلمزون المطوعين من المؤ منين فى الصدقات و الذين لا يجدون الا جهدهم ...

به علاوه محمد صلى اللّه عليه و آله معتقد است ، خدا شما را از رباخوارى نهى كرده ، درحالى كه خود او در برابر انفاقها به شما وعده ربا و فزونى مى دهد! (اشاره به آيه(يربوا الصدقات )).

در دومين آيه سخن از چگونگى انفاق از نظر آشكار و پنهان بودن است ، مى فرمايد: اگرانفاقها را آشكار كنيد، چيز خوبى است ، و اگر آنها را مخفى ساخته و به نيازمندان بدهيدبراى شما بهتر است (ان تبدوا الصدقات فنعما هى و ان