[ویکی الکتاب] ریشه کلمه: ربع (۲۲ بار) (بر وزن عنق) یک چهارم. . یعنی برای زنان است چهار یک ماه ترک شما اگر شما را فرزند نباشد. اربع: چهار. نحو . بر آنها چهار نفر از خودتان گواه گیرید. رباع: چهار چهار به قول نحویها از اربعة اربعة معدول است. . تفسیر آیه در «ثلاث» گذشت. . بحث مفصّل درباره این آیه در «جنح» گذشت.
جملاتی از کاربرد کلمه الربع
ربعالخالی (به عربی: الربع الخالي) منطقهٔ بیابانی و شنی گستردهای است در جنوب شرقی شبه جزیره عربستان (جزيرة العرب)، و جزئی از صحرای عربی است. باور مردم بر آن است که ربعالخالی تنها از گرما و خشکی و تپههای شنی ایجاد شدهاست. منطقهٔ بسیار گستردهای است که قسمت بزرگی از خاک کشورهای عربستان سعودی، یمن، عمان و امارات متحده عربی را دربر گرفتهاست، و یکی از بزرگترین صحراهای ماسهای دنیا بهشمار میآید، و یکی از بزرگترین صحراهای شبهجزیره عربستان (جزیرةالعرب) است و تا امتداد جنوب شرقی خاک عربستان سعودی ادامه دارد و قسمت گستردهای از خاک کشورهای ذکر شده را تحت پوشش دارد.
(اما ارث زنان از ثروت شوهران در صورتى كه شوهر فرزندى نداشته باشد يكچهارم اصل مال است ) (و لهن الربع مما تركتم ان لم يكن لكم ولد).
صحرای الربع الخالی در خط طول ۴۵° شرقی تا خط طول ۵۶° شرقی در حدود ۱۲۰۰ کیومتر، و در امتداد خط عرض ۱۶° شمالی تا ۲۳° شمالی، یعنی در حدود ۶۴۰ کیلومتر، با وسعتی برابر با ۷۷۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع میباشد.
فرمود: (نصف ما ترك ازواجكم ) و در ربع اضافه را بريد و فرمود: (و لهن الربعممّا تركتم ) (همسران شما از آنچه شما به جاى مى گذاريد ربع (يك چهارم ) مىبرند)؟ پاسخ اين سؤ ال اين است كه وقتى كلمه اى به اصطلاح از اضافه قطع مىشود يعنى بدون اضافه مى آيد بايد با كلمه (من ) به پايان برسدحال چه اينكه اين كلمه در ظاهر كلام آورده شود و چه در تقدير گرفته شود از سوىديگر كلمه نامبرده ابتدا كردن و آغاز نمودن را مى رساند پس در جائى اضافه قطع مىشود و كلمه من به كار مى رود كه مدخول من نسبت به ما قبلش اندك و يا شبيه به اندكباشد و مستهلك در آن به شمار آيد نظير: سدس (يك ششم ) و ربع (يك چهارم ) و ثلث(يك سوم ) نسبت به مجموع در چنين مواردى كلمه و عدد را بدون اضافه و با حرف (من )مى آورند لذا مى بينيم در مساءله ارث فرموده : (السدس مماترك )، (فلامه الثلث)، (و لكم الربع ) ولى در مثل نصف و دو ثلث عدد را به مجموعمال اضافه كرد و فرمود: (فلهن ثلثا ماترك ) (فلها النصف ) كه اين نيز درتقدير اضافه شده و تقدير آن (نصف ماترك ) است و الف و لام كه بر سرش آمدهبه جاى مضاف اليه است .
تمام صحرای الربع الخالی تپههای ماسهای را دربر گرفتهاست، بعضی از این تپهها ثابت و بعضیها متحرک هستند، بعضی از این تپههای ماسهای شبیه به نعل اسب است، و بعضی از آنها گنبدی شکل هستند، و بعضی دیگر طولی الشکل هستند که به نام (اَلعُروُق) معروف میباشد مانند (عُرُوق الشیبة)، ارتفاع این تپهها در قسمت غربی به (۱۵۰۰) قدم میرسد، و در قسمت شرقی تا حدود (۵۰۰) است، و در قسمت جنوب غربی به ارتفاع (۲۰۰۰) قدم است، و در قسمت شمالی آن به (۱۵۰۰) قدم میرسد.
ولى اگر فرزند و يا فرزندانى داشته باشد (حتى اگر از شوهر ديگرى باشد)شوهر تنها يك چهارم مال را به ارث مى برد (فان كان لهن ولد فلكم الربع مما تركن ).