معنی کلمه الشفاء در دانشنامه اسلامی
کتاب(الشفاء) دارای چهار بخش طبیعیات، ریاضیات، منطق و الهیات است. قسمت ریاضیات کتاب شفا، در چهار بخش هندسه با پانزده مقاله، حساب با چهار مقاله، موسیقی با شش مقاله و هیئت با سیزده مقاله تنظیم شده است که هر کدام از آنها نشان گر تسلط و احاطه ی مؤلف بر این علوم می باشد.
هندسه: بخش اول ریاضیات یا به عبارتی فن اول ریاضیات که عبارت است از هندسه، در واقع تحلیل و بررسی اصول اقلیدس می باشد که توسط حجاج بن یوسف مطر، به عربی ترجمه شده است. البته ترجمه های دیگری نیز موجود است که می توان حجاج بن یوسف را اولین مترجم اصول اقلیدس به حساب آورد. بو علی، در بخش هندسه بر خلاف خود اقلیدس و مترجم آن، به تفصیل نپرداخته و فقط به مطالبی که برای درک قضایا و اثبات آنها لازم است، پرداخته است. مقصود ابن سینا این است که متعلم را هر چه سریع تر با مبانی هندسه آشنا سازد. وی به گفته شاگرد و دوستش، ابوعبید جوزجانی، ابتدا کتابی به نام مختصر اقلیدس، تألیف کرد که بعدا بخشی از کتاب شفا را تشکیل داد.
ابن سینا، بخش هفتم کتاب نجات را نیز به هندسه اختصاص داده است. نظریات ابن سینا در ریاضیات هنوز کاملا مورد بررسی قرارنگرفته است، ولی کارل لوکوچ، بخشی از فن اول ریاضیات شفا (هندسه مسطحه) را در کتاب خود مورد بررسی قرار داده است.
هندسه، به نظر ابن سینا، یکی از علوم ریاضی، بلکه اولین علم از علوم ریاضی است که متکفل آموزش اوضاع خطوط، اشکال سطوح و انحطام مقادیر می باشد.
[ویکی فقه] الشفاء (ابهام زدایی). الشفاء یا شفاء ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا عنوان برای کتاب های ذیل باشد: معانیشفاء (قرآن)، یکی از اسامی و صفات قرآن کریمآیه شفاء، اطلاق شده به آیه ۸۲ اسراء، درباره شفابخش بودن قرآن برای مؤمنان کتاب ها• الشفاء - الالهیات، بخش الهیات مهم ترین و جامع ترین اثر ابن سینا، به زبان عربی• الشفاء- المنطق ، بخش منطق مهم ترین و جامع ترین اثر ابن سینا، به زبان عربی• الشفاء- الریاضیات ، بخش ریاضیات مهم ترین و جامع ترین اثر ابن سینا، به زبان عربی• الشفاء- الطبیعیات ، بخش طبیعیات مهم ترین و جامع ترین اثر ابن سینا، به زبان عربی
...
[ویکی نور] الشفاء (الالهیات). «الشفاء(الالهیات)»، بخشی از کتاب گران سنگ شفای بو علی است. این کتاب، به زبان عربی و حاوی مباحث فلسفه اعلی یا الهیات بالمعنی الاعم می باشد.
تأثیر این بخش از شفاء، نه تنها در شرق که در غرب نیز بسیار شگفت انگیز بوده است؛ بگونه ای که متفکرین غربی، آن را مقدم بر سایر اجزای شفاء، به زبان لاتینی ترجمه کرده اند.
کتاب، مشتمل بر ده مقاله به ترتیب هشت فصلی، چهار فصلی، ده فصلی، سه فصلی، نه فصلی، پنج فصلی، سه فصلی، هشت فصلی، هشت فصلی و پنج فصلی است.
در مقاله اول، از موضوع فلسفه اولی و منفعت و مرتبه و نام این علم و اجمالی از آنچه در این علم مورد بحث قرار می گیرد و... سخن گفته می شود.
در مقاله دوم، از جوهر و اقسام آن، جوهر جسمانی و... و عاری نبودن ماده جسمانی از صورت و... و تقدیم صورت بر ماده در مرتبه وجود و... بحث می شود.
[ویکی نور] الشفاء (الطبیعیات). کتاب گران سنگ شفاء را به واقع می توان دائرة المعارفی به زبان عربی، در علوم عقلی به حساب آورد که در هر چهار قسمت منطق، ریاضی، طبیعی و الهیات توانسته به طور دقیق و کامل سخن گفته و مطالب لازم را در باره ی هر یک از این چهار علم شریف به صورتی منظم و قابل استفاده در اختیار مخاطب قرار دهد. این اثر شیخ الرئیس در طول قرون مورد توجه کم نظیر دانشمندان مسلمان و غیر مسلمان واقع گردیده است که حاکی از جایگاه علمی و منطقی آن در بین کتب علوم عقلی می باشد. فعلا آنچه مورد نظر ما است بخش طبیعیات است.
تقسیم بندی بخش طبیعیات شفا، بدین صورت است: این بخش، مشتمل بر هشت فن است و فن اول آن، دارای چهار مقاله است که به ترتیب مشتمل بر پانزده، سیزده، چهارده و پانزده فصل می باشند؛ فن دوم آن، دارای یک مقاله ی ده فصلی است؛ فن سوم آن، یک مقاله پانزده فصلی دارد؛ فن چهارم آن، یک مقاله ی نه فصلی و یک مقاله ی دو فصلی دارد؛ پنجمین فن آن، دو مقاله دارد که هر کدام دارای شش فصل است؛ فن ششم آن، از پنج مقاله تشکیل یافته است که به ترتیب دارای پنج، پنج، هشت، چهار و هشت فصل می باشند؛ فن هفتم آن دارای یک مقاله هفت فصلی است؛ هشتمین فن آن، از نوزده مقاله تشکیل یافته است که مجموعا دارای شصت و پنج فصل می باشند.
فن اول در سماع طبیعی است و دارای چهار مقاله می باشد که مقاله اول آن در اسباب و مبادی طبیعیات است و دارای پانزده فصل می باشد. مقاله ی دوم در حرکت می باشد و سیزده فصل دارد. مقاله ی سوم در اموری است که دارای کمّ بوده و از چهارده فصل تشکیل یافته است. چهارمین مقاله ی فن اول، در عوارض این امور طبیعی و مناسبات بعضی با بعض دیگر است که فصولی پانزده گانه دارد.
فن دوم طبیعیات در باره ی آسمان و عالم می باشد که دارای یک مقاله ی ده فصلی است. فن سوم در کون و فساد است که آن نیز یک مقاله دارد که متشکل از پانزده فصل می باشد. فن چهارم طبیعیات در افعال و انفعالات است که یک مقاله ی نه فصلی و یک مقاله ی دو فصلی دارد.
پنجمین فن، در علل کائناتی که نفس ندارند، اعم از معادن و آثار علویه، می باشد و دو مقاله دارد. فن ششم در باره ی نفس می باشد و از پنج مقاله تشکیل یافته است. فن هفتم در مورد نبات بوده و هفت فصل دارد. آخرین و هشتمین فن که مفصل ترین نیز هست، در باره ی حیوان است که از نوزده مقاله تشکیل یافته است.
[ویکی نور] الشفاء (المنطق). الشفاء مهم ترین و جامع ترین اثر ابن سینا، به زبان عربی است که در آن چکیده آرای فلاسفه بزرگ قدیم یونان و شارحان مدرسه اسکندریه و افلاطونیان و نوافلاطونیان و... در همه علوم عقلی، اعم از منطق، طبیعیات، ریاضیات و الهیات فراهم آمده و مورد تحلیل و نقد و بررسی علمی قرار گرفته است.
این کتاب، با آن که به طور پراکنده و در بیش از ده سال، در حالات و شرایط کاملا متفاوت و پرفراز و نشیب، نوشته شده است و با آن که بخش اعظم آن، بدون دست رسی به منابع و تنها با تکیه بر حافظه، تألیف گردیده است، از عالی ترین دقایق و تحلیل های علمی و فلسفی برخوردار است.
بخش منطق شفا که در این مقاله مورد نظر ماست، از جامع ترین آثار درباره علم منطق می باشد و در چهار جلد رحلی، به زبان عربی، به چاپ رسیده است.
کتاب شفا، مشتمل بر فنون طبیعیات، منطق، الهیات و ریاضیات است؛ به این صورت که مباحث هر علمی به فنونی و مباحث هر فنی به مقالاتی و مباحث هر مقاله ای به فصولی تقسیم شده و در هر فصل، مسائل، با حوصله و تفصیلی که شایسته آثار علمی است، بدون تکرار و اطناب، مورد بررسی قرار گرفته است.
بخش منطق این کتاب در نه فن تنظیم شده است به این صورت: 1- فن اول، مشتمل بر دو مقاله ی چهارده فصلی و چهار فصلی؛ 2- فن دوم، مشتمل بر هفت مقاله ی شش، پنج، چهار، پنج، شش، شش و چهار فصلی؛ 3- فن سوم، مشتمل بر دو مقاله ی ده و پنج فصلی؛ 4- فن چهارم، مشتمل بر نه مقاله هفت، چهار، پنج، شش، پنج، شش، سه، سه و بیست و چهار فصلی؛ 5- فن پنجم، مشتمل بر چهار مقاله ی دوازده، ده، نه و ده فصلی؛ 6- فن ششم، مشتمل بر هفت مقاله ی ده، شش، چهار، سه، پنج، یک و چهار فصلی؛ 7- فن هفتم، مشتمل بر دو مقاله ی چهار و شش فصلی؛ 8- فن هشتم، مشتمل بر چهار مقاله ی هفت، نه، هشت و پنج فصلی؛ 9- فن نهم، مشتمل بر هشت فصل.